Kathimerini.gr
Κίνδυνο νέας κρίσης χρέους διατρέχει η Ευρωζώνη αν δεν κατορθώσει να επιταχύνει τους ρυθμούς ανάπτυξης, να μειώσει το δημόσιο χρέος, αλλά και να περιορίσει την αβεβαιότητα που προκαλεί η ασταθής και απρόβλεπτη πολιτική συγκυρία. Στην ηχηρή αυτή προειδοποίηση προέβη χθες η ΕΚΤ, καθώς θεωρεί πιθανόν να επιστρέψει το κλίμα ανησυχίας μεταξύ επενδυτών όσον αφορά τη βιωσιμότητα του χρέους των ευρωπαϊκών χωρών, με συνεπακόλουθη μια νέα αύξηση του κόστους δανεισμού τους. Στην ετήσια έκθεσή της για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, η ΕΚΤ επισημαίνει πως τόσο τα χρέη όσο και τα δημοσιονομικά ελλείμματα των χωρών της Ευρωζώνης βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα, ενώ η ανάπτυξη παραμένει αναιμική και απειλείται από την αβεβαιότητα των πολιτικών εξελίξεων. Εκφράζει, επίσης, ανησυχία για τις επιπτώσεις ενός νέου εμπορικού πολέμου, όπως και για το ενδεχόμενο νέας επιτάχυνσης του πληθωρισμού συνεπεία των δύο πολέμων που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Η τράπεζα τονίζει χαρακτηριστικά πως οι αβεβαιότητες προκύπτουν από «το αποτέλεσμα πρόσφατων εκλογών τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο και ειδικότερα στη Γαλλία». Αναφερόμενη ιδιαιτέρως στη Γαλλία, που παραμένει επί μήνες σε κατάσταση πολιτικής αβεβαιότητας, σημειώνει πως η δεύτερη οικονομία της Ευρωζώνης «βλέπει» να αυξάνεται το κόστος δανεισμού της. Οπως υπογραμμίζει, μέσα στον Νοέμβριο έχει αυξηθεί κατά 0,78 εκατοστιαίες μονάδες το spread των γαλλικών δεκαετών, όπως αποκαλείται η απόκλιση της απόδοσής τους από την απόδοση των γερμανικών δεκαετών. Και προειδοποιεί για τον κίνδυνο να ενταθεί η ανησυχία της αγοράς σχετικά με τη βιωσιμότητα του χρέους ευρωπαϊκών χωρών εξαιτίας της χαμηλής παραγωγικότητας, που τείνει να γίνει μόνιμη παθογένεια της Ευρωζώνης και γενικότερα της Γηραιάς Ηπείρου. Αντιπαραβάλλοντας την Ιταλία με τη Γαλλία, πάντως, επισημαίνει πως το spread των ομολόγων του ιταλικού δημοσίου είναι πολύ μικρότερο σήμερα σε σύγκριση με τα πολύ υψηλότερα επίπεδα στα οποία είχε εκτοξευθεί κατά την κρίση χρέους της Ευρωζώνης.
Οπως προειδοποιεί η ΕΚΤ, πολλές χώρες με αδύναμη μακροοικονομική εικόνα ενδέχεται να δουν το spread των δεκαετών τους να διευρύνεται περαιτέρω και παράλληλα να αναγκαστούν να αποπληρώσουν το χρέος τους με υψηλότερα επιτόκια. Δεν παραλείπει να σχολιάσει έμμεσα και τη διεθνή συγκυρία που επηρεάζει την οικονομική τύχη της Ευρωζώνης, καθώς υπογραμμίζει πως ο συνδυασμός χαμηλής ανάπτυξης και υψηλού χρέους της Ευρωζώνης θα δυσχεράνει ιδιαιτέρως τις προσπάθειες των κυβερνήσεων να καλύψουν το κόστος των αυξανόμενων αμυντικών αναγκών τους, όπως και των επενδύσεων που είναι αναγκαίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα με τα δημοσιονομικά προβλήματα της Ευρωζώνης, η ΕΚΤ εκφράζει την ανησυχία της για τις εξελίξεις στις αγορές μετοχών που, όπως τονίζει, κινδυνεύουν από «αιφνιδιαστικές και ραγδαίες διορθώσεις» δεδομένου ότι «οι χρηματιστηριακές αξίες είναι πολύ υψηλές και έχει συγκεντρωθεί μεγάλος κίνδυνος στην αγορά που προκάλεσαν κάποια επεισόδια μεγάλης αστάθειας στις τιμές των μετοχών». Προειδοποιεί, επίσης, ότι «αυτές οι πρόσφατες διορθώσεις στην αγορά δεν έχουν διαλύσει το κλίμα ανησυχίας για τις υπερτιμημένες μετοχές και προπαντός για μια φούσκα των μετοχών στον κλάδο της τεχνητής νοημοσύνης».
Η ΕΚΤ τονίζει ότι στην περίπτωση οικονομικής επιβράδυνσης οι ισολογισμοί των τραπεζών ενδέχεται να δεχθούν πλήγμα, καθώς οι καταναλωτές και οι εταιρείες της Ευρωζώνης αγωνίζονται να αντεπεξέλθουν στις πιέσεις από τα υψηλά επίπεδα των επιτοκίων. Δεδομένης, άλλωστε, της πρόσφατης επανεκλογής του Ντόναλντ Τραμπ στο τιμόνι της υπερδύναμης και του προαναγγελθέντος νέου εμπορικού πολέμου, η ΕΚΤ προειδοποιεί πως οι εντάσεις στο διεθνές εμπόριο θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την ανάπτυξη της Ευρωζώνης, να επιτείνουν τις παθογένειες του χρηματοπιστωτικού της συστήματος αλλά και να πλήξουν την παγκόσμια οικονομία. «Οι εντεινόμενες τριβές στο διεθνές εμπόριο και η επιβολή σκληρότερων προστατευτικών μέτρων σε όλον τον κόσμο εντείνουν την ανησυχία για τον ενδεχόμενο αντίκτυπό τους στη διεθνή ανάπτυξη, στον πληθωρισμό και στις τιμές των αξιών», σχολιάζει, ενώ δεν κρύβει την ανησυχία της για τη διεθνή γεωπολιτική κατάσταση. Οπως υπογραμμίζει, αν κλιμακωθούν περαιτέρω οι γεωπολιτικές εντάσεις, όπως είναι οι δύο πόλεμοι στη Μέση Ανατολή και στην Ουκρανία, «ενδέχεται να έχουν σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη της Ευρωζώνης, εξωθώντας τις τιμές της ενέργειας και των εισαγωγών και πλήττοντας την εμπιστοσύνη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ενώ θα μπορούσαν να αναστείλουν τη διαδικασία αποκλιμάκωσης των πληθωριστικών πιέσεων».
