Μια ενδιάμεση πλατφόρμα ήταν η προσωρινή λύση που αποφασίστηκε το 2021 και εφαρμόστηκε από το υφυπουργείο Καινοτομίας, με στόχο η Κύπρος να προλάβει να συμμορφωθεί με την ευρωπαϊκή οδηγία για τη δημιουργία μητρώου πραγματικών δικαιούχων εταιρειών. Πρόκειται για οδηγία η οποία ενισχύει τη διαφάνεια των εταιρειών και των κρατών-μελών στις οποίες είναι εγγεγραμμένες. Ωστόσο αυτή η διαφάνεια δεν φαίνεται να εξυπηρετήθηκε –όπως φάνηκε από τη χθεσινή συζήτηση στην Επιτροπή Εμπορίου της Βουλής η οποία συζήτησε το θέμα– καθώς, όπως ανέφερε η εταιρεία που ανέλαβε τη δημιουργία της πλατφόρμας ΙΒΜ, στην πλατφόρμα δεν υπήρχε δυνατότητα μεταφοράς των στοιχείων στην τελική πλατφόρμα, όπως ούτε και η δυνατότητα ελέγχου των στοιχείων που καταχωρούνταν. Έτσι, όταν ήρθε η στιγμή της μετάβασης στην τελική ψηφιακή πλατφόρμα, στην ουσία δεν μπορούσαν να μεταφερθούν στοιχεία, και η διαδικασία θα έπρεπε να γίνει από την αρχή. Αίσθηση προκάλεσε επίσης η αναφορά της αναθέτουσας αρχής, ότι τα στοιχεία της προσωρινής ψηφιακής πλατφόρμας είχαν αποθηκευτεί σε αρχείο PDF. Από την πλευρά της η έφορος εταιρειών απέδωσε αυτή την αδυναμία στα στενά χρονοδιαγράμματα. Αποτέλεσμα αυτού ήταν το αλαλούμ που δημιουργήθηκε την περασμένη εβδομάδα στην αγορά και στις επιχειρήσεις, οι οποίες βρέθηκαν ενώπιον σοβαρών προστίμων. Κάποια εξ αυτών, ύψους 2 εκατ. ευρώ συνολικά, έχουν πληρωθεί. Το θέμα αναμένεται να συζητηθεί σε επόμενη συνεδρία της Επιτροπής Ελέγχου. Επί του παρόντος, αυτό που αποφασίστηκε χθες εκτιμάται ότι δίνει ανάσες και τον απαιτούμενο χρόνο στις επιχειρήσεις, ώστε να συμμορφωθούν. Όπως ανέφερε ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου, με πολιτική δέσμευση, η προθεσμία για καταχώριση των στοιχείων όλων των εταιρειών παρατείνεται μέχρι τις 31 Μαρτίου χωρίς εξαίρεση εταιρειών. Το δε ζήτημα των προστίμων, θα επιλυθεί μετά από γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας.
Μέχρι την Παρασκευή
Η πρόταση του υπουργού είναι να μην εξασκηθούν τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν, τα οποία φτάνουν τα 100 ευρώ την ημέρα και ανέρχονται σε μέχρι 20 χιλιάδες ευρώ ανά επιχείρηση. Συνολικά έχουν εισπραχθεί δύο εκατομμύρια ευρώ από εταιρείες οι οποίες αποδέχθηκαν το πρόστιμο ώστε να προχωρήσουν με την καταχώριση των στοιχείων. Πλέον, μετά από πρόταση του αρμόδιου υπουργού αλλά και της Επιτροπής Εμπορίου, αναμένεται ότι, μέχρι την Παρασκευή, η Νομική Υπηρεσία θα γνωματεύσει κατά πόσο υπάρχει αυτή η δυνατότητα ώστε να μην εκτελεστούν τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί στις εταιρείες για μη υποβολή στοιχείων στο μητρώο, από την 1η Ιανουαρίου 2024. Η επιβολή προστίμων θα επανέλθει μετά το πέρας της νέας διορίας που έχει αναφερθεί – από την 1η Απριλίου και μετά.
Την ίδια ώρα, η σκέψη του υπουργού, την οποία επίσης ανέφερε στη Βουλή, ήταν να διορθωθεί το σημείο για αποδοχή του προστίμου από τις εταιρείες, ώστε να μπορούν να προχωρήσουν στην καταχώρηση των στοιχείων τους. Ο κ. Παπαναστασίου παραδέχθηκε ενώπιον της Βουλής ότι υπήρχαν αδυναμίες στη λειτουργία της ενδιάμεσης πλατφόρμας που είχαν να κάνουν με τον έλεγχο των στοιχείων καθώς και τη δυνατότητα να μεταφέρονται τα στοιχεία της πλατφόρμας στην τελική πλατφόρμα μητρώου πραγματικών δικαιούχων. «Παραδέχομαι ότι, ναι, έγινε πολύ γρήγορα μια ενδιάμεση πλατφόρμα, δεν ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσαμε να έχουμε. Το κάναμε με ορίζοντα να συμμορφωθούμε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και βρισκόμαστε τώρα μπροστά στο δίλημμα αυτού του κομφούζιου για να το διορθώσουμε». Πάντως ο υπουργός πήρε την ευθύνη για λάθη, τα θεμέλια των οποίων μπήκαν από την προηγούμενη κυβέρνηση.
Η επιστολή
Η πολιτική δέσμευση του υπουργού Ενέργειας για παράταση μέχρι 31 Μαρτίου, ικανοποίησε τα αιτήματα που είχαν τεθεί μέσω επιστολής προς την έφορο εταιρειών την περασμένη εβδομάδα από τους ΣΕΛΚ, Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο, ΚΕΒΕ, STEP Cyprus, Cyprus Fiduciary Association και CIBA, οι οποίοι ζήτησαν παράταση μέχρι τέλος Φεβρουαρίου.
Ανάμεσα στα αιτήματα ήταν και η δυνατότητα για καταχώριση των στοιχείων των εταιρειών και των πραγματικών δικαιούχων, χωρίς να απαιτείται η καταβολή του προστίμου που υπολογίζεται μέχρι εκείνη την ημέρα. Αυτό θα βοηθήσει σημαντικά στην ενημέρωση του Μητρώου, επιτρέποντας στη χώρα να παραμένει συμμορφούμενη προς τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία και δεν θα τιμωρούνται αχρείαστα οι εταιρείες και οι άλλες νομικές οντότητες που επιθυμούν να συμμορφωθούν. Μέσω της επιστολής, ζητούσαν επίσης να ανακληθεί η διοικητική πράξη για την αυτόματη επιβολή προστίμου σε όσους έχουν συμμορφωθεί με την καταχώριση των πραγματικών δικαιούχων στην τελική λύση, ενώ για όσους έχουν ήδη καταβάλει το πρόστιμο, θα πρέπει να εξευρεθεί τρόπος για επιστροφή των ποσών που εισπράχθηκαν από το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών. Αίσθηση προκάλεσε η αναφορά από πλευράς Δικηγορικού Συλλόγου ότι, όλα τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν από την 1η Ιανουαρίου μέχρι την περασμένη Παρασκευή είναι παράνομα, εφόσον επιβάλλονταν τη στιγμή που το ίδιο το κράτος δεν άφηνε τις εταιρείες να συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις τους.
