ΚΥΠΕ
Αύξηση του ΑΕΠ της Κύπρου κατά 2,8% το 2024 και κατά 3% το 2025 καταγράφουν οι ενδιάμεσες Χειμερινές Προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ προβλέπει επιβράδυνση του πληθωρισμού στο 3,9% για το 2023 (από 8,1% το 2022) κυρίως λόγω των μειωμένων τιμών ενέργειας, και περαιτέρω συγκράτηση του πληθωρισμού στο 2,4% το 2024 και στο 2,1% το 2025.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, όπως καταγράφονται στο κείμενο που παρουσίασε σήμερα η Κομισιόν, η εγχώρια ζήτηση θα παραμείνει ο κύριος μοχλός αύξησης του ΑΕΠ τα επόμενα δύο χρόνια, καθώς η αναπροσαρμογή των μισθών για τους μισούς εργαζόμενους συγκρατεί την αγοραστική τους δύναμη. Παράλληλα, αναμένεται ενίσχυση της ανάπτυξης και μέσω των επενδύσεων που προγραμματίζονται με στήριξη και από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Ο Επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι, ο οποίος παρουσίασε τις Χειμερινές Προβλέψεις σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες, σημείωσε πως η ευρωπαϊκή οικονομία μπαίνει στο 2024 με ασθενέστερες βάσεις από ό,τι προβλεπόταν, μετά την υποτονική ανάπτυξη του προηγούμενου έτους.
Πιο συγκεκριμένα, οι ενδιάμεσες προβλέψεις αναθεωρούν την ανάπτυξη για το 2023, τόσο στην ΕΕ όσο και στην ευρωζώνη, στο 0,5% από 0,6% που προβλεπόταν στις Φθινοπωρινές Προβλέψεις. Επίσης, αναθεωρούνται οι προβλέψεις για το 2024 στο 0,9% (από 1,3%) στην ΕΕ και στο 0,8% (από 1,2%) στην ευρωζώνη.
Ωστόσο, η Κομισιόν εξακολουθεί να αναμένει αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας το 2025 κατά 1,7% στην ΕΕ και κατά 1,5% στην ευρωζώνη.
Όσον αφορά τον πληθωρισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αναμένεται ταχύτερη επιβράδυνση του σε σχέση με τις Φθινοπωρινές Προβλέψεις. Ειδικότερα, στην ΕΕ, ο πληθωρισμός βάσει του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) προβλέπεται να μειωθεί από 6,3% το 2023 σε 3,0% το 2024, και σε 2,5% το 2025. Στην ευρωζώνη, ο πληθωρισμός αναμένεται να επιβραδυνθεί από 5,4% το 2023 σε 2,7% το 2024, και σε 2,2% το 2025.
Οι προβλέψεις για την Κύπρο
Η Κομισιόν προβλέπει αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ της Κύπρου κατά 2,8% το 2024 και κατά 3% το 2025, πρόβλεψη υψηλότερη από τις Φθινοπωρινές Προβλέψεις και για τα δύο έτη.
Επίσης καταγράφεται ελαφρά βελτίωση του οικονομικού κλίματος μεταξύ καταναλωτών και επιχειρήσεων τον Ιανουάριο του 2024, με την εγχώρια ζήτηση να αναμένεται να συνεχίσει να αποτελεί τον κύριο μοχλό αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ τόσο το 2024 όσο και το 2025, καθώς η αυτόματη αναπροσαρμογή των μισθών για τους μισούς περίπου εργαζόμενους (που καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα) συγκρατεί την αγοραστική τους δύναμη.
Η Κομισιόν αναμένει ακόμα ενίσχυση της ανάπτυξης από τα μεγάλα σχέδια επενδύσεων στους τομείς των ακινήτων, της υγείας, των μεταφορών και του τουρισμού, με στήριξη εν μέρει από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Από την άλλη, αναμένεται πως η συμβολή των καθαρών εξαγωγών στην οικονομία θα παραμείνει αδύναμη, λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής αβεβαιότητας στους κύριους εμπορικούς εταίρους της Κύπρου, και λόγω της ισχυρής ζήτησης για εισαγωγές ως αποτέλεσμα επενδύσεων.
Όσον αφορά τον πληθωρισμό με βάση τον ΕνΔΤΚ, η Κομισιόν καταγράφει επιβράδυνση του στο 3,9% το 2023, από 8,1% το 2022, επιβράδυνση που αντανακλά κυρίως τις χαμηλότερες τιμές ενέργειας.
Το 2024 και το 2025 ο πληθωρισμός στην Κύπρο αναμένεται να συγκρατηθεί στο 2,4% και το 2,1% αντίστοιχα, δεδομένου ότι θα συνεχιστεί όπως αναμένεται η μείωση των τιμών της ενέργειας και άλλων βασικών εμπορευμάτων.
Αντίθετα, η αναπροσαρμογή των μισθών αναμένεται να ασκήσει μερική ανοδική πίεση στον πληθωρισμό βάσει του ΕνΔΤΚ χωρίς την ενέργεια και τα τρόφιμα.
Σε σύγκριση με το φθινόπωρο, η Κομισιόν αναθεωρεί προς τα κάτω την πρόβλεψη για τον πληθωρισμό για το 2024, αλλά διατηρεί αμετάβλητη σε γενικές γραμμές την πρόβλεψή της για το 2025.
Κατά τα πρώτα τρία τρίμηνα του 2023 η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ επιβραδύνθηκε σε 2,5% σε ετήσια βάση, σε σύγκριση με 5,8% την ίδια περίοδο το 2022, κυρίως λόγω της χαμηλότερης εξωτερικής ζήτησης για μη τουριστικές υπηρεσίες.
Ωστόσο, σημειώνεται, η ζήτηση για τουριστικές υπηρεσίες συνέχισε να ανακάμπτει το 2023, με τις αφίξεις να αυξάνονται κατά 20,1% φτάνοντας σχεδόν τα προ της πανδημίας επίπεδα.
Η ιδιωτική κατανάλωση παρέμεινε εύρωστη, υποστηριζόμενη από αυξήσεις στους πραγματικούς μισθούς και τη συνεχιζόμενη αύξηση της απασχόλησης κατά 1,6%.
Για το σύνολο του 2023, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται πως έχει καταγράψει ανάπτυξη 2,4%, ελαφρώς υψηλότερη από τις εκτιμήσεις στις Φθινοπωρινές Προβλέψεις του 2023, μετά που είχε σημειώσει ανάπτυξη 5,1% το 2022.
Οι προβλέψεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο
Η ανάπτυξη αναμένεται να ανακάμψει το 2024 μετά από ένα αδύναμο ξεκίνημα του έτους, καθώς το 2023 ανακόπηκε από τη διάβρωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, την έντονη αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής, τη μερική απόσυρση της δημοσιονομικής στήριξης και την πτώση της εξωτερικής ζήτησης.
Οι προοπτικές για την οικονομία της ΕΕ το πρώτο τρίμηνο της ΕΕ παραμένουν αδύναμες μετά που απέφυγε οριακά μια ύφεση με τεχνικούς όρους το δεύτερο εξάμηνο του 2023.
Ωστόσο, εξακολουθεί να αναμένεται πως η οικονομική δραστηριότητα θα επιταχυνθεί σταδιακά φέτος, καθώς η συνεχιζόμενη υποχώρηση του πληθωρισμού, η αύξηση των πραγματικών μισθών και η ανθεκτική αγορά εργασίας αναμένεται να στηρίξουν ανάκαμψη στην κατανάλωση. Οι επενδύσεις αναμένεται να επωφεληθούν από τη σταδιακή χαλάρωση των πιστωτικών συνθηκών και την εφαρμογή του προγράμματος ανάκαμψης, παρά τη μείωση των περιθωρίων κέρδους, αλλά και να επωφεληθούν από την αναμενόμενη ομαλοποίηση του διεθνούς εμπορίου.
Ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να σταθεροποιηθεί από το δεύτερο εξάμηνο του 2024 έως το τέλος του 2025.
Όσον αφορά τον πληθωρισμό, η μείωση του συνολικού πληθωρισμού το 2023 ήταν ταχύτερη από την αναμενόμενη, κυρίως λόγω της μείωσης των τιμών της ενέργειας. Με την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, η χαλάρωση των πιέσεων στις τιμές κατά το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους επεκτάθηκε και σε άλλα αγαθά και υπηρεσίες.
Τα χαμηλότερα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα του πληθωρισμού τους τελευταίους μήνες, οι χαμηλότερες τιμές των ενεργειακών πρώτων υλών και η ασθενέστερη οικονομική δυναμική έθεσαν τον πληθωρισμό σε μια γρηγορότερη καθοδική πορεία από ό,τι αναμενόταν στις Φθινοπωρινές Προβλέψεις.
Βραχυπρόθεσμα, ωστόσο, η λήξη των μέτρων στήριξης της ενέργειας σε όλα τα κράτη μέλη και το υψηλότερο κόστος της ναυτιλίας λόγω της κατάστασης στην Ερυθρά Θάλασσα, αναμένεται να ασκήσουν κάποιες ανοδικές πιέσεις στις τιμές, χωρίς να εκτροχιάσουν τη διαδικασία μείωσης του πληθωρισμού.
Μέχρι το τέλος του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων, ο γενικός πληθωρισμός της ευρωζώνης αναμένεται να διαμορφωθεί λίγο πάνω από τον στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με τον πληθωρισμό της ΕΕ ελαφρά υψηλότερο.
Οι προβλέψεις, σημειώνεται, διέπονται από αβεβαιότητα και λόγω των παρατεταμένων γεωπολιτικών εντάσεων και του κινδύνου περαιτέρω διεύρυνσης της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή.
Η αύξηση του κόστους της ναυτιλίας λόγω της διατάραξης της εμπορικής δραστηριότητας μέσω της Ερυθράς Θάλασσας αναμένεται να έχει μόνο οριακές επιπτώσεις στον πληθωρισμό. Περαιτέρω διαταραχές θα μπορούσαν, ωστόσο, να οδηγήσουν σε νέες εμπλοκές στον εφοδιασμό που θα μπορούσαν να περιορίσουν την παραγωγή και να προκαλέσουν αύξηση των τιμών.
Στο εσωτερικό, οι κίνδυνοι για τις βασικές προβλέψεις για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό συνδέονται με το κατά πόσον η κατανάλωση, η αύξηση των μισθών και τα περιθώρια κέρδους θα αποδειχθούν χαμηλότερα ή υψηλότερα από τις προσδοκίες, καθώς και με το πόσο υψηλά θα παραμείνουν τα επιτόκια και για πόσο χρονικό διάστημα. Οι κλιματικοί κίνδυνοι και η αυξανόμενη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων εξακολουθούν επίσης να αποτελούν απειλή.
