Ατέρμονη παραμένει η συζήτηση για το νομοσχέδιο που αφορά τη δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-kalathi στην Επιτροπή Εμπορίου της Βουλής, με τις διαφωνίες επί συγκεκριμένων προνοιών του αλλά και επί της φιλοσοφίας του νομοσχεδίου να παραμένουν. Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για θέμα που παραμένει ανοικτό από πέρσι, με τα χρονοδιαγράμματα που είχαν τεθεί από την ίδια τη Βουλή για ολοκλήρωση της συζήτησης, να έχουν ξεπεραστεί προ πολλού. Πέραν των ενστάσεων που προβάλλονται, το ερώτημα είναι κατά πόσο αυτό το εργαλείο θα αξιοποιηθεί από τους καταναλωτές. Απαντήσεις σε αυτό, όπως και στο επίπεδο επιμόρφωσης των καταναλωτών, δίνει η αρμόδια υπηρεσία, με έρευνα την οποία διενήργησε το προηγούμενη διάστημα σε δείγμα 800 ατόμων παγκύπρια σε αστικές και αγροτικές περιοχές, και τα ευρήματα της οποίας έχει στην κατοχή της η «Κ». Αυτό που προκύπτει καταρχάς είναι ότι, σε περίπτωση που υλοποιηθεί και τεθεί σε λειτουργία η εφαρμογή e-kalathi, δεν αναμένεται ότι θα τύχει ευρείας αξιοποίησης από τους καταναλωτές. Συγκεκριμένα, μόλις 11% απάντησε ότι θα τη χρησιμοποιεί πάντα, ενώ ποσοστό 19% απάντησε ότι θα τη χρησιμοποιεί τις περισσότερες φορές. Αθροιστικά, πρόκειται για ένα ποσοστό μόλις 30%, το οποίο θα αξιοποιεί το παρεχόμενο εργαλείο σύγκρισης τιμών προϊόντων και που είναι αρκετά μικρότερο από το ποσοστό που κάνει έρευνα αγοράς προτού επιλέξει την υπεραγορά για τις αγορές του σε τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης.
Στα τυφλά το 60%
Σύμφωνα με το δείγμα της έρευνας της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή, το 24% των καταναλωτών διενεργεί έρευνα αγοράς για τις τιμές των προϊόντων προτού προχωρήσει σε αγορές από κάποια υπεραγορά, τις περισσότερες φορές (24%) είτε κάθε φορά (16%). Κάποιες φορές απάντησε το 21%, ενώ η κουλτούρα της έρευνας αγοράς δεν εντοπίζεται στο 39% του δείγματος (21% του δείγματος απάντησε ότι σπάνια διενεργεί έρευνα αγοράς και ποτέ, το 18%). Το συγκεκριμένο εύρημα επί της ουσίας μεταφράζεται στο ότι ενδεχόμενη εφαρμογή της πλατφόρμας e-kalathi θα επηρεάσει δυνητικά το 40% των καταναλωτών, οι οποίοι συνηθίζουν να διενεργούν έρευνα αγοράς πριν την επιλογή της υπεραγοράς, αν και το 67% εκτιμά ότι η εφαρμογή της ηλεκτρονικής πλατφόρμας θα ωφελήσει σε αρκετό ή μεγάλο βαθμό τους καταναλωτές. Από τις απαντήσεις που δόθηκαν προκύπτει επίσης ότι τη μεγαλύτερη επιρροή στην απόφαση του καταναλωτή να επισκεφθεί συγκεκριμένη υπεραγορά, έχουν οι συστάσεις από τον περίγυρο (35%), τα διαφημιστικά/ενημερωτικά φυλλάδια (32%) και οι τηλεοπτικές διαφημίσεις –που είναι μόλις στο 14%.
Χωρίς επιμόρφωση
Τα ευρήματα της έρευνας σκιαγραφούν και το επίπεδο της επιμόρφωσης των καταναλωτών σε σχέση με θέματα όπως τα προϊόντα παράλληλης εισαγωγής, και τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Πρόκειται για ζητήματα τα οποία απασχόλησαν έντονα τόσο τον Σύνδεσμο Υπεραγορών, όσο και τον Σύνδεσμο Λιανικού Εμπορίου, οι οποίοι είχαν κάνει λόγο για αδυναμία σύγκρισης προϊόντων, εφόσον σημαντικός αριθμός αυτών έχουν διαφορετικές τιμές, λόγω του ότι είναι παράλληλης εισαγωγής ή ιδιωτικής ετικέτας. Πάντως η έρευνα κατέδειξε ότι μόνο το 24% των καταναλωτών γνωρίζει τι είναι τα προϊόντα παράλληλης εισαγωγής, και κάτι παραπάνω, το 39% , γνωρίζει τι είναι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
Σημαντική η απήχηση της ιδιωτικής ετικέτας στους καταναλωτές, με το 40% να τα επιλέγει συχνά ή τις περισσότερες φορές, ενώ για 6 στους 10 αποτελεί κριτήριο επιλογής υπεραγοράς.
Ιδιωτικής ετικέτας
Την ώρα που παρατηρείται ανοδική τάση στην κυπριακή αγορά σε σχέση με τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, σύμφωνα με εκτιμήσεις από παράγοντες της αγοράς, δεν υπάρχουν μετρήσιμα στοιχεία για τη συμπεριφορά των καταναλωτών. Μια καλύτερη εικόνα δίνεται ωστόσο, μέσα από την έρευνα της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή, σύμφωνα με την οποία το 40% των καταναλωτών φαίνεται να επιλέγει συχνά ή τις περισσότερες φορές προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, ενώ σπάνια ή ποτέ, το 15%. Μάλιστα, από τις απαντήσεις των συμμετεχόντων στην έρευνα, προκύπτει ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας είναι, τουλάχιστον για όσους τα γνωρίζουν, σημαντικός παράγοντας για την επιλογή της υπεραγοράς από την οποία θα πραγματοποιήσουν τις αγορές τους. Συγκεκριμένα, το 57% συνηθίζει να ψωνίζει από υπεραγορά στην οποία γνωρίζουν ότι θα βρουν συγκεκριμένα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, με το 46% να επιλέγει αυτά τα προϊόντα για τις φθηνότερες τους τιμές και το 35% γιατί τα θεωρεί value for money προϊόντα. Από το 44% που συνηθίζουν να επιλέγουν αυτά τα προϊόντα, αναφέρουν ότι «γεμίζουν» σε σημαντικό ποσοστό το καλάθι των αγορών τους με αυτά. Συγκεκριμένα, το 36% των ερωτηθέντων απάντησε ότι τα ιδιωτικής ετικέτας προϊόντα ανέρχονται στο 25-49% του καλαθιού τους, ενώ για το 39% το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 1-24%. Για περίπου 20% όσων χρησιμοποιούν προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, το ποσοστό τους στο καλάθι αγορών τους μπορεί να ανέλθει και μέχρι το 74%. Υπάρχει και ένα πολύ μικρό ποσοστό, της τάξης του 5%, που επιλέγει αποκλειστικά προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Γενικότερα, τα ευρήματα της έρευνας καταδεικνύουν τις προοπτικές αυτής της κατηγορίας προϊόντων.
Παράλληλης εισαγωγής
Μικρότερο το ποσοστό των καταναλωτών που επιλέγουν προϊόντα παράλληλης εισαγωγής. Είναι τα προϊόντα τα οποία προμηθεύονται οι λιανέμποροι απευθείας από τη χώρα παραγωγής, χωρίς την συμβολή των προμηθευτών και ως εκ τούτου είναι συνήθως χαμηλότερου κόστους. Σύμφωνα με την έρευνα, μόλις 24% του δείγματος επιλέγει προϊόντα παράλληλης εισαγωγής συχνά ή πάντα, ενώ 39% (από το 24% που τα γνωρίζει), αναφέρει ότι τα επιλέγει, αν και όχι συχνά. Από τις απαντήσεις προκύπτει ότι, τέτοια προϊόντα έχουν τη θέση τους στο καλάθι των καταναλωτών, με το 42% αυτών που τα επιλέγουν, να αναφέρουν ότι το ποσοστό τους στο καλάθι τους ανέρχεται μέχρι και 24% (και μέχρι 49% για το 29% όσων τα χρησιμοποιούν). Το 41% επιλέγει υπεραγορά από την οποία γνωρίζει ότι θα βρει συγκεκριμένα προϊόντα παράλληλης εισαγωγής, ενώ ξεκάθαρα επιλέγονται λόγω των φθηνότερων τιμών τους (61%).
