ΚΥΠΕ
Αν ολοκληρωθεί το 2024 το τερματικό στο Βασιλικό και εισαχθεί φυσικό αέριο, «ίσως του χρόνου να μπορούμε να μειώσουμε τις τιμές» του ηλεκτρικού ρεύματος, τόνισε ο Πρόεδρος της ΑΗΚ Γιώργος Πέτρου, μιλώντας ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, η οποία εξέτασε τον προϋπολογισμό της ΑΗΚ για το 2024, ο οποίος προβλέπει δαπάνες ύψους 2,39 δισεκατομμύρια ευρώ.
«Αν έλθει πιο φθηνό καύσιμο, μετακυλίεται η πιο φθηνή τιμή ηλεκτρισμού στον καταναλωτή», υπογράμμισε.
Σε σχέση με την καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του τερματικού στο Βασιλικό, ο κ. Πέτρου είπε ότι ο εργολάβος έχει εγκαταλείψει το έργο και έχει γίνει και πολιτική παρέμβαση.
«Αν δεν λυθεί το πρόβλημα με τον εργολάβο δεν βλέπω να έχουμε φθηνότερο ρεύμα φέτος», λόγω της μη έλευσης φυσικού αερίου στο τερματικό, ανέφερε και πρόσθεσε πως η τιμή του φυσικού αερίου είναι και πιο χαμηλή και «θα μας βοηθούσε και στα έξοδα που καταβάλει η Αρχή για τους ρύπους».
Ο κ. Πέτρου διαβεβαίωσε ότι η Αρχή είναι «έτοιμη να παραλάβει το φυσικό αέριο» και ετοιμάζεται μηχανή που λειτουργεί αποκλειστικά με ΦΑ για να ξεκινήσει δοκιμές.
Ανέφερε επίσης ότι η Αρχή επικοινώνησε με δικηγόρους και μελετάται το θέμα το οποίο αποτελεί και πολιτικό θέμα, με τον Υπουργό Ενέργειας να έχει συζητήσεις με την κινέζικη πρεσβεία και πρόσθεσε «το καλό είναι ότι οι υπεργολάβοι που χρησιμοποιούνται είναι όλοι εκεί».
«Για την ώρα έχουν εμπλακεί δικηγόροι στην Αγγλία και στην Κίνα πολύ σύντομα», ανέφερε και πρόσθεσε πως η πλωτή μονάδα είναι σχεδόν έτοιμη και αναμένεται να δοθεί έγκριση, ενώ το τερματικό είναι έτοιμο στο 50%-75%.
Ανέφερε ότι η μείωση των ρύπων θα ανέλθει στο 25%-30% με την έλευση του φυσικού αερίου και ευχήθηκε να υπάρξει συμφωνία με τον εργολάβο γιατί «η Αρχή είναι μέτοχος» και «έχει βάλει λεφτά του φορολογούμενου πολίτη» στην εταιρεία φυσικού αερίου, ΕΤΥΦΑ.
Στην αρχική του τοποθέτηση, στην Επιτροπή, ο κ. Πέτρου είπε ότι η ΑΗΚ αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν και ενταθούν λόγω της πράσινης και ενεργειακής μετάβασης.
«Η ΑΗΚ έχει μετεξελιχθεί σε ένα οργανισμό λειτουργικά και λογιστικά διαχωρισμένο και παραμένει προσηλωμένος στον στόχο και την αποστολή του για την πραγματοποίηση των επενδύσεων και υποδομών για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας», υπογράμμισε.
Ανέφερε επίσης ότι «στο απαιτητικό ενεργειακό περιβάλλον, όπως αυτό διαμορφώνεται, η ΑΗΚ κινείται με σταθερά βήματα συμμετέχοντας στην ανάπτυξη και στην πρόοδο του νησιού μας ως καθετοποιημένος οργανισμός στο δημόσιο δίκαιο».
Με στενή παραγωγική συνεργασία και κοινή προσπάθεια όλων των εμπλεκομένων η ΑΗΚ θα μπορέσει να αντιμετωπίσει κάθε πρόκληση προς όφελος του Κύπριου καταναλωτή του τόπου και της κοινωνίας ενισχύοντας την αναπτυξιακή πορεία της κυπριακής οικονομίας.
Σε σχέση με τον προϋπολογισμό, ο κ. Πέτρου, αφού ζήτησε όπως σύντομα ο προϋπολογισμός τεθεί ενώπιον της Ολομέλειας καθώς χωρίς προϋπολογισμό δεν μπορεί να λειτουργήσει ένας ημικρατικός οργανισμός, όπως είπε, αναφέρθηκε αναλυτικά στις δαπάνες του προϋπολογισμού. Συγκεκριμένα, αυτές αφορούν το κόστος προσωπικού ύψους €148 εκ., λειτουργικές δαπάνες €96 εκ., δαπάνες καυσίμων, αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και λειτουργού αγοράς ύψους €1,66 δισ., φορολογία και έξοδα χρηματοδότησης ύψους €30 εκ., κεφαλαιουχικές δαπάνες €209 εκ. και απρόβλεπτες δαπάνες ύψους €252 εκ.
Αναφορικά με τις δαπάνες καυσίμων, αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και λειτουργού αγοράς ύψους €1,66 δισ., αναφέρθηκε ότι δαπάνες ύψους €559 εκ. αφορά για αγορά καυσίμων, €642 εκ. για αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, €274 εκ. για αγορά δικαιωμάτων εκπομπής θερμοκηπίων αερίων και για €187 εκ. για χρεώσεις λειτουργού αγοράς.
Επιπλέον, ανέφερε ότι όλοι στην Αρχή τρέχουν γιατί πρέπει πριν το Καλοκαίρι του 2025 να είναι σε λειτουργία οι δύο νέες μονάδες στην Δεκέλεια και πρόσθεσε ότι οι νέες μηχανές της Δεκέλειας δεν μπορούν για την ώρα να λειτουργήσουν με ΦΑ το οποίο δεν έχει έλθει ακόμη και «ξεκινούν με ντίζελ που είναι πιο καθαρό (από το μαζούτ) αλλά δεν είναι φυσικό αέριο».
Ο Πρόεδρος της ΑΗΚ είπε ότι το κόστος και για τις δύο μηχανές είναι 80 εκ. ευρώ και μαζί με την εγκατάσταση των μπαταριών το κόστος θα ανέλθει γύρω στα 110 με 120 εκ. ευρώ.
Σημείωσε ότι το επόμενο σχέδιο μετά τα «φωτοβολταϊκά για όλους» θα είναι χορηγίες για τις μπαταρίες.
Αναφορικά με την αύξηση του 6% στα τελικά τιμολόγια για το 2024, ο κ. Πέτρου είπε ότι για την αύξηση ή την μείωση στο κόστος του ηλεκτρισμού θα αποφασίσει η ΡΑΕΚ και ζήτησε αναμονή για λίγες μέρες μέχρι να βγει η απόφαση της ΡΑΕΚ.
«Είμαστε πολύ κοντά, εντός των ημερών θα βγει μια απόφαση», ανέφερε και σημείωσε ότι την ερχόμενη Τετάρτη θα υπάρξει συνάντηση με την ΡΑΕΚ.
Αναφορικά με τις προκλήσεις της Αρχής, ο κ. Πέτρου είπε ότι «δυσκολευόμαστε να βρούμε τεμάχια για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών» γιατί τα πλείστα έχουν δεσμευτεί από άλλες εταιρείες και πρόσθεσε πως η προσπάθεια δεν σταματά και έχουμε έρθει σε επαφή με την Κυβέρνηση για παραχώρηση κρατικής γης, ενώ ανέφερε πως «κακώς δεν είχε επιτραπεί» στα προηγούμενα χρόνια από την ΡΑΕΚ η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών από την ΑΗΚ.
Είπε ακόμη ότι «το νέο προσωπικό χρειάζεται κυρίως για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε το αναπτυξιακό μας έργο».
Ο Γενικός Διευθυντής της ΑΗΚ Άδωνις Γιασεμίδης είπε σε σχέση με το κόστος ενίσχυσης του δικτύου, ότι 45 εκ. ευρώ θα αφορούν από τη μεταφορά και άλλα τόσα από την Διανομή.
Ο Πρόεδρος της ΑΗΚ είπε ακόμη ότι «οι προκλήσεις που μας προβληματίζουν είναι, όταν ανοίξει και η αγορά» ηλεκτρισμού και πρόσθεσε ότι αν δεν προχωρήσει το Great Sea Interconnector θα αποτελεί ακόμη μία πρόκληση».
Ανέφερε ότι το κόστος των ρύπων το 2023 ανήλθε στα 256 εκ. ευρώ και πρόσθεσε ότι την ερχόμενη θα συζητηθεί στο ΔΣ η αγορά και άλλων ρύπων, ενώ σημείωσε ότι "αν πάμε σε φυσικό αέριο" η μείωση των ρύπων θα ανέλθει στο 30% ή 70 εκ. ευρώ τον χρόνο.
Ο κ. Πέτρου είπε ότι η νέα μονάδα που εγκαθίσταται τώρα (Μονάδα 6), στο Βασιλικό, είναι μόνο για φυσικό αέριο, αλλά με κάποια μετατροπή μπορεί να λειτουργήσει και με υδρογόνο, ενώ ανέφερε ότι ξεκίνησε στην ΑΗΚ και η συζήτηση για χρήση υδρογόνου στην ηλεκτροπαραγωγή.
Προσφυγή για τον διαγωνισμό έξυπνων μετρητών
Αναφέροντας ότι οι προσφυγές είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της Αρχής, ο κ. Πέτρου είπε ότι σήμερα η ΑΗΚ αντιμετωπίζει νέα προσφυγή σε σχέση με την εγκατάσταση των έξυπνων μετρητών με κίνδυνο «να χάσουμε την χορηγία από την ΕΕ» (Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας) για τους έξυπνους μετρητές που ανέρχεται στα 30 εκ. ευρώ και «θα αναγκαστούμε μια μέρα να τα πληρώσουμε εμείς».
Ανέφερε ότι το διαγωνισμό για την εγκατάσταση των έξυπνων μετρητών έχει κερδίσει η Cyta και πρόσθεσε ότι το θέμα των έξυπνων μετρητών χρονολογείται από το 2022 αλλά «λόγω προσφυγών καθυστερεί».
«Τα οφέλη είναι τεράστια για τους καταναλωτές, οι οποίοι θα μπορούν κάθε λεπτό να βλέπουν και να ρυθμίζουν την κατανάλωση τους», ενώ «η Αρχή θα μπορεί να ελέγχει τη ζήτηση».
Σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία, η Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου είπε ότι ο προϋπολογισμός της ΑΗΚ είναι ένας προϋπολογισμός που προσπαθεί να διαχειριστεί και να διορθώσει λάθη του παρελθόντος και να βάλει τα θεμέλια της μετέπειτα εξέλιξης της ΑΗΚ και πρόσθεσε πως το ΔΗΚΟ έθεσε την πάγια θέση του ότι επιθυμεί όπως «η ΑΗΚ παραμείνει βιώσιμη και καταστεί ακόμη περισσότερο ανταγωνιστική διατηρώντας την ίδια στιγμή και την κοινωνική της πτυχή, δηλαδή την εκπλήρωση της αποστολής της για την παροχή φθηνού ηλεκτρικού ρεύματος στον Κύπριο καταναλωτή αλλά παρέχοντας και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στο κυπριακό επιχειρείν που θα πρέπει να έχει στη διάθεση του φθηνό ρεύμα για να μπορέσει να αναπτύξει τις δραστηριότητες του».
«Θέσαμε επίσης ως πρώτο μας στόχο τη θέση ότι δεν μπορεί, σε αυτό το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον που βιώνουν τα κυπριακά νοικοκυριά, οι Κύπριοι πολίτες και οι κυπριακές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, να υπάρχει έστω και η προσδοκία ή η εντύπωση ότι θα επέλθουν αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος», ανέφερε και πρόσθεσε ότι το ΔΗΚΟ έθεσε τη θέση του ότι «προσδοκία μας και απαίτηση είναι να υπάρχουν μειώσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, προσπαθώντας να θέσουμε όσο το δυνατό περισσότερες ανάσες στα οικονομικά δεδομένα των κυπριακών νοικοκυριών και επιχειρήσεων».
Εξέφρασε ικανοποίηση γιατί εισέπραξε την ίδια αγωνία από την πλευρά της ΑΗΚ, όπως είπε, «αναφορικά με την οικονομική επιβάρυνση και των νοικοκυριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος».
Ερωτηθείσα αν υπάρχει προοπτική για μείωση του ηλεκτρικού ρεύματος, η κ. Ερωτοκρίτου είπε ότι «πρέπει να υπάρχει η προοπτική στο μέλλον για φθηνό ρεύμα», προσθέτοντας ότι «αυτό θα καταστήσει όχι πιο οικονομικά άνετα τα κυπριακά νοικοκυριά, αλλά θα δώσει ένα πολύ σημαντικό οικονομικό πλεονέκτημα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και γενικά στο επιχειρείν της Κύπρου».
«Με αυτό τον τρόπο θα μπορεί να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη για να έχουμε περισσότερα έσοδα ως κράτος για να μπορούμε να υποστηρίζουμε τον Κύπριο πολίτη», ανέφερε ότι στόχος πρέπει να είναι φθηνότερο ρεύμα, πιο πράσινη ενέργεια και «είναι εφικτό να επιτευχθεί με σωστή δουλειά και προγραμματισμό».
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά είπε ότι το μεγάλο θέμα είναι οι υψηλές τιμές ηλεκτρισμού, κάτι που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται σε εξωγενείς παραμέτρους, όπως είναι οι υψηλές τιμές καυσίμων, το αποδυναμωμένο ευρώ και η υψηλή τιμή των ρύπων στο ευρωπαϊκό χρηματιστήριο σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια.
Ανέφερε ότι στη συζήτηση έγινε παραδεκτό πως οι τιμές των φωτοβολταϊκών καθώς και το κόστος και η τεχνολογία της αποθήκευσης ενέργειας έχουν βελτιωθεί σημαντικά και την ίδια στιγμή υπάρχουν επενδύσεις εξοικονόμησης ενέργειας που είναι αρκετά συμφέρουσες σήμερα.
«Η ΑΗΚ οφείλει να προχωρήσει σε πιο μεγάλες επενδύσεις για βελτίωση και επέκταση του δικτύου της για να αποδοθεί περισσότερη πράσινη ενέργεια», ανέφερε και πρόσθεσε πως «αυτή είναι η πορεία που τα σημερινά οικονομικά δεδομένα μας καταδεικνύουν ότι πρέπει να ακολουθήσουμε» και «είναι εδώ που αναμένουμε από την κυβέρνηση ένα νέο πιο γρήγορο και πιο φιλόδοξο σχεδιασμό για διείσδυση των ΑΠΕ». Αυτός, σημείωσε, «είναι ο μοναδικός τρόπος για να έχουμε μια ουσιαστική και μόνιμη μείωση του κόστους του ηλεκτρισμού για νοικοκυριά και επιχειρήσεις».
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Χρίστος Χριστοφίδης είπε ότι η ΑΗΚ είναι ένας κρίσιμος οργανισμός για την κοινωνία και την οικονομία της Κύπρου και πρόσθεσε ότι «χωρίς την εύρυθμη λειτουργία της ΑΗΚ θα έχουμε τεράστια προβλήματα – μερικά εκ των οποίων έχουμε ήδη – στην οικονομία και στην κοινωνία του τόπου μας».
Ανέφερε ότι «η εγκληματική αμέλεια, αν όχι και σκανδαλώδης διαχείριση της έλευσης του φυσικού αερίου, έχει πάρα πολλές συνέπειες μεταξύ των οποίων και οι εξής: Μια επένδυση της ΑΗΚ, 150 εκ. ευρώ, σε λίγους μήνες, όταν θα ολοκληρωθεί θα κάθεται εκεί ανενεργή διότι δεν υπάρχει φυσικό αέριο να δουλέψει».
Ο κ. Χριστοφίδης είπε ότι τα κόστη αυτά θα μεταφέρονται στον Κύπριο καταναλωτή λόγω της εγκληματικής αμέλειας κάποιων και πρόσθεσε ότι δεν είναι μόνο το θέμα ότι δεν θα μειωθεί η τιμή διότι δεν ήρθε το φυσικό αέριο, αλλά και «επενδύσεις που έχουν γίνει για την αξιοποίηση του φυσικού αερίου είναι εκεί ανενεργές».
Επίσης, αναφερόμενος σε «εμπλοκή των ΑΠΕ και τις πρωτοβουλίες της ΑΗΚ», ο κ. Χριστοφίδης είπε ότι «η ΑΗΚ έχει δηλώσει σήμερα ότι δεν βρίσκει γη για να κάνει φωτοβολταϊκά και άλλα πάρκα».
Ανέφερε ότι το ΑΚΕΛ κατέθεσε πρόταση νόμου η οποία να υποχρεώνει την Κυβέρνηση να παραχωρεί γη μετά από πλειοδοτικούς ή και μειονοτικούς διαγωνισμούς και πρόσθεσε ότι μέχρι σήμερα «διάφορες εταιρείες δέσμευαν πολλά και μεγάλα τεμάχια γης για να μην τα πάρουν ανταγωνιστές», χωρίς να τα αξιοποιούν με αποτέλεσμα να έχουμε θέματα σε σχέση με τις ΑΠΕ.
Αναφέρθηκε επίσης σε «κοστοβόρες μονάδες βάσης» που έχει η ΑΗΚ και οι οποίες «επίσης εκτοξεύουν την τιμή του ρεύματος προς τα πάνω» και πρόσθεσε ότι θέμα αποτελεί και το ζήτημα των ρύπων.
«Όταν θα έρθει ο ηλεκτρισμός σε μερικά χρόνια από την Ευρώπη, σε χαμηλότερες τιμές, αν δεν γίνουν τώρα όσα έπρεπε να γίνουν μερικά χρόνια πριν και δεν έγιναν από κάποιους που δεν ξέρω αν πιστεύουν στην ύπαρξη και λειτουργία ενός ημικρατικού οργανισμού όπως η ΑΗΚ, η Αρχή θα αντιμετωπίσει σοβαρότατους κλυδωνισμούς και προκλήσεις», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «πρέπει άμεσα να γίνουν βήματα, δεν μπορεί ο Κύπριος καταναλωτής να πληρώνει το ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη, σε ένα ζοφερό σκηνικό, στην αγορά ηλεκτρισμού» και «η ΑΗΚ να πλήττεται από κυβερνητικές αποφάσεις και να μην υλοποιείται ένα στρατηγικός σχεδιασμός για το πως θα εξυπηρετηθεί η κυπριακή κοινωνία και οικονομία και θα επιβιώσει αυτός ο κρίσιμος οργανισμός για τον τόπο».
Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου είπε ότι η διαχείριση της ενέργειας και του ηλεκτρικού ρεύματος τα τελευταία 20 χρόνια είναι εγκληματική και «είναι κάτι το οποίο έχει οδηγήσει στους λογαριασμούς που βλέπουν κάθε δίμηνο οι συμπατριώτες μας τους οποίους πιάνει η ηλεκτροπληξία με τα όσα αντιμετωπίζουν σε συνδυασμό με την ακρίβεια και τον πληθωρισμό ο οποίος επικρατεί στην πατρίδα μας».
Πρόσθεσε ότι «μας ανησυχεί πάρα πολύ το γεγονός για τις διαφαινόμενες αυξήσεις που υπάρχουν» και το ότι «ένα μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού εξόδων της ΑΗΚ, ύψους 250 εκ. ευρώ, είναι απρόβλεπτες δαπάνες».
«Στηριζόμαστε σε ένα απρόβλεπτο περιβάλλον με αποτέλεσμα να μην γνωρίζουμε τι μας ξημερώνουν οι επόμενες ημέρες αναφορικά με τις τιμές», ανέφερε και πρόσθεσε πως το ΕΛΑΜ ζήτησε όπως «εξαντληθούν όλα τα περιθώρια μείωσης των τιμών και να σταματήσει επιτέλους αυτή η εγκληματική διαχείριση που γίνεται τα τελευταία 20 χρόνια».
