Τα 500 δισ. ευρώ προσεγγίζει ο «λογαριασμός» για την ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη, καθώς οι κυβερνήσεις προσπαθούν να απορροφήσουν τα πλήγματα από την εκτόξευση των τιμών. Σύμφωνα με σχετική ανάλυση του ιδρύματος Μπρίγκελ, τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν μέχρι στιγμής δρομολογήσει δέσμες μέτρων αξίας 314 δισ. ευρώ για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ενώ στη Βρετανία το αντίστοιχο ποσό φθάνει συνολικά τα 178 δισ. ευρώ. Παράλληλα, η Γηραιά Ηπειρος έρχεται αντιμέτωπη με υψηλότατο πληθωρισμό και οι προβλέψεις για τα επόμενα έτη γίνονται όλο και πιο δυσοίωνες. Μετά την απόρριψη του πρώτου σχεδίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι Ευρωπαίοι υπουργοί Ενέργειας εξετάζουν ένα νέο σχέδιο, το οποίο μεταξύ άλλων προβλέπει τη διοχέτευση των υπερκερδών των επιχειρήσεων ενέργειας σε ευάλωτα νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η Κομισιόν έχει επίσης προτείνει την επιβολή πλαφόν στις τιμές ενέργειας και τη μείωση της κατανάλωσης σε ώρες αιχμής. «Αρχικά σχεδιάστηκαν ως προσωρινή απάντηση σε ένα πρόβλημα το οποίο θεωρείτο εφήμερο και τώρα αυτά τα μέτρα ενισχύθηκαν και έγιναν πιο διαρθρωτικά. Αυτό το ποσό αναμένεται να αυξηθεί, υπό τον όρο πως οι τιμές ενέργειας παραμένουν υψηλές. Προφανώς αυτό δεν είναι βιώσιμο από την πλευρά των δημοσίων δαπανών», δήλωσε ο Σιμόνε Ταλιαπέτρα, ερευνητής του Μπρίγκελ.
Η ανάλυση του ιδρύματος, παρότι συνεκτιμά τη μείωση της φορολογίας στην ηλεκτροδότηση, τις επιδοτήσεις για θέρμανση και τα μέτρα στήριξης ορισμένων ενεργειακών επιχειρήσεων, δεν αποτυπώνει πλήρως την εικόνα, όπως αυτή έχει έως σήμερα διαμορφωθεί στην Ευρώπη. Ενδεικτικά, η γερμανική κυβέρνηση πρόκειται να κρατικοποιήσει τη Uniper στο πλαίσιο ενός σχεδίου προϋπολογισμού 8 δισ. ευρώ, το οποίο προβλέπει την απόκτηση μεριδίου πλειοψηφίας από τη μητρική της στη Φινλανδία. Σύμφωνα με τον Σιμόνε Ταλιαπέτρα, το αυξανόμενο κόστος της ενεργειακής κρίσης ενδέχεται να διευρύνει το οικονομικό χάσμα μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. «Αυτό το επίπεδο παρέμβασης περιλαμβάνει επίσης έναν κίνδυνο κατακερματισμού της Ευρώπης: αναπόφευκτα οι κυβερνήσεις με περισσότερες δημοσιονομικές δυνατότητες να ελιχθούν θα διαχειριστούν με καλύτερο τρόπο την ενεργειακή κρίση, αποδίδοντας καλύτερα στον αγώνα εξασφάλισης των περιορισμένων ενεργειακών πηγών τον χειμώνα. Είναι επομένως σημαντικό να σχεδιαστούν πολιτικές οι οποίες θα διασφαλίσουν τη δημοσιονομική βιωσιμότητα και τον συντονισμό», τόνισε ο ίδιος.
Στην Ελλάδα
Η χώρα από την πλευρά της έχει δρομολογήσει συνολικά κονδύλια της τάξεως των 6,8 δισ. ευρώ για τη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων εν μέσω της ενεργειακής κρίσης. Πρόκειται για ποσοστό της τάξης του 3,72% του ΑΕΠ, καθώς και αναλογικά το τρίτο υψηλότερο ποσοστό του ΑΕΠ που διανέμεται μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. και της Βρετανίας. Συνοπτικά, η ανάλυση του ιδρύματος Μπρίγκελ για την Ελλάδα ανατρέχει πρώτα στον Σεπτέμβριο του 2021, όταν ανακοινώθηκαν επιδοτήσεις για τα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις, για τις οποίες τα κριτήρια καθορίστηκαν στα μέσα Οκτωβρίου του ιδίου έτους. Έπειτα, τον Ιανουάριο του 2022 ανακοινώθηκαν νέα μέτρα στήριξης με επιδοτήσεις και μειώσεις φορολογίας. Συνολικά, το Μπρίγκελ υπολόγιζε ότι στην αρχή του έτους το κόστος έφθανε τα 500 εκατ. ευρώ, ενώ μόνο τα κονδύλια του πακέτου του Ιανουαρίου άγγιζαν τα 400 εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια ανακοινώθηκε η διοχέτευση 100 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για την κατασκευή φωτοβολταϊκών σταθμών. Επικαλούμενο το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, το ίδρυμα Μπρίγκελ αναφέρει ότι το κόστος για τις επιδοτήσεις ενέργειας το τελευταίο έτος είχε φθάσει τα 2,5 δισ. ευρώ, ενώ εκείνο των μέτρων τα οποία έχουν πλέον δρομολογηθεί για τους επόμενους μήνες φθάνει επιπροσθέτως το 1,1 δισ. ευρώ. Επίσης, τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους ανακοινώθηκε εφάπαξ στήριξη των χαμηλόμισθων συνταξιούχων κατά 200 ευρώ, ενώ τον Μάιο ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας ανακοίνωσε νέο πακέτο 3,2 δισ. ευρώ προς στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης.
