Money Review
Επαρκώς προετοιμασμένη για τον ερχόμενο χειμώνα είναι η ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, έπειτα από τουλάχιστον ενάμιση χρόνο μείωσης της εξάρτησής της από τις ρωσικές εισαγωγές. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αποκλείεται να υπάρξουν τυχόν εκπλήξεις, καθώς οι τιμές εξακολουθούν να διαμορφώνονται σε υψηλότερα επίπεδα από άλλες περιοχές, ενώ οι διακυμάνσεις ενδέχεται να επηρεάσουν τη δομή της βιομηχανίας και την οικονομία της Ε.Ε.
Πρόκειται για προειδοποίηση του Bruegel, του think tank με έδρα στις Βρυξέλλες, το οποίο διαβλέπει δύο βασικούς παράγοντες αποσταθεροποίησης της αγοράς φέτος. Πρώτον, το ενδεχόμενο πλήρους διακοπής στις υπολειπόμενες εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία και δεύτερον η αύξηση της ζήτησης στην Ε.Ε. λόγω χαμηλών θερμοκρασιών.
Βάσει συντηρητικών προβλέψεων, το τέλος της περιόδου θέρμανσης τον Μάρτιο του 2024 θα λήξει με αποθέματα άνω του 40% στις ευρωπαϊκές αποθήκες φυσικού αερίου. Στο χείριστο σενάριο, όμως, εφόσον πραγματοποιηθούν οι δύο κίνδυνοι που αναφέρθηκαν, η πληρότητα θα διαμορφωθεί περίπου στο 20%.
Εάν διακοπούν οι ρωσικές ροές μέσω αγωγών θα επηρεαστούν περισσότερο συγκεκριμένες, όπως η Αυστρία, η Σλοβακία, η Σλοβενία, η Ουγγαρία και η Κροατία. Στην περίπτωση που διακοπούν αιφνιδιαστικά οι ροές LNG θα επιβαρυνθεί η ιβηρική χερσόνησος, η οποία εξαρτάται ενεργειακά σε μεγάλο βαθμό από τη Ρωσία, ενώ δεν είναι καλά συνδεδεμένη με το ευρωπαϊκό δίκτυο.
Σημειώνεται πως σύμφωνα με στοιχεία του Bruegel, συγκεκριμένα η Ελλάδα στο εφτάμηνο του 2023 εισήγαγε το 73% των αναγκών της σε αέριο από το Αζερμπαϊτζάν, το 15% σε LNG από πηγές εκτός Ρωσίας και το υπολειπόμενο 6% από τη Ρωσία.
Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι τον τελευταίο χρόνο έχουν ληφθεί αρκετά μέτρα, τα οποία είναι πιθανό να οδηγήσουν σε μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου κατά 3,3% (ή 74 τεραβατώρες) στην ηλεκτροπαραγωγή της Ε.Ε. και δεν συνυπολογίζονται στις εκτιμήσεις. Μεταξύ άλλων, η αυξημένη συνεισφορά των πυρηνικών εργοστασίων της Γαλλίας μετά τις εργασίες συντήρησης και η αύξηση φωτοβολταϊκών, αιολικών και αντλιών θερμότητας.
Υψηλές τιμές
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Bruegel, παρότι η Ε.Ε. δεν προβλέπεται να αντιμετωπίσει σημαντικούς κινδύνους στη διασφάλιση φυσικού αερίου, κάθε αναταραχή στη διεθνή αγορά θα συνεχίσει να φαίνεται στις τιμές.
Οι τιμές χονδρικής έχουν αποκλιμακωθεί σημαντικά, αλλά οι λογαριασμοί νοικοκυριών και επιχειρήσεων συνεχίζουν σε υψηλά επίπεδα λόγω της καθυστέρησης στην προσαρμογή των συμβολαίων. Αυτό ενθαρρύνει μεν τη μείωση της κατανάλωσης, αλλά οι λογαριασμοί θα παραμείνουν ακριβοί.
Πάντως, χάρη στα μέτρα διαφοροποίησης των ενεργειακών εισαγωγών που ελήφθησαν πέρυσι, η Ε.Ε. μπορεί να αντεπεξέλθει καλύτερα σε τυχόν σοκ στην αγορά φυσικού αερίου, σημειώνουν οι αναλυτές του Bruegel. Είναι βέβαια θεμελιώδους σημασίας να διατηρηθεί χαμηλά η ζήτηση, καθώς και να προστατευθούν οι αγωγοί φυσικού αερίου και οι υποδομές LNG, καθώς τα σαμποτάζ ή άλλες αναταραχές μπορεί να προκαλέσουν τριγμούς στον κλάδο.
