Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ανάρπαστα τα ακίνητα στις παραλιακές πόλεις της Κύπρου, ιδιαίτερα σε Λεμεσό και Πάφο, αλλά την τιμητική της έχει και η Λάρνακα. Αν υπήρχε δυναμική και πριν από τον πόλεμο γι’ αυτές τις επαρχίες, πλέον οι εξελίξεις έχουν δώσει ιδιαίτερη ώθηση, σε τέτοιο επίπεδο μάλιστα, που παρατηρούνται ελλείψεις σε διαμερίσματα και σπίτια προς προσφορά. Η ζήτηση υπερκεράζει την προσφορά σε ακίνητα αναφέρουν φορείς της αγοράς του Real Estate, με την έλευση Ουκρανών, Λευκορώσων και Ρώσων να έχουν δημιουργήσει άλλη πραγματικότητα στον τομέα μετά τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Και η ροή συνεχίζεται αφού ο πόλεμος δεν σταματά. Από την αρχή του χρόνου έως και τον Απρίλιο η Λεμεσός έχει καταγράψει αύξηση στα πωλητήρια έγγραφα της τάξης του 58%, η Λάρνακα της τάξης του 49% και η Πάφος 80%. Οι μεγάλες αυξήσεις αποδεικνύονται βάσει των στοιχείων που έχει ενώπιόν του το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, που δείχνουν συνολικά να έχουν κατατεθεί από την αρχή του χρόνου πωλητήρια έγγραφα για 839 ακίνητα από αγοραστές εκτός Ε.Ε. Προφανώς, οι εν λόγω ροές έχουν απορροφήσει ακίνητα που ήταν ήδη έτοιμα, ή ακίνητα μεταχειρισμένα. Εκτιμάται ότι τους τελευταίους μήνες έχουν φθάσει στην Κύπρο περίπου 20.000 Ρώσοι, Ουκρανοί και Λευκορώσοι. Μέσα σε αυτούς τους 20.000, προσμετρώνται και τα μέλη των οικογενειών, άρα δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε λόγο για 20.000 ακίνητα. Πέραν τούτου, αρκετές οικογένειες απορροφώνται σε διαμερίσματα ή οικίες που είναι προς ενοικίαση, άρα και δεν μπορεί να αποτυπωθεί ακριβώς η τάση και τα νούμερα όπως γίνεται με τα στοιχεία του Κτηματολογίου. Τα ρωσόφωνα σχολεία λειτουργούν ως βαρούλκο για την επιλογή των περιοχών που εγκαθίστανται Ουκρανοί, Ρώσοι, Λευκωρώσοι. Υπάρχουν τρία ρωσόφωνα σχολεία στη Λεμεσό, ένα ρωσόφωνο σχολείο στην Πάφο και ένα ρωσόφωνο στη Λευκωσία. Η Λάρνακα δεν έχει ρωσόφωνο σχολείο, ωστόσο επειδή είναι μικρές οι αποστάσεις, την επιλέγουν ως έδρα τους. Τα σχολεία στη Λεμεσό και στην Πάφο πάντως προτιμώνται έναντι αυτού της Λευκωσίας για λόγους τους οποίους δεν εξετάζουμε στην παρούσα φάση.
Δεν υπάρχει στοκ επίπλων. Λόγω της αύξησης των ατόμων στην πόλη, ειδικά της Λεμεσού, υπάρχει πρόβλημα.
Η Λεμεσός έχει αύξηση στα πωλητήρια έγγραφα που κατατέθηκαν για τον Ιανουάριο της τάξης του 74%, τον Φεβρουάριο στο 120%, τον Μάρτη στο 60% και τον Απρίλιο στο 13%. Από τα 276 πωλητήρια έγγραφα που κατατέθηκαν τον Ιανουάριο στη Λεμεσό τα 45 ήταν από πολίτες εκτός Ε.Ε., από τα 377 του Φεβρουαρίου τα 63 ήταν από πολίτες εκτός Ε.Ε., από τα 366 του Μαρτίου τα 61 αφορούσαν πολίτες εκτός Ε.Ε. και από τα 329 του Απριλίου τα 48 τα πήραν πολίτες εκτός Ε.Ε.
Τεράστια αύξηση και για Πάφο. Τον Ιανουάριο κατατέθηκαν 214 πωλητήρια έγγραφα από τα οποία τα 27 ήταν από πολίτες εκτός της Ένωσης, τον Φεβρουάριο 219 με 37 από τις πράξεις να είναι πολιτών εκτός Ε.Ε., τον Μάρτη 220 και οι εκτός ήταν 64 και τον Απρίλιο 184 οι συνολικές πράξεις με τις 51 να είναι από πολίτες εκτός Ε.Ε. Ποσοστιαία η αύξηση σε σχέση με το 2021, τον Ιανουάριο ήταν στο 182%, τον Φεβρουάριο στο 89%, τον Μάρτη στο 54% και τον Απρίλη στο 42%.
Η Λάρνακα ακολουθεί. Τον Ιανουάριο κατατέθηκαν 150 πωλητήρια έγγραφα, από τα οποία αλλοδαποί κατέθεσαν τα 22, τον Φεβρουάριο 172 από τα οποία κατέθεσαν 55, το Μάρτη από τα 190 αλλοδαποί κατέθεσαν πωλητήρια έγγραφα για τα 41 και τέλος τον Απρίλη από τα 157 συνολικά, τα 28 ήταν από ξένους. Ποσοστιαία οι αυξήσεις σε σχέση με τους μήνες του 2021 φτάνουν στο 61% τον Ιανουάριο, 61% τον Φεβρουάριο, 65% το Μάρτη και 16% τον Απρίλη.
Ελλείψεις και σε έπιπλα
Είναι απλό. Δεν υπάρχει στοκ επίπλων. Λόγω της αύξησης των ατόμων στην πόλη, ειδικά της Λεμεσού, υπάρχει πρόβλημα. Έχουν μετακομίσει όπως λένε φορείς του Real Estate 20.000 άτομα σε τρεις μήνες και αυτό έχει οδηγήσει και σε αυξήσεις στα ενοίκια, αλλά και στην εξάλειψη σχεδόν όλων των διαθεσίμων επιλογών για ενοικίαση – αγορά. Μέσα σε αυτό το κοκτέιλ προσθέτεις και τους εργαζομένους που έχει προσελκύσει το «Headquartering» εταιρειών τεχνολογίας και γίνεται αντιληπτό πως υπάρχουν ελλείψεις σε ετοιμοπαράδοτα κομμάτια. Όπως εξηγούν φορείς του Real Estate, όσοι ξένοι αγοράζουν ακίνητα δεν είναι ότι δεν θα κατοικήσουν ή τα αγοράζουν για σκοπούς όπως για παράδειγμα γίνονταν πράξεις την εποχή των διαβατηρίων. Τα αγοράζουν και τα νοικιάζουν διότι θέλουν να κατοικήσουν άμεσα και χρειάζονται όλα τα απαραίτητα που έχει ένα σπιτικό.
Ανακάμπτει απότομα ο τομέας
O τομέας των ακινήτων στην Κύπρο κατέγραψε ανάκαμψη κατά το 2021. Οι πωλήσεις ακινήτων σημείωσαν σημαντική αύξηση τους πρώτους 11 μήνες του έτους σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 (30%), αν και από χαμηλή βάση λόγω των μέτρων κατά της πανδημίας που εφαρμόστηκαν το 2020.
Οι τιμές κατοικιών σημείωσαν μικρές αυξήσεις 1,2%, προερχόμενες κυρίως από ανάκαμψη στις τιμές διαμερισμάτων. Η τάση αυτή διαμορφώθηκε κυρίως από την εγχώρια ζήτηση, η οποία υποστηρίχθηκε από το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων, καθώς και το σχέδιο του κράτους για μερική επιδότηση του επιτοκίου για νέα στεγαστικά δάνεια. Αντίθετα οι τιμές εμπορικών ακινήτων κατέγραψαν μειώσεις.
Σύμφωνα με την έρευνα του Δείκτη Τιμών Κατοικιών της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου για το 4ο τρίμηνο του 2021, κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2021 οι τιμές κατοικιών σε τριμηνιαία βάση σημείωσαν αυξήσεις σε όλες τις επαρχίες με εξαίρεση την επαρχία Λάρνακας στην οποία σημειώθηκε οριακή μείωση 0,3%.
Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία καταγράφηκε αύξηση 1,2%, στη Λεμεσό 1,9%, στην Πάφο 0,6% και στην Αμμόχωστο 2,7%. Όσον αφορά τις ετήσιες μεταβολές στους δείκτες τιμών κατοικιών ανά επαρχία, καταγράφηκε αύξηση σε όλες τις επαρχίες. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία οι τιμές κατοικιών αυξήθηκαν κατά 0,4%, στη Λεμεσό κατά 5%, στη Λάρνακα κατά 2,1%, στην Πάφο κατά 2% και στην Αμμόχωστο 1,4%. Σε τριμηνιαία βάση, οι τιμές των οικιών κατέγραψαν αυξήσεις σε όλες τις επαρχίες εκτός της Λάρνακας και της Πάφου. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία, Λεμεσό και Αμμόχωστο αυξήθηκαν κατά 1,4%, 0,7% και 2,3%, αντίστοιχα. Αντίθετα, στη Λάρνακα και στην Πάφο οι τιμές των οικιών μειώθηκαν σε τριμηνιαία βάση κατά 0,5% και 0,6% αντίστοιχα. Σε ετήσια βάση, οι τιμές οικιών κατέγραψαν αύξηση στη Λεμεσό και τη Λάρνακα κατά 3,1% και 1,7%, αντίστοιχα. Οι τιμές οικιών στη Λευκωσία μειώθηκαν κατά 0,7%, στην Πάφο κατά 0,8% και στην Αμμόχωστο κατά 0,3%.
Οι τιμές των διαμερισμάτων σε τριμηνιαία βάση κατέγραψαν αύξηση σε όλες τις επαρχίες. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία αυξήθηκαν κατά 0,8%, στη Λεμεσό 3,4%, στη Λάρνακα 0,3%, στην Πάφο 4,5% και στην Αμμόχωστο 3,4%. Σε ετήσια βάση, οι τιμές των διαμερισμάτων σημείωσαν επίσης αύξηση σε όλες τις επαρχίες. Ενδεικτικά, στη Λευκωσία οι τιμές αυξήθηκαν κατά 2,6%, στη Λεμεσό 6,6%, στη Λάρνακα 3,5%, στην Πάφο 9,6% και στην Αμμόχωστο κατά 7,4%.
