ΚΥΠΕ
Με τη θετική ψήφο όλων του Βουλευτών πλην αυτών του ΔΗΣΥ, η Ολομέλεια της Βουλής, ύστερα από μια πολύωρη συζήτηση, ενέκρινε την αναστολή των εκποιήσεων ακινήτων μέχρι την 31η Ιανουαρίου 2023. Υπέρ ψήφισαν 32 βουλευτές και εναντίον 12.
Προηγουμένως η Ολομέλεια δεν έκανε αποδεκτή πρόταση του Προέδρου του ΔΗΚΟ Νικόλα Παπαδόπουλου για επανακατάθεση με τη μορφή του κατεπείγοντος της πρότασης για τη δημιουργία ειδικού δικαστηρίου που θα εκδικάζει υποθέσεις εκποιήσεων, θεωρώντας ότι με αυτό τον τρόπο θα δοθούν οι απαραίτητες λύσεις στο θέμα των εκποιήσεων.
Εναντίον της πρότασης τάχθηκε ο ΔΗΣΥ με τον Βουλευτή Νίκο Τορναρίτη να λέει ότι δεν είναι δυνατόν με τη διαδικασία του κατεπείγοντος να δημιουργούνται δικαστήρια, ιδιαίτερα αφού η Νομική Υπηρεσία εξέφρασε επιφυλάξεις για αντισυνταγματικά άρθρα. Εναντίον τάχθηκε και το ΑΚΕΛ με τον Βουλευτή Γιώργο Λουκαΐδη να κάνει λόγο για διαδικασία που κινείται ενάντια στον κανονισμό της Βουλής, ενώ επί της ουσίας ανέφερε ότι θα τάσσονταν υπέρ του ειδικού δικαστηρίου αν είχε διαμορφωθεί το ανάλογο νομοθετικό πακέτο για να επέλθει ισορροπία υπέρ των δανειοληπτών. Αντίθετο ήταν και το ΕΛΑΜ με τον Βουλευτή Λίνο Παπαγιάννη να αναφέρει ότι με την υιοθέτηση της πρότασης ως έχει, τότε τα δικαστήρια θα δικάζουν τον κόσμο σύμφωνα με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, και το μόνο που θα επιτυγχάνεται είναι μια πιο γρήγορη εκποίηση από τις τράπεζες της περιουσίας του κόσμου.
Υπέρ της πρόταση του ΔΗΚΟ τάχθηκε η ΕΔΕΚ με τον κ. Σιζόπουλο να λέει ότι δεν τίθεται θέμα αντισυνταγματικότητας της πρότασης που κατατέθηκε και με νομοσχέδιο τον Σεπτέμβρη του 2021. Υπέρ της πρότασης Νικόλα Παπαδόπουλου τάχθηκαν 15 Βουλευτές και εναντίον 32.
Επίσης, δεν έγινε αποδεκτή από τον Βουλευτή Ζαχαρία Κουλία που προέδρευε της Ολομέλειας, προφορική τροπολογία του Βουλευτή της ΔΗΠΑ - Συνεργασία Αλέκου Τρυφωνίδη, που επιχειρούσε να κάνει πιο στοχευμένη την αναστολή των εκποιήσεων και ως κείμενο ήταν μεγάλη. Ο κ. Κουλιάς έκανε λόγο για «σιδηροδρομική» τροπολογία που κατατίθεται την τελευταία στιγμή και δεν την έκανε αποδεκτή.
Τι προνοεί ο νόμος
Με τον νόμο που ψηφίστηκε επαναθεσπίστηκε η στοχευμένη αναστολή της διαδικασίας εκποίησης ενυπόθηκων ακινήτων μέχρι την 31η Ιανουαρίου 2023, λόγω των συνεχιζόμενων και εντεινόμενων οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων που έχει επιφέρει η πανδημία COVID-19, καθώς και ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Η προτεινόμενη αναστολή αφορά κύρια κατοικία του χρεώστη, η εκτιμώμενη αξία της οποίας δεν υπερβαίνει τις €350.000, επαγγελματική στέγη του χρεώστη με ετήσιο κύκλο εργασιών που δεν υπερβαίνει τις €750.000, αγροτεμάχιο του χρεώστη, η εκτιμώμενη αξία του οποίου δεν υπερβαίνει τις €100.000.
Τοποθετήσεις κομμάτων
Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος ανέφερε ότι επιχείρησαν να φέρουν ενώπιον του σώματος μια εναλλακτική πρόταση, με το ειδικό δικαστήριο εκδίκασης χρηματοοικονομικών διαφορών που αποτελεί μια ολοκληρωμένη πρόταση, σε αντίθεση με την οριζόντια αναστολή των εκποιήσεων που βοηθά και τους κακοπληρωτές. Είπε επίσης ότι η ολική αναστολή των εκποιήσεων φορτώνει το πρόβλημα στους εγγυητές, ενώ εξέφρασε έκπληξη για τους βουλευτές που φοβούνται το ειδικό δικαστήριο. Ακούμε, όπως είπε, ότι οι νομοθεσίες που ψηφίσαμε στο παρελθόν αποστέρησαν την πρόσβαση των δανειοληπτών στη δικαιοσύνη, ενώ τώρα που προσπαθήσαμε να το επαναφέρουμε είναι και αυτό λάθος, ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι ενώ έγινε αποδεκτή η πρόταση αυτή από την Κυβέρνηση και την Κεντρική Τράπεζα, υπάρχει μια πολιτική κακοπιστία και δεν στηρίζεται η πρόταση από τον ΔΗΣΥ. Είπε επίσης ότι θα πρέπει να βρεθούν τρόποι να βελτιωθεί το νομικό πλαίσιο για να μην θυματοποιηθούν αθώοι δανειολήπτες αλλά και να μην επωφεληθούν οι κακοπληρωτές. Πρόσθεσε ότι από τη στιγμή που δεν έγινε δεκτό το αίτημα του κόμματος λόγω της κακοπιστίας της Κυβέρνησης και του ΔΗΣΥ, το ΔΗΚΟ θα υπερψηφίσει την αναστολή των εκποιήσεων παρόλο που δεν ήθελε να το πράξει, αφού δεν υπήρξε καλύτερος χειρισμός του θέματος από την Κυβέρνηση.
Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου αναφέρθηκε στα προβλήματα που δημιούργησαν την ανάγκη αναστολής των εκποιήσεων και είπε ότι σε αυτά ήρθε να προστεθεί η ακρίβεια και η αύξηση επιτοκίων. Πρόσθεσε ότι γίνονται ήδη παραλήπτες παραπόνων ότι άρχισαν οι τράπεζες να αυξάνουν τις δόσεις χωρίς να έχουν διάθεση να συζητήσουν μέτρα με τους δανειολήπτες. Σημείωσε ότι το ΑΚΕΛ ετοιμάζει σχετική πρόταση νόμου για να δώσει βοήθεια στους δανειολήπτες για να αντιμετωπίσουν αυτό το πρόβλημα.
Η προσωρινή αναστολή των εκποιήσεων δεν αποτελεί λύση στο πρόβλημα των ΜΕΔ, όπως είπε, αλλά είναι μια κίνηση ανάγκης. Σημείωσε ότι θα πρέπει να εξεταστεί το πλαίσιο μιας γενικότερης προσέγγισης του νομοθετικού πλαισίου που πάσχει. Όπως είπε, η Κυβέρνηση πρωταγωνίστησε στο να μεταφέρει ακόμα μεγαλύτερη ισχύ και δύναμη στις τράπεζες σε βάρος των δανειοληπτών. Όσον αφορά τα προβληματικά δάνεια, είπε ότι τα ξεφορτώθηκαν οι τράπεζες, αλλά η οικονομία και η κοινωνία είναι ακόμα φορτωμένες. Πρόσθεσε ότι οι εταιρείες διαχείρισης πιστώσεων αντί να πηγαίνουν σε βιώσιμες αναδιαρθρώσεις πάνε κατευθείαν στις εκποιήσεις. Είπε ακόμα ότι δεν υπήρξε στήριξη δανειοληπτών για βιώσιμες αναδιαρθρώσεις και διασφάλιση του δικαιώματος της στέγης, ενώ πρόσθεσε ότι από το 2014 που ο Πρόεδρος έκανε τη σχετική εξαγγελία δεν έχει έρθει το σχέδιο ενοίκιο έναντι δόσης. Έκανε λόγο για αποτυχία του Σχεδίου Εστία, σοβαρά προβλήματα με το σχέδιο αφερεγγυότητας και πολύ δυσμενές περιβάλλον για το ΜΕΔ και τους δανειολήπτες.
Εξέφρασε επίσης την ελπίδα η Κυβέρνηση που φεύγει να μην συνεχίσει με τον Νίκο Χριστοδουλίδη ή τον Αβέρωφ Νεοφύτου, αφού είπε πολλά λόγια για το θέμα και έκανε λίγα και πολλές φορές αντίθετα με όσα έπρεπε να κάνει.
Ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος είπε ότι το κόμμα είχε ζητήσει αναβολή την προηγούμενη εβδομάδα ώστε να διαμορφωθούν προτάσεις που να βοηθούν χωρίς να διαταράσσουν το όλο σύστημα και να δημιουργούν κινδύνους για την οικονομία.
Πρόσθεσε ότι η αναστολή των εκποιήσεων δεν είναι η λύση έστω αν θα την στηρίξουν, σε αντίθεση με το ειδικό δικαστήριο που μπορεί να μην είναι τέλεια αλλά είναι μια πολύ σωστή λύση προς την ορθή κατεύθυνση. Διερωτήθηκε γιατί το κυβερνών κόμμα δεν υιοθετεί μια πρόταση που αποδέχτηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, το Ανώτατο Δικαστήριο και η Νομική Υπηρεσία.
Είπε επίσης ότι ανεξάρτητα αν βρίσκονται σε προεκλογική περίοδο δεν μπορεί να δημιουργείται κλίμα τοξικότητας και πολιτικής αντιπαράθεσης και χρειάζεται συνεργασία.
Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Σταύρος Παπαδούρης, είπε ότι η αναστολή των εκποιήσεων δεν είναι λύση, αλλά τελικά γίνεται η μόνη λύση αν δεν υπάρχουν κινήσεις από την απέναντι πλευρά. Όσον αφορά το ειδικό δικαστήριο είπε ότι θα πρέπει να θεσπιστεί άμεσα, αλλά με διορθωμένο νομοθετικό πλαίσιο.
Διερωτήθηκε πώς κινδυνεύουν οι τράπεζες από την αναστολή των εκποιήσεων αν από τα 29 δις ευρώ των προβληματικών δανείων, τα 19 πουλήθηκαν σε εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων. Ανέφερε ακόμα ότι από το 2014 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε υποσχεθεί κατηγοριοποίηση των δανειοληπτών και εννέα χρόνια μετά δεν έγινε τίποτε. Εξέφρασε ανησυχία για ένα νέο κύμα ΜΕΔ με την αύξηση επιτοκίων, το οποίο θα παρασύρει και τη μεσαία τάξη.
Ο Πρόεδρος του ΕΛΑΜ Χρίστος Χρίστου είπε ότι το 2018 πέρασε πακέτο νομοθεσιών από το κυβερνών κόμμα με τη στήριξη του ΔΗΚΟ που ευνοούσε τους τραπεζικούς οργανισμούς και τις εταιρείες διαχείρισης δάνειων. Επανέλαβε το αίτημα του ΕΛΑΜ για κατηγοριοποίηση των δανειοληπτών ώστε να φανεί ποιοι είναι οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, ενώ σημείωσε ότι σε αρκετές περιπτώσεις τα επιτόκια εκτόξευσαν το αρχικό δάνειο. Είπε ακόμα ότι αυτοί που θέλουν να πληρώσουν κατεβαίνουν με πρόταση και απορρίπτονται.
Η αναβολή και αναστολή των εκποιήσεων, είπε, θα δώσει ένα χρονικό παράθυρο που θα επιτρέψει στην Επιτροπή Οικονομικών και στις πολιτικές δυνάμεις να καταθέσουν προτάσεις και εισηγήσεις για να λυθεί οριστικά αυτό το πρόβλημα. Θα πρέπει, όπως είπε, μόλις εγκριθεί η αναβολή να κάτσουν όλοι κάτω και πολύ σοβαρά να σκεφτούν τι μπορούν να πράξουν για τους πολίτες.
Ο ανεξάρτητος Βουλευτής Λεμεσού Ανδρέας Θεμιστοκλέους κάκισε την πρακτική που ακολουθούσαν τράπεζες στο παρελθόν και «φόρτωναν τον κόσμο με δάνεια», ενώ επέρριψε ευθύνη και στις εποπτικές αρχές που επέτρεπαν την ακατάσχετη, όπως είπε, δανειοπαροχή. Πρόσθεσε ότι το τίμημα το πληρώνουν σήμερα οι δανειολήπτες, ενώ οι ευθύνες δεν μοιράστηκαν κατ’ ανάλογο τρόπο. Είπε επίσης ότι κάποτε ο τόπος αυτός ήταν περήφανος για την μεσαία τάξη του, ενώ σήμερα συσσωρεύεται ο πλούτος στα χέρια των ολίγων και η μεσαία τάξη πλήττεται καθημερινά.
Ο Πρόεδρος της ΔΗΠΑ – Συνεργασία Μάριος Καρογιάν είπε ότι το κόμμα ζήτησε αναβολή του θέματος την περασμένη εβδομάδα χωρίς καμιά υστεροβουλία, απαντώντας σε επικρίσεις βουλευτών ότι αυτό έγινε για προεκλογικούς λόγους κατ’ εντολή του Νίκου Χριστοδουλίδη.
Μίλησε για ανάγκη συνεργασίας, αναφέροντας ότι αυτή η μόνιμη αντιπαράθεση τραπεζικού συστήματος, κομμάτων και κοινωνίας θα φέρει άσχημα δεδομένα.
Σημείωσε επίσης ότι το κόμμα του επιχείρησε και κατάφερε να συναντηθεί με τους εκπροσώπους των εταιρειών διαχείρισης δανείων, θέτοντας τους προβληματισμούς του για τις ευάλωτες ομάδες. Αυτό το λίγο, όπως είπε, που έκαναν οι ίδιο αυτές τις μέρες αν γινόταν συντεταγμένα από τους πολιτικούς θεσμούς ίσως να γίνονταν βήματα μπροστά.
Όσον αφορά τις εκλογές, είπε ότι δεν έχει σημασία ποιος θα κερδίσει αλλά ποια χώρα θα διαχειριστεί την επόμενη μέρα. Για τέτοιου είδους κορυφαία θέματα, πρόσθεσε, «έχουμε υποχρέωση να βάλουμε και τα εγώ μας κάτω και τα μικρά μας κάτω και όλα όσα μας πληγώνουν».
Ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ και υποψήφιος Πρόεδρος Αβέρωφ Νεοφύτου είπε ότι παρά την πρόθεση κάποιων βουλευτών να βοηθήσουν τους δανειολήπτες, με το νόμο αυτό δεν θα το πετύχουν, αλλά θα τους δυσκολέψουν, αφού τον Φεβρουάριο δεν θα είναι καλύτερη η οικονομική κατάσταση, ούτε θα μειωθούν τα επιτόκια. Με κάθε παράταση είπε, φορτώνονται οι δανειολήπτες με μεγαλύτερα βάρη. Είπε επίσης ότι η πρόταση αγνοεί τους πολλαπλάσιους εγγυητές.
Έθεσε το ερώτημα προς τα υπόλοιπα κόμματα, αν σκοπεύουν να φέρουν πρόταση τον Φεβρουάριο για να κουρέψουν τα δάνειά τους και γιατί δεν το πράττουν από τώρα.
Είπε ακόμα ότι δεν μιλά κανείς για τους κουρεμένους καταθέτες, τους κατόχους αξιογράφων και τις κυπριακές οικογένειες με μετοχές στις τράπεζες.
Έθεσε επίσης το ερώτημα προς τα κόμματα, γιατί δεν ακυρώνουν το πλαίσιο των εκποιήσεων που ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2018 με νομοθετική πρωτοβουλία, ακόμα και στην επόμενη Ολομέλεια, αφού έχουν την πλειοψηφία. Προειδοποίησε ωστόσο ότι αν αυτό γίνει, δεν θα μπορούν πλέον τα νεαρά ζευγάρια και οι νέοι επιχειρηματίες να πάρουν δάνειο, ενώ θα φύγουν οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων από τη χώρα, οι οποίες αγοράζουν και το δημόσιο χρέος της χώρας. Θα ακολουθήσουν πρόσθεσε, και οι οίκοι αξιολόγησης.
Πρόσθεσε ότι θα πρέπει να βρεθούν άλλοι τρόποι να βοηθηθούν οι δανειολήπτες, ενώ διερωτήθηκε τι έχουν να πουν στο 75% των συνετών δανειοληπτών, οι οποίοι είναι συνήθως από τα πιο αδύναμα εισοδηματικά στρώματα.
