ΚΥΠΕ
Εντός των ημερών αναμένεται η παρουσίαση πρωτοκόλλων που σκοπό έχουν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των μεγάλων λιστών αναμονής σε ειδικούς γιατρούς, όπως ανέφερε σήμερα ο Υπουργός Υγείας, Μιχάλης Δαμιανός, κατά την πρώτη του παρουσία στη Βουλή μετά τον διορισμό του, συμμετέχοντας σε συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στην οποία συζητήθηκαν τα δικαιώματα των ασθενών και η κατοχύρωσή τους μέσω της Ευρωπαϊκής Χάρτας για τα Δικαιώματα των Ασθενών.
Κατά τη συζήτηση που διεξήχθη, η εκπρόσωπος του Επιτρόπου Εποπτείας ΓεΣΥ, Ευγενία Ευσταθίου, μετέφερε στην Επιτροπή ότι το Γραφείο του Επιτρόπου έχει δεχθεί καταγγελίες που υποδεικνύουν, όπως είπε, ότι σε κάποιες ειδικότητες οι λίστες αναμονής γίνονται «μοχλός οικονομικής εκμετάλλευσης» των ασθενών, οι οποίοι, όπως είπε, παραπέμπονται εκτός ΓεΣΥ για να χρεώνονται για τις υπηρεσίες που λαμβάνουν. Σημείωσε, δε, ότι το πρόβλημα με τις λίστες αναμονής έχει επεκταθεί και εκτός ΓεΣΥ.
Μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής, ο Υπουργός Υγείας επεσήμανε ότι ο καταρτισμός πρωτοκόλλων από τον ΟΑΥ για την κατηγοριοποίηση ραντεβού στις ειδικότητες ιατρών συμβεβλημένων με το ΓεΣΥ, ώστε να προγραμματίζονται κατά προτεραιότητα τα επείγοντα ραντεβού, αναμένεται να ολοκληρωθεί «εντός ημερών και όχι εβδομάδων».
Εξάλλου, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, μετά τη συνεδρία, που ζήτησαν τη θέση του σχετικά με τις καταγγελίες που μεταφέρθηκαν από την εκπρόσωπο του Γραφείου Εποπτείας του ΓεΣΥ, ο Υπουργός σημείωσε ότι «οποιαδήποτε παρανομία στο πλαίσιο λειτουργίας του ΓεΣΥ θα εξεταστεί σε συνεργασία με τον ΟΑΥ, και πρέπει να υπάρχει παραδειγματική τιμωρία, ώστε να είναι και αποτρεπτικός παράγοντας για οποιεσδήποτε ατασθαλίες».
Πάντως, ο εκπρόσωπος του ΟΑΥ στη συνεδρίαση εξέφρασε την άποψη ότι το θέμα των λιστών αναμονής, δεν είναι άμεσα συνυφασμένο με το θέμα εκμετάλλευσης ασθενών για οικονομικούς λόγους. Επεσήμανε, βέβαια, ότι αν κάποιος γιατρός εσκεμμένα βρίσκει τρόπους να χρεώνει τους ασθενείς εκτός συστήματος, αυτό είναι παράνομο.
Ο Υπουργός εξήγησε κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής ότι το πρόβλημα με τις λίστες αναμονής είναι σύνθετο και ότι κάποιες πτυχές του μπορούν να αντιμετωπιστούν πιο άμεσα, αλλά κάποιες άλλες απαιτούν μακροπρόθεσμο χειρισμό. Αφενός, όπως ανέφερε, το πρόβλημα δημιουργείται από το γεγονός ότι κάποιοι από τους πιο γνωστούς γιατρούς έχουν περισσότερη ζήτηση από το κοινό, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται λίστες αναμονής. Αυτό, όπως είπε, μπορεί εν μέρει να αντιμετωπιστεί με την υιοθέτηση πρωτοκόλλων για επείγοντα ραντεβού.
Στην κατεύθυνση αυτή, πρόσθεσε, αποσκοπούσε και η παράταση του ωραρίου εργασίας των γιατρών των δημόσιων νοσοκομείων, ώστε να προσφέρονται ραντεβού κατά τις απογευματινές ώρες. Σημείωσε, όμως, ότι το γεγονός αυτό δεν έχει γίνει ευρέως γνωστό στο κοινό, επισημαίνοντας ότι υπάρχει ανάγκη για καλύτερη ενημέρωση και των δικαιούχων του ΓεΣΥ.
Σημείωσε, εξάλλου, ότι σε κάποιες ειδικότητες, όπως των ενδοκρινολόγων, παρατηρείται με σοβαρή έλλειψη ιατρών. Ως προς αυτό, εξήγησε ο Υπουργός, δεν μπορούν να υπάρξουν άμεσες λύσεις, όμως μπορεί στο πλαίσιο ενός καλύτερου σχεδιασμού να συμβάλουν και τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία, προσφέροντας ειδικότητες στις οποίες υπάρχουν ελλείψεις.
Επιπρόσθετα, ο κ. Δαμιανός εξήγησε ότι η μεταρρύθμιση της υγείας δεν έχει ολοκληρωθεί, καθώς εκκρεμεί αριθμός νομοσχεδίων, η πλειοψηφία των οποίων, όπως είπε, αναμένεται να κατατεθούν εντός του 2024, ώστε να δοθούν εργαλεία και στους φορείς για να κάνουν πιο σωστά τη δουλειά τους, «ώστε να μπορούμε να παρέχουμε ολοκληρωμένη υπηρεσία υγείας στον τόπο μας», όπως είπε χαρακτηριστικά. Σημείωσε ότι περαιτέρω για το θέμα αυτό θα συζητήσουν και στην Επιτροπή Υγείας εντός Φεβρουαρίου. Ανέφερε, εξάλλου, ότι για να αποδώσουν οι νομοθετικές ρυθμίσεις, χρειάζεται να ενημερωθεί και να εκπαιδευτεί και το κοινό κατάλληλα.
Πάντως, σε παρέμβασή του κατά τη συνεδρίαση, ο εκπρόσωπος του Γραφείου της Επιτρόπου Διοικήσεως, Νικόλας Κάιζερ, ανέδειξε ως πρόβλημα του συστήματος το γεγονός ότι κάποιοι γιατροί θεωρούνται πιο ικανοί από άλλους, για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του ασθενή.
Ο Πρόεδρος της Ένωσης Ιδιωτικών Ιατρών, Δρ. Χάρης Αρμεύτης, επεσήμανε ότι μέσω του συστήματος,η ιατρική πράξη έχει μετατραπεί σε λογιστική πράξη, η οποία στηρίζεται στην τηλεφωνική επικοινωνία με τον προσωπικό ιατρό και την συγγραφή συνταγών. Εξέφρασε, δε, τη θέση ότι οι λίστες αναμονής δημιουργούνται από τη νομοθεσία, λόγω σφαιρικού προϋπολογισμού. Επεσήμανε, τέλος, ότι η Κύπρος καταγράφει το μεγαλύτερο ποσοστό στην ΕΕ επισκεψιμότητας σε γιατρούς και σε ιατρικές πράξεις.
Τη σημασία του καταρτισμού πρωτοκόλλων για την προστασία των ασθενών επεσήμαναν, επίσης, οι εκπρόσωποι των συντεχνιών των γιατρών, ΠΑΣΥΚΙ και ΠΑΣΥΔΥ. Αναφέρθηκαν, εξάλλου, στο σοβαρό πρόβλημα που δημιουργείται με τις λίστες αναμονής, για το οποίο η εκπρόσωπος της ΠΑΣΥΔΥ, Ελένη Παπαμιχαήλ, ανέφερε ότι μπορεί να δοθούν λύσεις με τη ρύθμιση για επείγοντα ραντεβού, αν και επεσήμανε ότι το ΓεΣΥ έχει δημιουργήσει ζήτηση ακόμα και εκεί που δεν υπήρχε προηγουμένως.
Προωθεί το νομοσχέδιο για τον Συνήγορο του ασθενή ο Υπουργείο
Ο κ. Δαμιανός αναφέρθηκε και στο νομοσχέδιο του Συνηγόρου του ασθενή, ανακοινώνοντας ότι είναι ανάμεσα στις προτεραιότητες της Κυβέρνησης να προχωρήσει με τροποποίηση της νομοθεσίας.
Πρόσθεσε ότι αυτό θα είναι ένα από τα πρώτα νομοσχέδια που θα σταλούν στη Βουλή από το Υπουργείο Υγείας. Ακολούθως, απαντώντας σε ερωτήσεις που υπέβαλαν τα μέλη της Επιτροπής, ο Υπουργός εξήγησε ότι μεταξύ άλλων αρμοδιοτήτων, ο Συνήγορος του ασθενή θα μπορεί να αξιολογεί και κατά πόσο κάποιος φορέας υγείας συμμορφώνεται με τη νομοθεσία.
Στο θέμα αυτό αναφέρθηκε εκ μέρους της ΟΣΑΚ ο Γραμματέας της Ομοσπονδίας, Μάριος Χαραλαμπίδης, σημειώνοντας ότι ο Συνήγορος του ασθενή «θα ολοκληρώσει και θα επισφραγίσει τις προσπάθειες για διασφάλιση των δικαιωμάτων των ασθενών».
Εξέφρασε ικανοποίηση για την προώθηση του νομοσχεδίου από το Υπουργείο, προσθέτοντας ότι αυτός ο θεσμός δεν έχει να κάνει μόνο με διαχείριση παραπόνων, αλλά και με διασφάλιση της ποιότητας ζωής και πρόσβασης όσων έχουν περάσει μία ασθένεια, σε όλα όσα δικαιούται όλος ο πληθυσμός.
Σκέψεις για επέκταση του ΤΑΕΠ παίδων στη Λεμεσό
Ο κ. Δαμιανός αναφέρθηκε, επίσης, στη λειτουργία του Τμήματος Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών (ΤΑΕΠ) Παίδων στη Λευκωσία, αναφέροντας ότι κατά το πρώτο έτος λειτουργίας καταγράφηκαν 9.600 επισκέψεις. Οι πρώτες εκτιμήσεις, όπως είπε, δείχνουν ότι με τη λειτουργία του Τμήματος αυτού διαπιστώθηκε βελτίωση στους χρόνους αναμονής.
Σημείωσε, ακολούθως, ότι γίνονται σκέψεις και για επέκταση του θεσμού αυτού στη Λεμεσό, κάτι το οποίο εξετάζεται σε συνεργασία με τον ΟΚΥπΥ. Όπως ανέφερε, υπάρχει πρόθεση για διαμόρφωση χώρου που θα μπορεί να φιλοξενήσει το ΤΑΕΠ παίδων στη Λεμεσό.
Στην Επιτροπή, πάντως, τέθηκε και το φαινόμενο κάποια από τα ιδιωτικά ΤΑΕΠ να μην αναλαμβάνουν περιστατικά που είναι θετικά στην COVID-19, όπως ούτε και περιστατικά που απαιτούν ειδικότητα, η οποία δεν είναι on call. Κληθείς να σχολιάσει το θέμα αυτό, σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους, ο Υπουργός Υγείας είπε ότι είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να εξεταστεί. Πρόσθεσε, όμως, ότι δεν φαίνεται να είναι μαζικό πρόβλημα και σημείωσε ότι η ένταξη ιδιωτικών ΤΑΕΠ στο ΓεΣΥ είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Ζήτημα με τη διατήρηση άδειας εξασκήσεως επαγγέλματος γιατρών που έχουν καταδικαστεί από δικαστήριο
Στο μεταξύ, στην εγγραφή θέματος σχετικά με τις διαδικασίες που αφορούν στην ανάκληση άδειας εξασκήσεως επαγγέλματος από ιατρό καταδικάζεται από δικαστήριο προχώρησε η Επιτροπή, όπως ανέφερε σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρίαση η Πρόεδρός της, Ειρήνη Χαραλαμπίδου.
Η κ. Χαραλαμπίδου έκανε ιδιαίτερα αναφορά στο θέμα, σημειώνοντας ότι «δεν είναι σωστή η θέση σύμφωνα με την οποία ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος, ανεξάρτητα από την καταδικαστική απόφαση, θα προχωρεί και ο ίδιος σε έρευνα προκειμένου να υποστεί τις προβλεπόμενες συνέπειες» ο γιατρός.
Πρόσθεσε ότι η καταδικαστική απόφαση δικαστηρίου πρέπει να αρκεί για να επιφέρει την ανάκληση της άδειας άσκησης επαγγέλματος γιατρού και ότι το όνομα του καταδικασθέντα γιατρού πρέπει να βγαίνει στη δημοσιότητα.
Με παρέμβασή του στη συζήτηση που διεξήχθη κατά τη συνεδρίαση για το θέμα, ο Υπουργός Υγείας σημείωσε ότι ο ΟΑΥ θα μπορούσε να προχωρήσει σε τερματισμό της σύμβασης με καταδικασθέντα γιατρό, ακόμα κι αν αυτός συνεχίζει να διατηρεί την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος.
Επεσήμανε, όμως, ότι το πρόβλημα είναι ευρύτερο, αν αυτός μπορεί να συνεχίσει να ασκεί την ιατρική εκτός ΓεΣΥ και πρόσθεσε ότι αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να εξεταστεί, καθώς αυτός που δίνει την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, είναι ο αρμόδιος για να την ανακαλέσει.
Η κ. Ευσταθίου, ανέφερε επί του θέματος, εκ μέρους του Επιτρόπου Εποπτείας ΓεΣΥ, ότι η νομοθεσία δίνει το δικαίωμα στον ΟΑΥ να κάνει έρευνα, να επιβάλει πρόστιμα και να αποκλείσει προσωρινά ιατρούς από το ΓεΣΥ, εφόσον υπάρχει λόγος, όπως για παράδειγμα καταδικαστικές αποφάσεις δικαστηρίου.
Ό εκπρόσωπος του ΟΑΥ διατύπωσε τη θέση ότι, αν ένας γιατρός, κατόπιν παραπόνων, συνεχίζει να ανήκει στο μητρώο του Ιατρικού Συμβουλίου, τότε ο ΟΑΥ δεν μπορεί να τον αποκλείσει από το σύστημα, αλλά θα πρέπει είτε να διαγραφεί από το μητρώο, είτε να του στερηθεί η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος από τον Ιατρικό Σύλλογο.
Εκ μέρους της Ένωσης Ιδιωτών Ιατρών, ο Δρ. Χάρης Αρμεύτης, ανέφερε ότι το πειθαρχικό συμβούλιο του Ιατρικού Συλλόγου θα πρέπει να στερήσει από ιατρούς που έχουν καταδικαστεί την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, ενώ η εκπρόσωπος της ΠΑΣΥΔΥ είπε ότι όσον αφορά γιατρούς που καταδικάζονται, πρέπει να κινητοποιούνται μηχανισμοί για προστασία των ασθενών.
Άρνηση αναισθησιολόγων για συμμετοχή σε επεμβάσεις διακοπής κύησης
Το θέμα της άρνησης των αναισθησιολόγων, μέσω επιστολής τους, να προβαίνουν στην παροχή υπηρεσιών στα πλαίσια διαδικασίας άμβλωσης, σύμφωνα με τις πρόνοιες της νομοθεσίας, έθεσε στη συνεδρίαση η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ειρήνη Χαραλαμπίδου.
Η ίδια επεσήμανε πως «το πρόβλημα είναι ότι οι αναισθησιολόγοι έχουν το δικαίωμα να αρνηθούν συμμετοχή σε ιατρική πράξη άμβλωσης, με βάση τη νομοθεσία, αλλά πρέπει ο ΟΚΥΠΥ να βρει λύση, ώστε να μην καταπατάται το δικαίωμα μιας γυναίκας, όπως διασφαλίζεται μέσα από την ίδια νομοθεσία, να προχωρήσει σε άμβλωση στη βάση των προνοιών του νόμου».
Η κ. Χαραλαμπίδου ανέφερε ότι ζήτησε γραπτή τοποθέτηση του ΟΚΥπΥ για το θέμα, όμως δεν έλαβε ικανοποιητική απάντηση. Πάντως, ο Λάμπρος Σαμαρτζής, εκπρόσωπος του ΟΚΥπΥ στη συνεδρίαση, ανέφερε ότι η νομοθεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι πάνω από τον κώδικα δεοντολογίας για κάθε ειδικότητα και τον κώδικα προσωπικής ηθικής.
Δηλώσεις Βουλευτών
Σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρίαση, η Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, είπε ότι «θα πρέπει να υπάρξει και περαιτέρω επιμόρφωση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, σε σχέση με την προσέγγιση και μεταχείριση των ασθενών με τρόπο που να μην θίγεται η αξιοπρέπειά τους».
Ως σημαντική αλλαγή επεσήμανε την προοπτική διαχωρισμού από τους προσωπικούς γιατρούς σε επείγοντα περιστατικά με συγκεκριμένο χρονικό περιθώριο.
Αναφέρθηκε, ακόμα, στην εισαγωγή στο πλαίσιο του ΓεΣΥ, της φαρμακευτικής αγωγής, το λεγόμενο PrEP, το οποίο δίνεται προληπτικά σε άτομα υψηλού κινδύνου για προσβολή από τον HIV και μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης του HIV σε πολύ μεγάλο ποσοστό. «Είχα αποστείλει σχετική ερώτηση στο Υπουργείο Υγείας από τον περασμένο Ιούνιο, χωρίς απάντηση», είπε, προσθέτοντας ότι κατά τη συνεδρίαση δόθηκε ενημέρωση ότι είναι σε εξέλιξη διάλογος γύρω από το συγκεκριμένο θέμα.
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ρίτα Σούπερμαν, ανέδειξε ως θετικές εξελίξεις την προώθηση του νομοσχεδίου για τον Συνήγορο του ασθενή και την εξεταζόμενη επέκταση του ΤΑΕΠ παίδων στη Λεμεσό. Αναφερθείσα στα θέματα που τέθηκαν προς συζήτηση στη συνεδρίαση, η κ. Σούπερμαν έθεσε το ερώτημα «κατά πόσον ο ασθενής προστατεύεται μέσα στο γενικότερο σύστημα υγείας ή έχει καταντήσει το μέσο για την κερδοσκοπία κάποιων».
«Καλούμε όλους τους εμπλεκόμενους να λάβουν άμεσα όλα τα μέτρα που χρειάζονται για να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία του ΓεΣΥ, πέραν των οποιωνδήποτε συμφερόντων και σκοπιμοτήτων», πρόσθεσε.
Αναφέρθηκε, επίσης, σε σχόλιο που έγινε, ότι ο Υπουργός είναι νέος και θα πρέπει να του δοθεί χρόνος, λέγοντας ότι «κάθε λίγους μήνες βλέπουμε καινούργιους Υπουργούς, υπογραμμίζοντας ότι «δεν γίνεται ένα θέμα όπως το ΓεΣΥ να αναβάλλεται συνεχώς, για να ενημερώνεται ο κάθε Υπουργός που διορίζεται».
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρίστος Σενέκης, ανέφερε στις δηλώσεις του ότι «ο νέος Υπουργός επέδειξε αξιοσημείωτη ευαισθησία και ισχυρή πολιτική βούληση για να προχωρήσει άμεσα σε νομοθετικές και άλλες πρωτοβουλίες που θα ενισχύσουν την κατοχύρωση αυτών των δικαιωμάτων και στη χώρα μας». Εξέφρασε τη στήριξη του ΔΗΚΟ στις πρωτοβουλίες αυτές, καθώς και τη βεβαιότητα ότι «ο νέος Υπουργός θα αφήσει ένα πολύ θετικό αποτύπωμα στην υγεία του τόπου μας».
Η Βουλευτής, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, είπε ότι αναμένεται το νομοσχέδιο του Συνηγόρου του ασθενή, για την πλήρη κατοχύρωση των δικαιωμάτων των ασθενών. Πρόσθεσε, ακόμα, ότι αναπάντητη μένει επιστολή που είχε στείλει από το 2022, σχετικά με θέματα αντισύλληψης εντός του ΓεΣΥ. Έθιξε την ανάγκη για πρωτόκολλα για τα θέματα συμπεριφοράς προς τους ασθενείς, όταν νοσηλεύονται και ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Χάρτα δικαιωμάτων πρέπει είναι αναρτημένη σε αρκετούς χώρους, είτε είναι νοσοκομεία, είτε είναι ιατρεία, για να μπορούν οι ασθενείς να τα βλέπουν.
Ως σημαντικό θέμα ανέδειξε την αυτονόμηση των ασθενών, με την έννοια ότι «όταν ένας άνθρωπος είναι ασθενής, δεν σημαίνει ανήκει στις υπηρεσίες υγείας και άρα θα πρέπει να υπάρχουν και εδώ πρωτόκολλα για τη διαχείριση των ασθενών και το πώς παραπέμπονται από τον ένα γιατρό στον άλλο».
