Της Ariana Milutinovic - Wood
Από πού το ξέρουμε; Το βλέπουμε, άρα το πιστεύουμε! Δεν το βλέπουμε, άρα δεν υπάρχει! Πώς μετράμε την ειλικρίνεια ή την αφοσίωση; Η αλήθεια μου, η αλήθεια σου, η αλήθεια τους… Δεν υπάρχει εξ αντικειμένου αλήθεια παρά μόνο εντός πλαισίου, συμφωνείτε;
Το πνεύμα της Θεωρίας της Γνώσης αντανακλάται σε κάθε ένα από τα αντικείμενα που διδάσκονται οι μαθητές του IBDP, ένα διετές προπανεπιστημιακό πρόγραμμα σπουδών, με έξι θεματικές ομάδες μαθημάτων
Τα παραπάνω είναι μερικά από τα ερωτήματα που εξετάζουν οι μαθητές του International Baccalaureate Diploma Programme (ΙΒDP), στις αρχές του μαθήματος ανάπτυξης δεξιοτήτων κριτικής σκέψης, «Θεωρία της Γνώσης» (Theory of Knowledge - TOK). Το μάθημα είναι ένα από τα τρία βασικά στοιχεία που απαιτείται να ολοκληρώσουν οι μαθητές του ΙΒDP.
Η Θεωρία της Γνώσης, προκαλεί τους μαθητές να αμφισβητήσουν τις βάσεις της γνώσης, να έχουν επίγνωση των υποκειμενικών ιδεολογικών προκαταλήψεων και κυρίως να αναπτύξουν την ικανότητα να αναλύουν τα στοιχεία με πρακτικό τρόπο. Καθ’ όλη τη διάρκεια του μαθήματος, οι μαθητές ενημερώνονται για το γεγονός ότι πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το πλαίσιο, την πηγή, το χρονοδιάγραμμα και τις πιθανές επιπτώσεις της γνώσης ή των στοιχείων που τους παρουσιάζονται. Οι μαθητές της Θεωρίας της Γνώσης γνωρίζουν ότι λάθη συμβαίνουν και ότι πριν αποδεχτούν κάτι ως δεδομένο ή πριν το απορρίψουν ως εντελώς λανθασμένο, θα πρέπει να έχουν να παρουσιάσουν καλούς και έγκυρους λόγους. Η Θεωρία της Γνώσης διδάσκει στους μαθητές πώς να φτάσουν σ’ αυτούς τους καλούς λόγους.
Η σημερινή επιταχυνόμενη τεχνολογική πρόοδος έχει τεράστιο αντίκτυπο στην κοινωνία που ζούμε, η οποία αντιμετωπίζει συνεχώς νέες προκλήσεις. Στο σχολείο μας κατά τη διάρκεια του δίχρονου προγράμματός τους, οι μαθητές του IBDP ετοιμάζουν μίνι παρουσιάσεις για τρέχοντα θέματα που τους περιβάλλουν και που επιλέγουν να εξετάσουν προσεκτικά, στο πλαίσιο του μαθήματος της Θεωρίας της Γνώσης. Στο τέλος των μαθημάτων, οι μαθητές της Θεωρίας της Γνώσης μπορούν να κατανοούν τη γνώση ως πολύπλευρη και πολύπλοκη, και ότι στην αναζήτησή τους για την αλήθεια θα πρέπει να είναι ενδελεχείς και να εξετάζουν προσεκτικά αυτό που πιστεύουν ότι γνωρίζουν, αντί να μιλούν επιφανειακά για αυτά που δεν γνωρίζουν.
Το πνεύμα της Θεωρίας της Γνώσης αντανακλάται σε κάθε ένα από τα αντικείμενα που διδάσκονται οι μαθητές του IBDP. Το Πρόγραμμα IBDP είναι ένα διετές, προπανεπιστημιακό πρόγραμμα σπουδών, που αποτελείται από έξι θεματικές ομάδες μαθημάτων. Ο μαθητής επιλέγει ένα μάθημα από κάθε θεματική ομάδα. Ο μαθητής θα πρέπει να διδαχθεί τρία από τα μαθήματα σε ανώτερο επίπεδο και τρία στο βασικό. Αντί για ένα θέμα από την ενότητα «Τέχνες», ο μαθητής μπορεί να επιλέξει ένα επιπλέον μάθημα από άλλες θεματικές ομάδες, π.χ. «Γλωσσική κατάρτιση», «Άτομα και Κοινωνίες», «Επιστήμες» και «Μαθηματικά». Εκτός από τα έξι μαθήματα, οι μαθητές του IBDP ολοκληρώνουν το «Εκτεταμένο Δοκίμιο» (Extended Essay), το οποίο είναι μια ανεξάρτητη ερευνητική εργασία, περίπου 4.000 λέξεων σε ένα από τα αντικείμενα του προγράμματος σπουδών IBDP. Το Εκτεταμένο Δοκίμιο παρέχει μια εξαιρετική προετοιμασία για το είδος της εργασίας που απαιτείται σε οποιοδήποτε κολέγιο ή πανεπιστήμιο, καθώς μοιάζει με μίνι διπλωματική εργασία. Το τρίτο βασικό στοιχείο του IBDP είναι το Creativity, Activity, Service (CAS) που στοχεύει να αναπτύξει τις δεξιότητες των μαθητών καλλιεργώντας την αυτενέργεια, την αυτονομία, καθώς και πρόσθετες δεξιότητες και ενδιαφέροντα, μέσω μιας σειράς δραστηριοτήτων που περιλαμβάνουν βοήθεια στον συνάνθρωπο και προσφορά στην κοινότητα.
Ο Διεθνής Οργανισμός International Baccalaureate, έχει παρουσιάσει ένα σύνολο 10 μαθησιακών αποτελεσμάτων για τον 21ο αιώνα σε ένα έγγραφο που ονομάζεται IB Learner Profile. Τα διαπιστευμένα σχολεία IB υποχρεούνται να το ενσωματώσουν στο πρόγραμμα σπουδών τους και πρέπει να αντικατοπτρίζονται σε καθένα από τα μαθήματα που προσφέρονται από το ΙΒDP. Εν ολίγοις, τα μαθησιακά αποτελέσματα στοχεύουν στη δημιουργία νέων ανθρώπων που θα είναι ερευνητές, γνώστες, σκεπτόμενοι, επικοινωνιακοί, με αρχές, ανοιχτόμυαλοι, φιλαλληλείς, ριψοκίνδυνοι, ισορροπημένοι και στοχαστικοί.
Είναι ασφαλές να συμπεράνουμε ότι το ΙΒDP εξοπλίζει τους μαθητές για περαιτέρω ακαδημαϊκές σπουδές, με την απαραίτητη αυτοπεποίθηση και γνώση, διδάσκοντας και δίνοντάς τους εργαλεία όπως το πώς να μελετούν, το πώς να προσεγγίζουν την επίλυση προβλημάτων και πώς να αξιολογούν την εγκυρότητα των πληροφοριών που συναντούν. Η σωστή βιβλιογραφική αναφορά, ο χειρισμός της πληροφορίας, καθώς και η ενημερωμένη γνώση, ήταν και παραμένουν σοβαρά θέματα που θα πρέπει να χειριστούν οι νέοι ως φοιτητές. Το IBDP διασφαλίζει ότι οι απόφοιτοί του θα έχουν κατακτήσει τις δεξιότητες που τους επιτρέπουν να διεξαγάγουν σοβαρή ακαδημαϊκή έρευνα στα θέματα που τους ενδιαφέρουν, με τον κατάλληλο ακαδημαϊκό τρόπο.
Το σχολείο μας είναι διαπιστευμένο σχολείο IBDP από το 2005. Λειτουργεί ως σχολείο πρωινής φοίτησης αλλά και ως οικοτροφείο. Σήμερα φιλοξενεί περισσότερους από 100 μαθητές, προερχόμενους από διάφορες χώρες όπως: Ρωσία, Κίνα, Ισραήλ, Ουκρανία, Λευκορωσία, Ιράν κ.ά. Οι μαθητές της πρωινής φοίτησης αυξάνουν την πολυπολιτισμική τους καλλιέργεια μέσω της καθημερινής τους επαφής με τους οικότροφούς μας. Το PASCAL Private English School Larnaka είναι επίσης διαπιστευμένο σχολείο IBDP από το 2006, ενώ το PASCAL Private English School Lemesos, βρίσκεται στη διαδικασία διαπίστευσης.
* Η κα Ariana Milutinovic-Wood, είναι Συντονίστρια του Προγράμματος IB, Διευθύντρια στο PASCAL Private English School Lefkosia και Εκπαιδευτική Σύμβουλος των Σχολών ΠΑΣΚΑΛ.