Ανησυχία και αναστάτωση έχουν προκαλέσει στην παγκόσμια ιατρική κοινότητα, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας αλλά και στους πολίτες τα αυξανόμενα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων σε διάφορες χώρες.
Με τις μνήμες της πανδημίας του κορωνοιού νωπές και έντονες ακόμη και το άκουσμα λέξεων όπως έξαρση κρουσμάτων, διασπορά, καραντίνα, μεταδοτικότητα φέρνουν αναπόφευκτα στο μυαλό δυσάρεστες μνήμες. Την ώρα που ο πλανήτης επιχειρεί να γυρίσει σελίδα αφήνοντας πίσω του τον Covid-19 και τις επιπτώσεις του, κάνοντας στροφή στην κανονικότητα με την άρση -σχεδόν όλων- των περιοριστικών μέτρων ο νέος ιός χτυπά καμπανάκι αφήνοντας διάχυτο τον φόβο ενός πισωγυρίσματος.
«Ο άνθρωπος να λάβει υπόψη πως πρόκειται για ιούς/ασθένειες που αρχικά είναι ζωονόσες εξελίσσονται σε ανθρωπονόσες»
Τι είναι η ευλογιά των πιθήκων
Τι όμως είναι αρχικά η ευλογιά των πιθήκων; Η ευλογιά των πιθήκων είναι μια σπάνια ιογενής λοίμωξη που κυρίως εμφανίζεται σε τροπικές περιοχές της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής. Η ευλογιά των πιθήκων μπορεί να μεταδοθεί μέσω του αναπνευστικού συστήματος κατόπιν εισπνοής μεγάλου μεγέθους σταγονιδίων και μέσω επαφής με δερματικές βλάβες πάσχοντος ή μολυσμένα υλικά (π.χ. κλινοσκεπάσματα ή πετσέτες που έχει χρησιμοποιήσει ασθενής. Μετάδοση καταγράφεται, επίσης, μέσω της επαφής με άγρια ζώα, συνήθως πρωτεύοντα και τρωκτικά, όπως αρουραίοι, ποντίκια και σκίουροι ή ακόμα και με ζώα συντροφιάς που έχουν μολυνθεί από τα προηγούμενα. Μπορεί σπάνια να μεταδοθεί με την κατανάλωση κρέατος από μολυσμένο ζώο που δεν έχει μαγειρευτεί επαρκώς ή με την επαφή με το δέρμα ή το τρίχωμα μολυσμένου ζώου.
Συνδέεται με τον Covid-19 και την πανδημία;
Πολλοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται για τη χρονική συγκυρία αλλά και το αν και πώς ενδέχεται να συνδέεται με τον Covid-19; Ο Δρ Γεώργιος Ζ. Πάνος, Ειδικός Εσωτερικής Ιατρικής & Λοιμωδών Νοσημάτων (MD, PhD, DTM&H(Lon)), FRCP(Lon) Fmr Καθηγητής Παθολογίας στην Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κύπρου & στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας -αλλά και μέλος της Συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής- μιλώντας στην «Καθημερινή» ανέφερε πως «Αυτό που θα πρέπει αρχικά ο άνθρωπος να λάβει υπόψη είναι πως πρόκειται για ιούς/ασθένειες που αρχικά είναι ζωονόσες εξελίσσονται σε ανθρωπονόσες» φέρνοντας ως παραδείγματα την βρουκέλλα, το AIDS και τον κορωνοιό.
Στο παρόν στάδιο μόνο ως σενάρια μπορούν να παρουσιαστούν οι πιθανές αιτίες που έφεραν την έξαρση αφού εικάζεται πως μπορεί να υπήρξε «κενό» από την ηρεμία και τις μεγάλες προφυλάξεις λόγω του Covid-19 και των υπόλοιπων ιών, ενώ αναφέρθηκε και το σενάριο της διασποράς μέσω ενός μεγάλου πάρτυ που είχε πραγματοποιηθεί στην Ισπανία λέγοντας πως ο ιός μεταδίδεται μέσω της στενής επαφής, της σεξουαλικής επαφής αλλά και με σταγονίδια στον αέρα. Το ECDC έχει ήδη προβεί σε αναφορά για επιβεβαιωμένα περιστατικά σε Ισπανία, Πορτογαλία, Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Βρετανία, Σουηδία, Καναδά, ΗΠΑ και Αυστραλία.
Πρόληψη, εμβόλιο και φάρμακα - Πώς η πανδημία μας έκανε πιο ευάλωτους
Άμεση συσχέτιση με τον κορωνοιό και τα εμβόλια δε φέρεται να υπάρχει με την μελέτη και τα στοιχεία να βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο, ενώ πιο αποκρυσταλλωμένη εικόνα για το μέγεθος και πιθανές μεταλλάξεις θα υπάρξουν τις επόμενες εβδομάδες. Παρά ταύτα ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων διευκρινίζεται πως είναι άλλου είδους ιός -διαφορετικής οικογένειας- και αποτελεί ιό του DNA (ανήκει στην ομάδα Orthopox Virus) ενώ για την πρόληψη η καταστολή του υπάρχει το εμβόλιο της ευλογιάς, αντιικά φάρμακα (Pecovirimat) ενώ για την συγκεκριμένη ανθρωπονόσο μετάλλαξη υπάρχει -από το 2019- και εμβόλιο κατά του Monkey Pox που δημιουργήθηκε στον Καναδά.
Κάνοντας αναφορά στα περιστατικά οξείας ηπατίτιδας σε παιδιά καθώς και την έμμεση συσχέτιση τους με την πανδημία -αφού πολλοί ιατροί αναφέρουν πως ο εγκλεισμός, η αποστείρωση και η συνεχής προσοχή ιδιαίτερα σε παιδιά επέφερε μία υπολειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος αφού δεν υπήρχε τριβή με άλλα παιδιά σε τακτική βάση, μικροοργανισμούς και μικρόβια κάνοντας τα παιδιά πιο ευάλωτα- ο Δρ Πάνος μας παρέθεσε μία ενδιαφέρουσα ιστορία. Συγκεκριμένα όταν στην Αγγλία κατασκευάζονταν πυρηνικοί αντιδραστήρες για την παραγωγή ενέργειας, στις εγκαταστάσεις εργάζονταν μηχανικοί και εργάτες. Τα παιδιά των μηχανικών παρέμεναν στο σπίτι για να προστατευθούν από ενδεχόμενες λοιμώξεις ενώ τα αντίστοιχα των εργατών πήγαιναν κανονικά στο σχολείο. Μετά από χρόνια παρατηρήθηκαν αυξημένες περιπτώσεις λευχαιμίας στα παιδιά των μηχανικών κάτι που συνδέθηκε με την υποανάπτυξη αντισωμάτων λόγω του εγκλεισμού.
