Δελτίο Τύπου
«Η πρόσφατη ανακίνηση του ζητήματος του ιατρικώς υποβοηθούμενου τερματισμού της ζωής στο Κοινοβούλιο και η κατάθεση της σχετικής πρότασης νόμου, μας παραπέμπουν ξανά στη θεώρηση του θανάτου ως αναπόσπαστο συστατικό της καθημερινότητάς μας, και στην ανάγκη απόδοσης του υπέρτατου σεβασμού προς τη ζωή και τη θαυμαστή πολυπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης.»
Με τα παραπάνω λόγια τέλεσε την έναρξη Επιστημονικής Ημερίδας που πραγματοποιήθηκε με θέμα «Τελικό Στάδιο της Ζωής και Ανακουφιστική Φροντίδα: Βιοηθικά Διλήμματα και Προβληματισμοί», ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Ν. Φελλάς, Ανώτερος Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου (ΕΕΒΚ). Η Ημερίδα πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας σε συνεργασία με τον Αντικαρκινικό Σύνδεσμο Κύπρου στο πλαίσιο σειράς μηνιαίων συναντήσεων με το κοινό, που αποτελεί πρωτοβουλία της ΕΕΒΚ με στόχο την άμεση επικοινωνία με τους πολίτες φέρνοντας στο προσκήνιο τα σημαντικά θέματα που απασχολούν τη Βιοηθική.
Στην εισαγωγή του ο Καθηγητής Φελλάς τόνισε πως προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι προκλήσεις που εγείρουν τα ζητήματα του τέλους της ζωής, μία από τις κύριες προτεραιότητες είναι δίχως αμφιβολία η διεύρυνση της πρόσβασης των ασθενών στην ανακουφιστική φροντίδα.
«Τα πολύ καίρια και βασανιστικά ερωτήματα που απασχολούν τη Βιοηθική σε σχέση με το ζήτημα του ιατρικώς υποβοηθούμενου τερματισμού της ζωής επικεντρώνονται στο κατά πόσον η ιατρική επίσπευση του θανάτου αποτελεί αποδεκτό και κατάλληλο μέσο έκφρασης υποστήριξης της αυτοδιάθεσης του ατόμου, τη διασφάλιση της κοινώς αντιλαμβανόμενης αξιοπρέπειας και της ομολογουμένως οξύμωρου έννοιας της ποιότητας ζωής στα πρόθυρα του θανάτου. Στην αντίπερα όχθη παρατίθεται η εναλλακτική ανακουφιστική φροντίδα, η οποία ορίζεται από τον ΠΟΥ ως η ενεργός συνολική φροντίδα των ασθενών των οποίων η ασθένεια δεν ανταποκρίνεται στη θεραπευτική αγωγή, αντιμετωπίζοντας κάθε ασθενή ως ξεχωριστή ύπαρξη και στοχεύοντας στην ολιστική προσέγγιση της παροχής φροντίδας σε αυτή την ομάδα ασθενών. Η άποψη λοιπόν ότι η επαρκής ανακουφιστική φροντίδα συμβάλλει αντισταθμιστικά στην έκκληση για τον ιατρικώς υποβοηθούμενο θάνατο επιδέχεται βαθιά διερεύνηση.», δήλωσε ο Καθηγητής Φελλάς.
Συνέχισε διευκρινίζοντας πως η ΕΕΒΚ μέσα από την γνώμη που έχει εκδώσει το 2023 σχετικά με το θέμα του ιατρικώς υποβοηθούμενου τερματισμού της ζωής αναφέρει ξεκάθαρα ότι η ρύθμιση της ανακουφιστικής φροντίδας προς τους ασθενείς, καθώς και η παροχή στήριξης στους ιδίους και στις οικογένειες τους, πρέπει να προηγηθεί του νόμου του ιατρικώς υποβοηθούμενου τερματισμού της ζωής.
Επεξήγησε αυτή τη στάση λέγοντας πως ο πάσχων ασθενής πρέπει να έχει στη διάθεση του ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο ανακουφιστικής φροντίδας, να έχει ενημερωθεί για τη διαθεσιμότητα της, και να την έχει απορρίψει, προτού πάρει την απόφαση για την εφαρμογή του ιατρικώς υποβοηθούμενου τερματισμού της ζωής του. «Πρέπει να υπάρχουν επιλογές για τους ασθενείς και να μην τους οδηγεί η απελπισία και η απόγνωση για εκείνο που βιώνουν σχετικά με αίτημα τους για τερματισμό της ζωής τους.», είπε ο Καθηγητής Φελλάς.
Ολοκλήρωσε την εισαγωγή του λέγοντας πως τα τελευταία χρόνια φαίνεται να αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο η ανάγκη για πρώιμη παροχή ανακουφιστικής φροντίδας, δηλαδή από την διάγνωση της ασθένειας μαζί με το θεραπευτικό σχήμα, και όχι σε περισσότερο προχωρημένο στάδιο ή στο τελικό. «Ο ορισμός του ΠΟΥ έχει εξελιχθεί με τέτοιο τρόπο ώστε για την εφαρμογή της ανακουφιστικής φροντίδας να μην απαιτείται πλέον η ασθένεια να θεωρείται “ανίατη”, αλλά “απειλητική για τη ζωή”. Ενδεχομένως ένας λόγος για αυτήν τη στροφή είναι πως για χρόνια στο άκουσμα της ανακουφιστικής φροντίδας κυριαρχούσε η σκέψη του θανάτου, παρά της φροντίδας.», διευκρίνησε ο Καθηγητής Φελλάς.
Κατά τη διάρκεια της Ημερίδας διεξήχθη συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης με συμμετοχή του κοινού και συντονιστή τον Καθηγητή Φελλά, ο οποίος επισήμανε πως «Είναι καθήκον του Κράτους να προχωρήσει χωρίς άλλη καθυστέρηση στην δρομολόγηση του σχετικού νομοσχεδίου, που αφορά στην παροχή ανακουφιστικής φροντίδας στην Κύπρο, σύμφωνα με την εξαγγελία που έγινε το καλοκαίρι του 2023».
Ο Υπουργός Υγείας κ. Μιχάλης Δαμιανού είπε στον χαιρετισμό του που ανέγνωσε η κ. Δέσπω Κωνσταντίνου, Νοσηλευτική Λειτουργός στη μονάδα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Ελέγχου Λιμωδών Νοσημάτων πως «Τα ηθικά διλήμματα στην ανακουφιστική φροντίδα όταν απειλείται η ζωή των ασθενών δεν είναι θεωρητικά, αλλά βιωμένες εμπειρίες που οι επαγγελματίες υγείας καλούνται να αντιμετωπίσουν και αφορούν στην κατάλληλη διαχείριση του πόνου και στον σεβασμό των επιθυμιών των ασθενών.».
Πρόσθεσε ακολούθως πως το Υπουργείο Υγείας, στο πλαίσιο της ρύθμισης των ζητημάτων που αφορούν στην Ανακουφιστική Φροντίδα, ετοιμάζει Πρόταση Νομοσχεδίου, που έχει ως στόχο τη ρύθμιση και τον έλεγχο της αντιμετώπισης ασθενών που χρήζουν ποιοτικής ανακουφιστικής φροντίδας, σύμφωνα με τις αρχές της Βιοηθικής.
Ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας, κ. Ευθύμιος Δίπλαρος, τόνισε πως η Βουλή των Αντιπροσώπων είναι έτοιμη για περεταίρω στήριξη της ΕΕΒΚ, ενώ ανάφερε πως κάθε χρόνο δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έχουν ανάγκη από ανακουφιστική φροντίδα. «Παρόλα αυτά», πρόσθεσε, «λίγες είναι οι χώρες που την παρέχουν, ενώ εκατομμύρια συνάνθρωποί μας δεν έχουν καν πρόσβαση σε φάρμακα.».
Ο εκπρόσωπος της Εκκλησίας Κύπρου Πρωτοπρεσβύτερος Μάριος Δημοσθένους, τόνισε πως είναι σημαντική η αρχή της διάγνωσης, και πως στους κόλπους της Εκκλησίας υπάρχουν διάφορες στρεβλώσεις και αντιλήψεις, ενώ πρόσθεσε πως ανακουφιστική φροντίδα έχουν ανάγκη ακόμα και αυτοί που δεν ανήκουν στην Εκκλησία. «Είναι απαραίτητη η καλύτερη ενημέρωση πάνω σε αυτό το ζήτημα», κατέληξε.
«Σήμερα η ανακουφιστική φροντίδα αναφέρεται μονάχα για τους καρκινοπαθείς, ενώ υπάρχουν συνάνθρωποι μας με άλλες ασθένειες που επίσης την χρειάζονται», υπέδειξε ο κ. Πάμπος Παπαδόπουλος, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου.
Στην Στρογγυλή Τράπεζα συμμετείχαν επίσης η Δρ. Σοφία Νέστωρος, Ιατρική Διευθύντρια του Αντικαρκινικού Συνδέσμου Κύπρου και του ιδρύματος ΑΡΟΔΑΦΝΟΥΣΑΣ, η Δρ. Αναστασία Κωνσταντινίδου, Πρόεδρος της Ογκολογικής Εταιρίας Κύπρου, και η κ. Τίνα Ρωσσίδου, Ψυχολόγος, Υπεύθυνη Ομάδας Ψυχολογικής και Κοινωνικής Στήριξης του Αντικαρκινικού Συνδέσμου Κύπρου.
Η επόμενη εκδήλωση της ΕΕΒΚ έχει προγραμματιστεί για τις 25 Απριλίου 2024, με θέμα: «Βιοηθικά Διλήμματα και προβληματισμοί στην Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή».
