Φρανσέσκο Κανέπα / Reuters
H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα βρίσκεται και πάλι σε θέση άμυνας, αλλά αυτή τη φορά όχι λόγω Ελλάδας ή Ιταλίας ή κάποιας άλλης από τις συνήθεις ύποπτες του Νότου. Η Γερμανία, η υποτιθέμενη κινητήριος δύναμη της Ευρωζώνης, πλήττεται από ένα τοξικό μείγμα αδύναμων εμπορικών συναλλαγών με τη σημαντική εταίρο της Κίνα, μια κάμψη στους μεγάλους κλάδους μεταποίησης και κατασκευών, ενώ τίθενται ακόμη και υπαρξιακά ερωτήματα σχετικά με το επιχειρηματικό της μοντέλο, βασισμένο στα φθηνά ρωσικά καύσιμα.
Οι «πονοκέφαλοι» της Γερμανίας αναχαιτίζουν την ανάπτυξη συνολικά στην Ευρωζώνη, θέτοντάς την μάλλον σε κίνδυνο ύφεσης παρά δημιουργώντας προοπτικές ομαλής προσγείωσης, όπως είχε υπολογίσει η ΕΚΤ. Οι δε ΗΠΑ ελπίζουν ακόμη ότι θα την επιτύχουν. Αυτή η συνθήκη υποχρεώνει την ΕΚΤ να αλλάξει γραμμή πλεύσης και από το να αποκλείει μια παύση στην πιο μακρά και αυστηρή διαδοχή αυξήσεων των επιτοκίων, μιλάει πλέον ανοιχτά για ένα διάλειμμα ίσως και άμεσα, τον Σεπτέμβριο. Η αγορά πιστεύει ότι η ΕΚΤ μπορεί να αναδιπλωθεί και να προχωρήσει σε μειώσεις προσεχώς, όπως είχε συμβεί στον τελευταίο κύκλο σύσφιγξης το 2011, όταν την κρίση χρέους ακολούθησε ύφεση. «Υπάρχουν ομοιότητες με την τότε εποχή και την τωρινή», επισημαίνει ο Ρίτσαρντ Πορτς, καθηγητής Οικονομικών στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Λονδίνου. «Παρατηρήθηκε σοβαρό σοκ στην πλευρά της προσφοράς και ο υψηλός πληθωρισμός φαινόταν πως θα διαρκέσει λίγο».
Σε αντίθεση με το 2011, η Γερμανία και όχι ο ευρωπαϊκός Νότος βρίσκεται στο επίκεντρο του προβλήματος, κάνοντας πολλούς σχολιαστές να τη χαρακτηρίζουν ως την «ασθενή της Ευρώπης», φράση που χρησιμοποιήθηκε για τη χώρα αυτή και στις αρχές του 21ου αιώνα. Αποδίδεται δε στον τσάρο Νικόλαο Α΄ της Ρωσίας για να περιγράψει την Οθωμανική Αυτοκρατορία του 19ου αιώνα. Και είναι ειρωνεία της τύχης το ότι ορισμένα από τα προβλήματα της Γερμανίας σήμερα εκπορεύονται επίσης από τη Ρωσία, στην οποία βασίστηκε για το 1/3 των ενεργειακών αναγκών της έως την εισβολή της δεύτερης στην Ουκρανία. Τα άλλα θέματα της Γερμανίας έχουν εγχώρια προέλευση, αλλά τουλάχιστον κάποια μπορούν να αποδοθούν στη νομισματική σύσφιγξη. Το υψηλό κόστος δανεισμού πλήττει ιδιαίτερα σκληρά τη μεταποίηση, η οποία βασίζεται σε επενδύσεις. Καμία χώρα στην Ευρωζώνη δεν έχει τόσο ευρύ βιομηχανικό τομέα όσο η Γερμανία. «Το να χαλαρώσει τη νομισματική πολιτική της η ΕΚΤ επειδή βρίσκεται η Γερμανία σε δυσχερή θέση θα ήταν ασύνετο, αλλά και το να την κάνει αυστηρότερη θα επέφερε μακροοικονομικές πιέσεις στις μικροοικονομικές που επηρεάζουν το όλο σύστημα», τονίζει ο κ. Πορτς.
