Του Παύλου Νεοφύτου
Με τις αδυναμίες των κυπριακών κτηνοτροφικών μονάδων στο να διαχειριστούν τα απόβλητά τους συνδέεται το περιστατικό ρύπανσης του φράγματος της Άχνας και καλλιεργήσιμης γης, μετά από διαρροή υγρών κτηνοτροφικών λυμάτων από δεξαμενή παρακείμενης κτηνοτροφικής μονάδας. Σε τριών επιπέδων ενέργειες προτίθεται να προβεί το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, ώστε να διαφανεί το μέγεθος των επιπτώσεων, τόσο γεωργικών όσο και περιβαλλοντικών, καθώς ο υδατοφράκτης Άχνας εξυπηρετεί την άρδευση της περιοχής και συγχρόνως είναι η σημαντικότερη φραγματική λίμνη για τα υδρόβια πουλιά στην Κύπρο - εμπίπτει στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας του δικτύου Natura 2000 και στην αντίστοιχη Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά. Την ίδια ώρα το περιστατικό έφερε ξανά στο προσκήνιο την επιτακτική ανάγκη να περάσει η διαχείριση των κτηνοτροφικών αποβλήτων από το επίπεδο των λεγόμενων «δεξαμενών εξάτμισης» και τις αστοχίες που τις συνοδεύουν, στο επίπεδο της παραγωγής βιοαερίου και της μετατροπής του σε ηλεκτρισμό, κάτι που στην παρούσα φάση βρίσκεται στη φάση μελέτης του Τμήματος Περιβάλλοντος, ώστε να εξεταστούν τρόποι υποστήριξης των ιδιοκτητών κτηνοτροφικών μονάδων ανά το παγκύπριο, για να αναπτύξουν τις πιο εξελιγμένες μορφές διαχείρισης και διάθεσης των αποβλήτων.
Το πρόβλημα εντοπίστηκε το πρωί της Κυριακής, καθώς διερράγη μεγάλη δεξαμενή υγρών κτηνοτροφικών αποβλήτων σε περιοχή που γειτνιάζει με το φράγμα της Άχνας, με αποτέλεσμα η ρύπανση να διανύσει απόσταση 1,5 km, επηρεάζοντας φυτείες πατατών, σιτηρών και εσπεριδοειδών, δήλωσε στην «Κ» ο κοινοτάρχης Άχνας, Νίκος Βάσιλας. Παράλληλα, σημείωσε, ότι, αν στο τέλος διαφανεί θέμα μόλυνσης, το χειρότερο αποτέλεσμα από τη διαρροή είναι η κατάληξη των υγρών λυμάτων στον υδατοφράκτη της Άχνας. Την ίδια ώρα, τόνισε, γέμισαν κάποιες γεωτρύσεις. Ο κ. Βάσιλας εξέφρασε την ελπίδα να μην επηρεαστεί η άγρια πτηνοπανίδα που συναντάται στον υδατοφράκτη.
Οι ενέργειες των αρμόδιων Τμημάτων
Τόσο το Τμήμα Περιβάλλοντος όσο και το Τμήμα Υδάτων είναι ενήμερα για το πρόβλημα. Προτίθενται να κάνουν αναλύσεις στο νερό των γεωτρύσεων και του υδατοφράκτη, για να εξακριβωθεί εάν έχουν μολυνθεί τα υπόγεια ύδατα και το νερό στον υδατοφράκτη.
Είναι τριών επιπέδων οι ενέργειες που θα γίνουν και το πρώτο αφορά των ρυπαίνοντα, καθώς το Τμήμα Περιβάλλοντος σε συνεργασία με τον ιδιοκτήτη της κτηνοτροφικής μονάδας θα εργαστούν για την αποκατάσταση της στεγανότητας της στατικότητας της δεξαμενής, ώστε να εφαρμόζεται η νομοθεσία, δήλωσε στην «Κ» ο Θεόδουλος Μεσημέρης, ο οποίος εκτελεί καθήκοντα αναπληρωτή διευθυντή στο Τμήμα. Όπως εξήγησε, φάνηκε ότι μία δεξαμενή δεν ήταν στατικά σωστή, με αποτέλεσμα την αστοχία κα τη ρύπανση.
Το δεύτερο επίπεδο έχει να κάνει με τη ρύπανση, η οποία διένυσε περίπου ενάμιση χιλιόμετρο και πέρασε μέσα από γεωργικές εκτάσεις. Αυτή τη στιγμή εξετάζεται το φάσμα των επιπτώσεων στις γεωργικές καλλιέργειες από το Τμήμα Γεωργίας.
Το τρίτο επίπεδο, πρόσθεσε, έχει να κάνει με την κατάληξη των λυμάτων στο φράγμα της Άχνας. Είναι κάτι το οποίο εξετάζουν σε συνεργασία με το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, σε ό,τι αφορά την ποιότητα του νερού και των τυχόν επιπτώσεων, ώστε να εξετάσουν την ασφάλεια του προγράμματος άρδρευσης της περιοχής από το συγκεκριμένο φράγμα.
Το πρόβλημα εντοπίστηκε το πρωί της Κυριακής, καθώς διερράγη μεγάλη δεξαμενή υγρών κτηνοτροφικών αποβλήτων σε περιοχή που γειτνιάζει με το φράγμα της Άχνας, με αποτέλεσμα η ρύπανση να διανύσει απόσταση 1,5 km, επηρεάζοντας φυτείες πατατών, σιτηρών και εσπεριδοειδών, δήλωσε στην «Κ» ο κοινοτάρχης Άχνας, Νίκος Βάσιλας.
Η διαπίστωση των αδυναμιών και η μελέτη για παραγωγή βιαερίου και ηλεκτρισμού
Το αίτημα ιδιοκτητών κτηνοτροφικών υποστατικών και κατοίκων, ώστε να γίνουν σταθμοί βιολογικής επεξεργασίας των κτηνπτροφικών λυμάτων με επιδότηση του Τμήματος Γεωργίας, επανέλαβε, με αφορμή το περιστατικό, ο κοινοτάρχης Άχνας. Συγχρόνως σημείωσε ότι το πρόβλημα διαρροών από δεξαμενές κτηνοτροφικών υποστατικών χρονίζει, ενώ οι κάτοικοι της κοινότητας παραπονιούνται για τη δυσωδία, όταν τα λύματα αξιοποιούνται στις καλλιέργειες της περιοχής.
«Τα κτηνοτροφικά απόβλητα ανά το Παγκύπριο είναι ένα θέμα, το οποίο απασχόλησε και απαχολεί, καθώς οι μονάδες έχουν τις αδυναμίες τους σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων τους», δήλωσε από την πλευρά του ο κ. Μεσημέρης, σημειώνοντας ότι έγινε και γίνεται μία εξέταση του ζητήματος πώς το κράτος μπορεί να υποστηρίξει την κάθε κτηνοτροφική μονάδα στο να πάει σε ένα άλλο επίπεδο διαχείρισης. Όπως εξήγησε, το σημερινό επίπεδο είναι οι λεγόμενες «δεξαμενές εξάτμισης». Στην παρούσα φάση εξετάζεται η προοπτική της απομάκρυνσης από την υφιστάμενη κατάσταση και της μετάβασης σε μία άλλου είδους επεξεργασία – διάθεση των αποβλήτων, η οποία, όπως διευκρίνισε, θα συνδυαστεί και με μονάδες παραγωγής βιαερίου και ηλεκτρισμού. «Αυτή την αλλαγή την εξετάσαμε σε ειδική μελέτη και σύντομα θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα, για να δούμε πώς θα υποστηρίξουμε τους κτηνοτρόφους στο να αναπτύξουν τις πιο εξελιγμένες μορφές διάθεσης των αποβλήτων, σε συνδυασμό με παραγωγή ενέργειας», πρόσθεσε ο κ. Μεσημέρης.
