Την ανιούσα έχουν πάρει οι τιμές βασικών προϊόντων δυσχεραίνοντας τις προσπάθειες -και των Κύπριων- καταναλωτών να γεμίσουν το «καλάθι της νοικοκυράς», με το κοινό να παρουσιάζεται πλέον ιδιαίτερα συγκρατημένο ελαχιστοποιώντας τις αγορές στα απολύτως απαραίτητα. Ρίζα του κακού η αύξηση του πληθωρισμού, που επηρεάζεται από διάφορους γεωπολιτικούς παράγοντες, αρχής γενομένης της εισβολής των Ρώσων στην Ουκρανία.
Χαρακτηριστικές είναι μάλιστα οι δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών, Κωνσταντίνου Πετρίδη αφού χαρακτήρισε ως «κατάρα» την αντιμετώπιση του πληθωρισμού με μέτρα πολιτικής, καθώς, όπως είπε, «έχουμε λάβει μια σωρεία μέτρων τα οποία ενδεχομένως να δημιουργούν και πληθωριστικές τάσεις». Μάλιστα απαντώντας σε ερώτηση αν είναι εύκολο να αντιμετωπιστούν οι πληθωριστικές πιέσεις στο συγκεκριμένο οικονομικό περιβάλλον, ο κ. Πετρίδης παραδέχθηκε πως είναι δύσκολη η καταπολέμηση του πληθωρισμού, λόγω του δομικού του χαρακτήρα, καθώς η τιμή της ενέργειας θα κινείται ανοδικά σε μια πιο μόνιμη βάση λόγω πολιτικών όπως η πράσινη ανάπτυξη, αλλά και των γεωπολιτικών εξελίξεων.
Ο κ. Πετρίδης σημείωσε πως «αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε αυτή τη στιγμή είναι να απαμβλύνουμε όσο το δυνατό περισσότερο μπορούμε τις συνέπειες και ειδικά στους ευάλωτους», υπενθυμίζοντας πως ήδη λήφθηκαν μέτρα της τάξης των €150 με €160 εκατ. «Και αντιλαμβάνεστε», υπογράμμισε, ότι όσο συνεχίζονται (οι πληθωριστικές πιέσεις) τόσο και θα εξανεμίζονται και τα δημοσιονομικά αποθέματα και αυτό είναι μόνο ένα παυσίπονο, δεν θα φέρει τη θεραπεία αυτή η κατάσταση».
Πώς όμως η ακρίβεια μεταφράζεται στα είδη πρώτης ανάγκης;
Οι όποιες δυσκολίες στην απόκτηση των βασικών προϊόντων περιορίζουν τη λίστα ψωνίσματος. Ο Σύνδεσμος Καταναλωτών δέχεται το τελευταίο διάστημα αυξημένο αριθμό παραπόνων από κόσμο που διαμαρτύρεται για την άνοδο των τιμών, ενώ ψηλότερα στη λίστα φέρεται να βρίσκονται τα καύσιμα αλλά και το ρεύμα.
Στο καλάθι του καταναλωτή και σύμφωνα με τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας συμπεριλαμβάνονται 805 προϊόντα και υπηρεσίες, οι οποίες θεωρούνται οι βασικότερες, αναγκαιότερες και τυγχάνουν της ευρύτερης κατανάλωσης. Μία γρήγορη ματιά στον πίνακα (Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Ταξινόμησης ECOICOP Απριλίου) διαπιστώνεται το «ράλι ανόδου» που παρουσιάζουν οι τιμές Ιανουαρίου του 2022 με τις αντίστοιχες Απριλίου του 2022.
Αύξηση 35,86% στις τιμές των φρέσκων λαχανικών, τα υγρά καύσιμα παρουσίασαν το τελευταίο τετράμηνο άνοδο της τάξεως του 32,32% ενώ η αντίστοιχη μεταβολή για το πετρέλαιο ανήλθε στο 21,36%. Το ηλεκτρικό ρεύμα που «καίει» την τσέπη του Κύπριου καταναλωτή έκανε άλμα (18,59%) ενώ η βενζίνη στο 12,62%. Τρόφιμα και φαγώσιμα δε θα μπορούσαν να αποτελέσουν εξαίρεση αφού ζάχαρη, πατάτες και χοιρινό δεσπόζουν ψηλά στη λίστα με 14,01%, 13,60% και 12,84% αντίστοιχα.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί επίσης ο πίνακας που αναρτήθηκε στο Παρατηρητήριο Βασικών Καταναλωτικών Αγαθών συγκρίνοντας τις διαφοροποιήσεις στις τιμές μεταξύ των ημερομηνιών 13 Απριλίου με 11 Μαίου που αφορούν ουσιαστικά τον τελευταίο μήνα. Χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα το αλεύρι (με αύξηση που αγγίζει το 14,4%) απόρροια των όσων συμβαίνουν στον τομέα των σιτηρών μετά την εισβολή των Ρώσων στην Ουκρανία.
Τα όσπρια αποτελούν βασικό στοιχεία των διατροφικών συνηθειών των Κυπρίων με την… «νύφη να πληρώνουν» σε μεγάλο ποσοστό οι φακές (από 12,8% μέχρι 16,3%) ενώ ανοδικά κινούνται οι τιμές και σε ότι αφορά τα φασόλια. Από την λαίλαπα του πληθωρισμού δε γλύτωσαν επίσης γαλακτομικά όπως η φέτα, το χαλλούμι αλλά και το γιαούρτι.
8,8% ο πληθωρισμός, βαραίνει τα νοικοκυριά
Μιλώντας στην «Κ» ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Καταναλωτών κύριος Μάριος Δρουσιώτης ανέφερε πως ο πληθωρισμός έχει πλήξει την αγορά και κατ’επέκταση την τσέπη του καταναλωτή προσθέτοντας πως ο σύνδεσμος δέχεται πολλά παράπονα από πολίτες που διαμαρτύρονται για την ακρίβεια, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στο ηλεκτρικό ρεύμα αλλά και τις τιμές των καυσίμων.
Εξηγώντας με απλά λόγια το τι εστί πληθωρισμός, δήλωσε πως εάν για παράδειγμα ένα νοικοκυριό ξοδεύει ένα ποσό της τάξεως των 1000€ τον μήνα για προϊόντα αλλά και υπηρεσίες, με το εκάστοτε ποσοστό αυτό το ποσό αυξάνεται αφού με το 8,8% στο οποίο βρίσκεται σήμερα θα επωμίζεται άλλα 88€. Ξεκαθάρισε πως η αύξηση στις τιμές οφείλεται τόσο στην προσφορά και τη ζήτηση, αλλά και την άνοδο του κόστους των πρώτων υλών (μετά από αναφορές σε αλεύρι, σιτηρά, ψωμί) με εξαίρεση να αποτελούν το οπορωκηπευτικα.
Ο κύριος Δρουσιώτης παρουσιάστηκε μάλιστα βέβαιος πως η κατάσταση αυτή δεν πρόκειται ν’αλλάξει ιδιαίτερα σύντομα προβλέποντας πως η άνω βόλτα θα συνεχιστεί το μίνιμουμ για άλλο ένα δίμηνο, ενώ στο καλύτερο σενάριο θα υπάρξει μια σταθεροποίηση -και όχι κάθοδος- περί τα τέλη Ιουλίου με αρχές Αυγούστου.
Αχαρτογράφητα νερά, «μούδιασμα» στις αγορές και… όαση ο τουρισμός για λιανεμπόριο
Το λιανεμπόριο πλήγηκε αρχικά με την κάθοδο της πανδημίας, ενώ στη συνέχεια και όταν το φαινόμενο αυτό άρχισε να φθίνει εκκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Μιλώντας στην «Καθημερινή» ο Γενικός Γραμματέας Λιανικού Εμπορίου δήλωσε πως κανείς δε μπορεί να γνωρίζει ή να υπολογίσει πότε θα σταματήσει η άνοδος των τιμών αφού αυτή τη στιγμή η Κύπρος βαδίζει σε αχαρτογράφητα νερά.
Η μία αύξηση ακολουθεί την άλλη στα καύσιμα και τον ηλεκτρισμό ενώ παρατηρείται ένα σχετικό «μούδιασμα» μεταξύ των καταναλωτών, με τον κόσμο να γίνεται ιδιαίτερα επιλεκτικός και συγκρατημένος, και να περιορίζεται στα απολύτως απαραίτητα. Είδη πρώτης ανάγκης και κυρίως υπεραγορές και μαννάβικα είναι από τις λίγες επιχειρήσεις που κρατούν σε κάποιο βαθμό τον κύκλο εργασιών τους, όμως ακόμα και αυτές λόγω του τεράστιου ανταγωνισμού αναγκάζονται να απορροφήσουν σημαντικό ποσό των αυξήσεων κάτι που όπως πρόσθεσε «Είναι ευτυχώς προς όφελος του καταναλωτή».
Η περσινή περίοδος δεν μπορεί να αποτελέσει μέτρο σύγκρισης αφού υπήρξαν δύο lockdown και μάλιστα σε περιόδους εορτών, περιορίζοντας ιδιαίτερα την κινητικότητα στο λιανικό εμπόριο όμως σε σχέση με το 2019 απέχουμε αρκετά. Παρ’όλα αυτά ο κύριος Αντωνίου δεν έκρυψε την αισιοδοξία του για τη φετινή σεζόν αφού από τη μία τα μηνύματα που καταφθάνουν από ταξιδιωτικούς πράκτορες, ΠΑΣΥΞΕ και Υφυπουργείο Τουρισμού και από την άλλη η -ήδη- ενθαρρυντική κίνηση στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου αφήνουν υποσχέσεις.
