Του Παύλου Νεοφύτου
Οι νέες πρακτικές και μεθοδολογία που θα διασφαλίζουν τη δέσμευση για 100 χιλιάδες δεντροφυτεύσεις ετησίως, η προώθηση των πράσινων οροφών στις αστικές περιοχές και η εστίαση στη ναυτιλία μικρών αποστάσεων με σκάφη μηδενικών ρύπων, αποτελούν ενέργειες που λαμβάνονται από το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος για τη αύξηση του πράσινου κεφαλαίου στην Κύπρο και τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος.
Παρουσιάζοντας τις πιο πάνω στρατηγικές στο συνέδριο «Green Agenda Cyprus Summit 2024», η υπουργός Μαρία Παναγιώτου σημείωσε ότι είναι ήδη σε πορεία εφαρμογής, ικανοποιούν και τους 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης και με την επίτευξή τους θα μπορέσει η Κύπρος να έχει απορρόφηση 1.000.000 τόνου διοξειδίου του άνθρακα ετησίως.
«Χρειαζόμαστε δέντρα, χρειαζόμαστε τις πράσινες οροφές, χρειαζόμαστε τη μείωση στην ενεργειακή ζήτηση και τη μετάβαση σε καθαρή ενέργεια», ανάφερε στο Cyprus Green Agenda η υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Μαρία Παναγιώτου.
Σε νέα βάση η φύτευση 100.000 φυτών κάθε έτος
Για τη βελτίωση των μεθόδων διατήρησης του υφιστάμενου πράσινου κεφαλαίου, τη μείωση των εκπομπών άνθρακα και τη στοχευμένη ενίσχυση των φυσικών καταβοθρών, το Υπουργείο ξεκίνησε από το 2019 το πρόγραμμα «Φυτεύω για το Κλίμα», με στόχο τη φύτευση 100.000 φυτών κάθε έτος από το 2020-2030, δημιουργώντας μέχρι το 2030 ένα πράσινο κεφάλαιο ενός εκατομμυρίου δένδρων που θα παραχωρούνται στους πολίτες από το Τμήμα Δασών. Ωστόσο, όπως τόνισε η κα Παναγιώτου, προέκυψαν σοβαρά προβλήματα στην εφαρμογή και καταγραφή των δεδομένων. Πρώτον, δεν υπήρχε συστηματική καταγραφή των δενδροφυτεύσεων, καθιστώντας δύσκολη την αξιολόγηση του στόχου των 100 χιλιάδων δέντρων ετησίως, δεύτερον υπήρχε πρόβλημα εξεύρεσης κατάλληλης γης και τρίτο, η μέθοδος φύτευσης χρειαζόταν επικαιροποίηση. Για να διορθώσει τα προβλήματα που καταγράφηκαν, πλέον το Υπουργείο προχωρά με τη δημιουργία βάσης δεδομένων. Παράλληλα γίνεται συντονισμός δενδροφυτεύσεων (ξεκινούν μαζί με τον Φιλοδασικό Σύνδεσμο Κύπρου το στοχευμένο πρόγραμμα «Φύτευση και Υιοθεσία», προσφέροντας στις εταιρείες τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν την εγκατάσταση και τη συντήρηση φυτών για τρία χρόνια σε συγκεκριμένες περιοχές), σωστή επιλογή δένδρων και μεθόδου φύτευσης (δημιουργήθηκε για πρώτη φορά κοινή ομάδα εργασίας ανάμεσα στο Τμήμα Δασών και το Ινστιτούτο Γεωργικών Ερευνών), εντοπισμός κατάλληλη γης (καταγράφεται ήδη η διαθέσιμη γη, όχι μόνο στα κρατικά δάση, αλλά και σε κοινότητες, τοπικές αρχές και αλλού, όπως σε εγκαταλελειμμένα και αποψιλωμένα μεταλλεία) και ανάπτυξη πράσινων αντιπυρικών ζωνών.
Στόχος του Υπουργείου, σημείωσε η κα Παναγιώτου, είναι την περίοδο φύτευσης που ξεκινά τον Νοέμβριο του 2024 έως τον Φεβρουάριο 2025, να δοκιμάσει πιλοτικά τα πιο πάνω στάδια, ενώ τον Νοέμβριο του 2025, με την επιστημονική καταγραφή των κατάλληλων μεθόδων φύτευσης και ειδών των δέντρων, προγραμματίζεται να τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το σύνολο των δράσεων.
Οι πράσινες οροφές στις πόλεις
Ο δεύτερος στρατηγικός στόχος του Υπουργείου για την ενίσχυση του πράσινου κεφαλαίου εστιάζεται στις πράσινες οροφές. «Αξιοποιούμε τις γνώσεις του Ινστιτούτου Γεωργικών Ερευνών και των ερευνητικών προγραμμάτων στα οποία συμμετέχει με 9 εταίρους. Στόχος μας είναι να μεταφέρουμε τεχνολογίες αστικού πρασίνου για τη μείωση της αστικής θερμικής νησίδας και την αειφόρο ανάπτυξη. Αξιοποιούμε επίσης τη γνώση άλλων μεσογειακών χωρών που τις έχουν ήδη εφαρμόσει σε μεγάλο βαθμό όπως είναι η Ελλάδα, και συνεργαζόμαστε με το Υπουργείο Περιβάλλοντος της Ελλάδας για κοινή πρόταση χρηματοδότησης», εξήγησε η υπουργός.
Στην οροφή του ίδιου του Υπουργείου Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης έχει ξεκινήσει πιλοτική εφαρμογή των νέων τεχνολογιών, με εγκατάσταση αυτοσυντηρούμενου συστήματος με επιλεγμένα είδη φυτών σε συνεργασία με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις 360 Innovation culture και Interstellar Institute. «Στόχος μας τα επόμενα χρόνια να προσφέρουμε στο κοινό την καλύτερη δυνατή μέθοδο ώστε οι πράσινες οροφές να αποτελέσουν λύση μείωσης κατανάλωσης ενέργειας και ανάπτυξης πρασίνου τόσο πάνω από τον πεπαλαιωμένο στόλο των σπιτιών μας αλλά και των νέων οροφών που βλέπουμε να αναπτύσσονται», τόνισε.
Tα ρυπογόνα μικρά και μεσαία σκάφη
Όσον αφορά τις αερομεταφορές και τη ναυτιλία, αυτοί οι τομείς αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 3,5% των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ, ωστόσο, είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πηγή εκπομπών αερίων. Στόχος του Υπουργείου είναι να επικεντρώσουνε την προσοχή τους στη ναυτιλία μικρών αποστάσεων, τη παράκτια ναυτιλία, στα μικρού και μεσαίου μεγέθους αλιευτικά σκάφη και στα σκάφη που αξιοποιούνται για αναψυχή και ναυταθλητισμό, ώστε σταδιακά να μειωθούν τα ρυπογόνα μικρά σκάφη. Για τον σκοπό αυτό, η υπουργός ανάφερε ότι αξιολογούν την καινοτομία του Κυπριακού Ινστιτούτου για τη Θάλασσα και τη Ναυτιλία (CMMI) με το σκάφος μηδενικών ρύπων ZEST. Πρόκειται για ένα σκάφος, το οποίο κινείται με μπαταρίες και διαθέτει φωτοβολταϊκά πάνελ. Έχει σύστημα παρακολούθησης κατανάλωσης ενέργειας σε πραγματικό χρόνο. Το καταμαράν μήκους 8,5 μ. και πλάτους 3,5 μ. δεν εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα ούτε άλλο ρύπο και προστατεύει τη θαλάσσια ζωή λόγω χαμηλού θορύβου. «Στόχος μας είναι να εντάξουμε το ZEST στον στόλο του Τμήματος Αλιείας, να καταγράψουμε προβλήματα, να το βελτιώσουμε και να το προωθήσουμε ως κυπριακή καινοτομία που εάν επιτύχει μπορεί να οδηγήσει μέχρι και σε αντικατάσταση των ρυπογόνων μικρών και μεσαίων σκαφών», είπε η κα Παναγιώτου.
