Kathimerini.gr
Το δημόσιο χρέος της Ιταλίας είναι πολύ πιθανό να καταστεί μη διαχειρίσιμο, ενώ επικρατεί έντονη νευρικότητα μεταξύ των επενδυτών καθώς το κόστος δανεισμού για τη χώρα διογκώνεται. H Iταλία, αρχικά το επίκεντρο της πανδημίας κορωνοϊού στην Ευρώπη, έχει υποστεί σοβαρό οικονομικό πλήγμα, διότι όλος ο οικονομικός μηχανισμός διέκοψε τη λειτουργία του. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι η παραγωγή της χώρας θα συρρικνωθεί 9,5% εφέτος, ενώ το Bloomberg Economics κάνει λόγο για 13%. Εάν οι δυσμενείς επιπτώσεις παραταθούν, η χαμηλή ανάπτυξη σε συνδυασμό με την εκτίναξη των δημοσίων δαπανών θα διογκώσουν το ήδη υψηλό χρέος άνω του 150% του ΑΕΠ, ενώ ορισμένοι αναλυτές το θέτουν στο 170% του ΑΕΠ στα τέλη του 2020.
Οπότε σχηματίζεται η εντύπωση ότι η Ιταλία θα χρειαστεί περισσότερη δημοσιονομική στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ενωση, ή ότι ίσως θα πρέπει να εξετασθεί το θέμα της αναδιοργάνωσης του χρέους. «Η κακή επίδοση της ιταλικής οικονομίας, η οποία απλά θα επιδεινώνεται, ενόσω η πολιτική ηγεσία της θα αγωνίζεται να αντεπεξέλθει στις συνέπειες της πανδημίας, θέτει εν αμφιβόλω τη δυνατότητα της χώρας να εξυπηρετεί το χρέος της», επισημαίνει ο Ντέιβιντ Πάουελ, ανώτατος οικονομολόγος θεμάτων Ευρωζώνης στο Bloomberg Economics.
Η κυβέρνηση του Τζουζέπε Κόντε μόλις ενέκρινε μεγάλο πρόγραμμα τόνωσης της οικονομίας με κονδύλια 55 δισ. ευρώ, ενώ είχε προηγηθεί και το προηγούμενο των 25 δισ. ευρώ τον Μάρτιο. Αν και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συνεχίζει να αγοράζει κρατικά ομόλογα για τον περιορισμό των σπρεντ, οι αποδόσεις των 10ετών τίτλων της Ιταλίας εξακολουθούν να βρίσκονται στο 1,8% από 0,9% τον Φεβρουάριο.
Το δημόσιο χρέος της Ιταλίας θεωρείτο ανέκαθεν ένα είδος βαρόμετρου για το εάν μπορεί να επιβιώσει αρραγής η Ευρωζώνη ή όχι, και τώρα, όπως επισημαίνουν αναλυτές, η πανδημία θέτει νέα ερωτήματα για τη βιωσιμότητά του. Υπενθυμίζουν πως η χώρα δεν ήταν σε θέση να μειώσει το χρέος της όταν τα πράγματα πήγαιναν καλά.
Ο καθ’ ύλην αρμόδιος για τη διαχείριση του ιταλικού χρέους, Νταβίντε Ιακοβόνι, τόνισε στο Reuters ότι μετά τη λήξη της πανδημίας είτε θα είναι ελάχιστη η παρουσία της ΕΚΤ είτε μηδενική και οι αγορές θα λειτουργούν κανονικά. «Τώρα βρισκόμαστε μπροστά σε έκτακτη κατάσταση, αλλά αμέσως μετά η κυβέρνηση θα δεσμευτεί να μειώσει το χρέος», συμπλήρωσε. Η οικονομία λόγω πανδημίας έχει γονατίσει, οπότε οι τρεις συνήθεις επιλογές για την περιστολή του χρέους –ανάπτυξη, πληθωρισμός και λιτότητα– φαίνονται ανέφικτες. Πέρυσι η χώρα εξέδωσε ομόλογα 245 δισ. ευρώ, άνω του 50% των δυνατοτήτων του ταμείου διάσωσης της Ευρωζώνης και φέτος οι δανειοδοτικές της ανάγκες εκτιμώνται στο μισό τρισ. ευρώ. Η Deutsche Bank προβλέπει το ιταλικό χρέος να φθάνει το 200% του ΑΕΠ στα τέλη του 2021.
Μία πρόταση που εξετάζουν πολιτικοί και τραπεζικοί κύκλοι είναι να αποκτήσουν μεγαλύτερο ποσοστό του ιταλικού χρέους οι απλοί πολίτες. Η Ιαπωνία με χρέος 240% δεν φαίνεται να διατρέχει κίνδυνο μη εξυπηρέτησής του, διότι αυτό ανήκει σε άτομα και φορείς εντός της χώρας. Ο Νταβίντε Ιακοβόνι ανέφερε ότι τα επόμενα χρόνια το υπουργείο Οικονομικών επιδιώκει να διπλασιάσει από τα 80 δισ. στα 160 δισ. ευρώ το χρέος, που έχουν στα χέρια τους μικροεπενδυτές εντός Ιταλίας. Βέβαια, στην περίπτωση της Ιαπωνίας, το 40% των ομολόγων το έχει η κεντρική τράπεζα, κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωση της Ευρωζώνης. Η ΕΚΤ έχει αυτή τη στιγμή σχεδόν το 20% του ιταλικού χρέους και το ποσοστό βαίνει αυξανόμενο, ενώ σχεδόν το 55% ανήκει σε ιταλικές τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες.
