ΧΟΛΓΚΕΡ ΣΜΙΕΝΤΙΝΓΚ, ΚΑΛΟΥΜ ΠΙΚΕΡΙΝΓΚ, ΣΑΛΟΜΟΝ ΦΙΝΤΛΕΡ*
Η συνωμοσία του Πούτιν αποτυγχάνει. Ως μια μέθοδο να προετοιμάσει το έδαφος για τον πόλεμό του εναντίον της Ουκρανίας, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν άρχισε να μειώνει τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη από το καλοκαίρι του 2021. Στη συνέχεια μείωσε σημαντικά τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη από τον αγωγό Nord Stream 1 από τον Ιούνιο του 2022 και μετά. Τελικά έγιναν απλώς μία… σταγόνα από πέρυσι τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, η προσπάθειά του να εκβιάσει τις ευρωπαϊκές χώρες για να εγκαταλείψουν την αποφασιστική στήριξή τους στην Ουκρανία απέτυχε. Συνήθως η Ευρωπαϊκή Ενωση εισήγε περίπου το 40% του φυσικού αερίου της από τη Ρωσία. Το έλλειμμα στις ρωσικές πωλήσεις καυσίμου και η αγωνιώδης προσπάθεια να εξασφαλίσει η Ευρώπη υγροποιημένο φυσικό αέριο σχεδόν με οποιοδήποτε κόστος ενόψει του χειμώνα οδήγησαν τις τιμές χονδρικής για το φυσικό αέριο σε ιλιγγιώδη ύψη τον Αύγουστο. Εκτοτε, όμως, το συμβόλαιο μελλοντικής εκπλήρωσης του Δεκεμβρίου 2023, το οποίο χρησιμοποιούμε ως βαρόμετρο για την πιθανή κατάσταση της αγοράς φυσικού αερίου τον χειμώνα του 2023/2024 και για να αφαιρέσουμε τις βραχυπρόθεσμες καιρικές επιπτώσεις στις τιμές της αγοράς σποτ, έχει πέσει στα 85 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Αν και εξακολουθεί να είναι τέσσερις φορές υψηλότερο από τον μέσο όρο των 20 ευρώ, ο οποίος επικρατούσε μέχρι τις αρχές του 2021, το σοκ στην τιμή του φυσικού αερίου που ώθησε την Ευρώπη σε χειμερινή ύφεση φαίνεται να εξασθενεί. Οι κίνδυνοι έλλειψης αερίου έχουν υποχωρήσει.
Με τη βοήθεια του ζεστού καιρού και της μείωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου της Ε.Ε. κατά 20,1% κάτω από το κανονικό την περίοδο Αυγούστου – Νοεμβρίου 2022, η ποσότητα φυσικού αερίου που αποθηκεύεται στην Ε.Ε. (% της χωρητικότητας) είναι τώρα 13,4 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από την κανονική για τις αρχές Ιανουαρίου. Σαφώς και το φυσικό αέριο έχει σημασία. Με τους τρέχοντες ρυθμούς κατανάλωσης, μια διαρκής αύξηση της τιμής των εισαγωγών φυσικού αερίου κατά 100 ευρώ/μεγαβατώρα θα κόστιζε στα μέλη της Ε.Ε. επιπλέον 380 δισ. ευρώ ετησίως, μια μεταφορά κεφαλαίων στους εξαγωγείς αερίου που ισοδυναμεί με το 2,4% του ΑΕΠ της Ε.Ε. και το 4,5% της τελικής κατανάλωσης. Κι επειδή πολλές εισαγωγές φυσικού αερίου καλύπτονται από μακροπρόθεσμα συμβόλαια, η πραγματική αύξηση του λογαριασμού για τις εισαγωγές φυσικού αερίου θα ήταν μικρότερη. Αλλά ακόμη και με αυτό το μέτρο, η Γερμανία πλήρωσε 100 ευρώ περισσότερα ανά μεγαβατώρα από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο για τις εισαγωγές φυσικού αερίου της από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο του 2022. Με την πάροδο του χρόνου, οι λιγότερο αυξημένες τιμές φυσικού αερίου θα μειώσουν την πίεση στα πραγματικά διαθέσιμα εισοδήματα και στην κερδοφορία των επιχειρήσεων.
* Οικονομολόγοι της Berenberg Bank.
