Του Παύλου Νεοφύτου
Με τις έντονες βροχοπτώσεις της περασμένης Κυριακής, από τις οποίες δημιουργήθηκαν για ακόμη μία φορά –μετά τις δυσάρεστες εικόνες σε Λάρνακα και Πάφο μία εβδομάδα πριν– προβλήματα πλημμυρών σε Λεμεσό και ελεύθερη Αμμόχωστο, επανήλθαν για ακόμη μια φορά τα κενά και οι αδυναμίες στην αντιμετώπιση των πλημμυρών στις αστικές περιοχές. Η κλήση στην Πυροσβεστική για ρυμούλκηση οχημάτων που παγιδεύτηκαν σε δρόμους, για υπόγεια που πλημμύρισαν και για άνοιγμα οχετών όμβριων υδάτων είναι εικόνες που επαναλαμβάνονται εδώ και χρόνια, αλλά και επιδεινώνονται. Εντός της Ένωσης Δήμων Κύπρου ένα από τα σενάρια τα οποία εξετάζονται είναι η εκπόνηση ολοκληρωμένης και ενιαίας μελέτης με σκοπό τη συνολική αντιμετώπιση των πλημμυρών σε όλες τις πόλεις. Όπως πληροφορείται η «Κ», η ιδέα και η πρωτοβουλία ανήκει στον δήμαρχο Λάρνακας, Ανδρέα Βύρα, ο οποίος, μετά τη διαπίστωση ότι οι κατά καιρούς πλημμύρες αφορούν όχι μόνο τη Λάρνακα, όπου δημαρχεύει, αλλά όλες τις πόλεις, θα ζητήσει συνάντηση με αρμόδιους κρατικούς αξιωματούχους, ενώπιον των οποίων θα θέσει τόσο τα προβλήματα που παρατηρούνται κάθε χρόνο αλλά και την οικονομική παράμετρο του ζητήματος, λόγω υψηλού κόστους αναγκαίων έργων. Το επιχείρημα είναι ότι μία ενιαία πολιτική θα συμβάλει στον περιορισμό των αρνητικών συνεπειών από τις πλημμύρες, θωρακίζοντας σε μεγαλύτερο βαθμό τις ανθρώπινες ζωές, τις υποδομές και τις περιουσίες των δημοτών.
Μελέτες και χάρτες επικινδυνότητας πρόκλησης πλημμυρών, εκπονηθέντα από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, βρίσκονται ενώπιον των τοπικών αρχών, ώστε να λαμβάνουν μέτρα.
Τα ευάλωτα σημεία
Μελέτες και χάρτες επικινδυνότητας πρόκλησης πλημμυρών, εκπονηθέντα από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, βρίσκονται ενώπιον των τοπικών αρχών, ώστε να λαμβάνουν μέτρα. Σύμφωνα με μελέτη του 2022, στη Λευκωσία, αυξημένο κίνδυνο διατρέχει η περιοχή Στροβόλου λόγω της γειτνίασης με τον Πεδιαίο ποταμό, ενώ στη Λεμεσό το επίκεντρο εντοπίζεται στην περιοχή της Μαρίνας και του Κάστρου. Στη Λάρνακα, το πρόβλημα εντοπίζεται από την περιοχή των Καμάρων μέχρι την παραλία, ενώ στην Πάφο τρεις περιοχές διέρχονται από ποταμούς και χειμάρρους που δεν αποκλείεται να υπερχειλίσουν.
Στον Στρόβολο και όσον αφορά την περιοχή του γεφυριού της οδού Αλεξανδρουπόλεως, παρά τον Πεδιαίο, το οποίο πλημμύρισε επανειλημμένα, το πρόβλημα προγραμματίζεται να αντιμετωπιστεί με την κατασκευή άλλων δύο γεφυριών σε διαφορετικά σημεία, στα πλαίσια πολεοδομικού έργου βελτίωσης του οδικού δικτύου, για να αποφεύγονται οι δυσάρεστες εικόνες, όπως δήλωσε στην «Κ» ο δήμαρχος Στροβόλου, Σταύρος Σταυρινίδης. Την ίδια ώρα, βρίσκεται στο στάδιο του σχεδιασμού το έργο της ολοκληρωμένης στρατηγικής ανάπτυξης του γραμμικού πάρκου του Πεδιαίου, στο οποίο συμμετέχουν οι δήμοι Λακατάμιας, Στροβόλου και Λευκωσίας. Στα πλαίσια αυτού του ανασχεδιασμού, τόνισε ο κ. Σταυρινίδης, θα υπάρχει ειδική πρόνοια για το θέμα των αντιπλημμυρικών έργων.
Για την επαρχία Λευκωσίας, ένα άλλο ευάλωτο σημείο για πλημμύρες εντοπίζεται στην Έγκωμη, όπου προγραμματίστηκε η κατασκευή δύο λιμνών κατακράτησης, οι οποίες όμως ακόμη δεν υλοποιήθηκαν. Για τον Δήμο Λάρνακας, όπου κατά καιρούς προβλήματα πλημμυρών και ζημιών εντοπίζονται από την περιοχή των Καμάρων μέχρι την παραλία, θα υπογραφεί στις 18 Νοεμβρίου συμβόλαιο για εκτέλεση αντιπλημμυρικών έργων το οποίο θα διαρκέσει δύο χρόνια και θα κοστίσει €6,5 εκατ.
Τσιμέντωμα σε κοίτες
Εκτίμηση των αρμοδίων είναι ότι τα φαινόμενα των πλημμυρών, δεν προκαλούνται μόνο από την κλιματική αλλαγή, αλλά και από τις παρεμβάσεις-επεμβάσεις στις κοίτες των ποταμών, με ανέγερση κτηρίων –μάλιστα αδειοδοτημένων– που αποκόπτουν την κανονική ροή του νερού, το οποίο, σε περιπτώσεις ακραίων καιρικών φαινομένων, βρίσκει διέξοδο σε δρόμους, σπίτια, επιχειρήσεις κτλ.
Από την πλευρά της, η επίτροπος Περιβάλλοντος, Αντωνία Θεοδοσίου, τόνισε την ανάγκη εξέτασης και αναθεώρησης του τρόπου με τον οποίο σχεδιάζουμε και εκτελούμε έργα στις σημερινές συνθήκες της κλιματικής αλλαγής. Συγκεκριμένα, σε δηλώσεις της την Τρίτη στον ΣΠΟΡ FM, εξέφρασε προβληματισμό για την ύπαρξη οικιστικών ζωνών που είναι πολύ κοντά σε ποταμούς.
Το θέμα ήρθε αυτές τις μέρες στην επιφάνεια, με αφορμή την εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας για ανέγερση κατοικίας σε απόσταση 5 μέτρων από την όχθη του ποταμού Κρυού, στις Πάνω Πλάτρες, επειδή η συγκεκριμένη περιοχή είναι οικιστική ζώνη του 1992 (οι παλιές πολεοδομικές ζώνες είναι το μεγάλο πρόβλημα, όπως τονίστηκε από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων και το Τμήμα Πολεοδομίας σε συζήτηση που έγινε τον περασμένο Σεπτέμβριο στη Βουλή).
Η κα Θεοδοσίου σημείωσε ότι στην περίπτωση της συγκεκριμένης κατοικίας, η ουσία του προβλήματος εδράζεται στο γεγονός ότι στην Κύπρο υπάρχουν οικιστικές ζώνες που «ακουμπάνε» σε ποταμούς. Εξέφρασε την άποψη ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες πρέπει να ασχοληθούν με την επικαιροποίηση της ροής του νερού σε κάθε ποτάμιο οικοσύστημα και την καταγραφή των περιπτώσεων που υπάρχουν σε κάθε ένα από αυτά οικιστικές ζώνες, ώστε οι αρμόδιες υπηρεσίες, όπως το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων και το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης, σε συνεργασία με το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως να κοιτάξουν πώς επηρεάζονται αυτές οι περιοχές από κινδύνους φυσικών φαινομένων, ώστε, με γνώμονα την προστασία ανθρώπινων ζωών και περιουσιών, αυτές να αποχαρακτηριστούν με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Καλλιέργειες εντός πόλεων
Διεξόδους σε δρόμους σε περιπτώσεις ακραίων καιρικών φαινομένων βρίσκουν και οι μεγάλες ποσότητες νερού της βροχής, που συσσωρεύονται σε καλλιέργειες εντός του αστικών ορίων, παρασέρνοντας μαζί τους και ποσότητες λάσπης. Το θέμα έθιξε πρόσφατα σε δημόσια παρέμβασή του ο δήμαρχος Πάφου, Φαίδωνας Φαίδωνος. Σε βίντεο που ανήρτησε σε Μέσο Κοινωνικής Δικτύωσης, την ώρα που σημείωνονταν καταστροφές από πλημμύρες στην Πάφο, το βράδυ της 2ας Νοεμβρίου, μετέφερε σχετικές εικόνες. Μάλιστα άσκησε κριτική στα αρμόδια Τμήματα του κράτους, τα οποία, όπως τόνισε, επιτρέπουν την καλλιέργεια γης εντός των αστικών ορίων.
