Kathimerini.gr
Ξένια Κουναλάκη
To Xάρβαρντ απλώνεται σε μια τεράστια έκταση στο Κέμπριτζ μόλις διασχίσει κανείς τη γέφυρα Λονγκφέλοου πάνω από το ποτάμι, τον Τσαρλς, στη Βοστώνη.
Στο κατάστημα του πανεπιστημίου, χιλιάδες φοιτητές αλλά και τουρίστες ψωνίζουν αναμνηστικά με το λογότυπο Veritas, για να αποδείξουν ότι έχουν περάσει από τις εγκαταστάσεις του θρυλικού πανεπιστημίου. Στο Κολούμπια οφείλεται σε μεγάλο βαθμό ο εξευγενισμός του Χάρλεμ, στο βόρειο Μανχάταν, στη Νέα Υόρκη. Τα ειδυλλιακά κτίρια του Γέιλ είναι τα πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα στο κατά τα άλλα ανιαρό Νιου Χέιβεν του Κονέκτικατ.
Οι βιβλιοθήκες προκαλούν δέος στους περαστικούς. Φοιτητές και καθηγητές νιώθουν προνομιούχοι που συμμετέχουν σε αυτόν το μαγικό κόσμο της γνώσης, τη στιγμή που οι κάτοικοι των περιοχών αισθάνονται αποκλεισμένοι από το άβατο. Ηταν σχεδόν αναμενόμενο για ένα λαϊκιστή πρόεδρο που παριστάνει τον αντιελιτιστή –αν και ο ίδιος είναι πλούσιος κληρονόμος και απόφοιτος του UPenn– να κηρύξει πόλεμο στην ακαδημαϊκή αφρόκρεμα της χώρας του.
Το άλλοθι
Στην αρχή της βεντέτας της κυβέρνησης Τραμπ με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα ο όρος ήταν η καταπολέμηση του αντισημιτισμού. Τα πανεπιστημιακά ιδρύματα συμφώνησαν.
Δεν επρόκειτο άλλωστε ακριβώς για συνθηκολόγηση, παρόλο που η προεδρική ευαισθησία για τους Εβραίους ήταν σαφώς προσχηματική, αλλά για εφαρμογή του νόμου.
Ο Αμερικανός πρόεδρος επανήλθε στην περίπτωση του Χάρβαρντ με πιο παρεμβατικά αιτήματα: τη μείωση των εξουσιών φοιτητών και εκπαιδευτικού προσωπικού στις υποθέσεις των πανεπιστημίων, τους ελέγχους για κρούσματα λογοκλοπής σε σημερινούς και μελλοντικούς διδάσκοντες, την εκχώρηση πληροφοριών για τα κριτήρια αποδοχής αλλά και απόρριψης φοιτητών, την αναφορά ξένων φοιτητών που υποπίπτουν σε παραπτώματα στις ομοσπονδιακές αρχές και τη διασφάλιση «ευρύτητας απόψεων» από ένα ανεξάρτητο τρίτο μέρος.
Η αντίδραση ήταν έντονη και ο πρόεδρος του ιδρύματος, Αλαν Γκάρμπερ, εξήγησε ότι δεν έχει άλλη λύση παρά τη μετωπική σύγκρουση καθότι οι προεδρικές απαιτήσεις είναι παράνομες.
Η απάντηση του προέδρου και των εκπροσώπων του ήταν άμεση: «πάγωμα» χρηματοδότησης 2,2 δισ. δολαρίων, άρση του ευνοϊκού καθεστώτος μηδενικής φορολογίας στις δωρεές και απειλές ότι το Χάρβαρντ δεν θα μπορεί πλέον να εγγράφει ξένους φοιτητές αν δεν παραδώσει στις Αρχές τα αρχεία του με όσους έχουν επιδοθεί σε «παράνομες ή βίαιες δραστηριότητες».
Παρόλο που το Χάρβαρντ διαθέτει ένα κληροδότημα-μαξιλάρι ύψους 53 δισ. δολαρίων, το μεγαλύτερο μέρος αυτού του ποσού δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί για τρέχουσες ανάγκες του ιδρύματος. Ετσι, ο πόλεμος του Τραμπ εναντίον του είναι πιθανό να οδηγήσει σε περικοπές στον αριθμό φοιτητών και εκπαιδευτικού προσωπικού, ενδεχομένως και σε προγράμματα έρευνας.
Είναι ωστόσο η πρώτη φορά μετά την ορκωμοσία του που ένας τόσο σημαντικός θεσμός της αμερικανικής δημόσιας ζωής ορθώνει το ανάστημά του στον πρόεδρο και στους πολιτισμικούς πολέμους, που έχει κηρύξει στα ΜΜΕ, στις δικηγορικές εταιρείες και στα πανεπιστήμια, ιδίως εκείνα της Ivy League.
Ο συμβολισμός της κίνησης έγινε αμέσως αντιληπτός, αφού ενθάρρυνε κι άλλα πανεπιστήμια, όπως το Κολούμπια, να ακολουθήσουν το ίδιο παράδειγμα. «Αυτό που απαιτεί η κυβέρνηση Τραμπ είναι ένας όρκος πίστης. Απαιτεί από τα πανεπιστήμια να εκφράσουν την αφοσίωσή τους στον πρόεδρο και στις τρέχουσες απόψεις.
Αυτό δεν έχει καμία σχέση με καταπολέμηση του αντισημιτισμού», ανέφερε σε συνέντευξή του στην Κριστιάν Αμανπούρ του CNN ο πρόεδρος του Πανεπιστημίου Ουέλσλιαν, Μάικλ Ροθ, ο οποίος αποκάλυψε ότι υπάρχει ήδη συντονισμός στη δράση των αμερικανικών ιδρυμάτων.
Ζήτημα πλουραλισμού
Υπάρχει πρόβλημα ιδεολογικής κυριαρχίας της Αριστεράς στα αμερικανικά πανεπιστήμια; Ενδεχομένως οι φοιτητές και οι πανεπιστημιακοί να είναι όντως πιο αριστεροί από τον μέσο όρο της αμερικανικής κοινωνίας, που εξέλεξε τον Ντόναλντ Τραμπ. Ειδικά η ισραηλινή απάντηση στις επιθέσεις της Χαμάς πριν από δύο χρόνια, που έχει στοιχίσει τη ζωή σε 51.000 ανθρώπους στη Γάζα, οδήγησε σε ριζοσπαστικοποίηση των φοιτητών σε πολλά από αυτά τα ιδρύματα.
O Ριτς Λάιονς, πρύτανης του Μπέρκλεϊ, ακούστηκε στη διάρκεια της περυσινής αποφοίτησης να μονολογεί από το βήμα, καθώς προσπαθούσε να εκφωνήσει την ομιλία του αλλά τον διέκοπταν εξοργισμένοι φοιτητές: «Εχουμε χάσει την ικανότητά μας να μιλάμε ο ένας στον άλλον». Ολοι πάντως συμφωνούν πως αν πράγματι υπάρχει δυσανεξία στη διαφορετική άποψη, η λύση δεν είναι η προεδρική παρέμβαση.
Η αντίσταση του Χάρβαρντ είναι το πρώτο σοβαρό σκίρτημα της αμερικανικής κοινωνίας κατά των αυταρχικών τάσεων του Τραμπ.
Εχουν προηγηθεί κάποιες δειλές ενέργειες δικηγορικών εταιρειών που αρνούνται να υποκύψουν στους εκβιασμούς του (μία από αυτές ήταν και η Munger, Tolles & Olson, στην οποία εργαζόταν η σύζυγος του αντιπροέδρου, Ούμα Βανς) και δικαστικές αποφάσεις κατά της κυβέρνησης με πιο πρόσφατο παράδειγμα αυτό της ομογενούς δικαστού Πόλα Ξίνις, η οποία ζήτησε από την Ουάσιγκτον να διευκολύνει τον επαναπατρισμό ενός αδίκως απελαθέντος κατοίκου των ΗΠΑ στο Ελ Σαλβαδόρ, αλλά και του συναδέλφου της Τζέιμς Μπόσμπεργκ, ο οποίος με αφορμή τις μαζικές απελάσεις απειλεί να προσφύγει κατά της κυβέρνησης για περιφρόνηση της Δικαιοσύνης αν δεν σταματήσουν οι παράνομες συνοπτικές πτήσεις.
Ο ανεξάρτητος γερουσιαστής του Βερμόντ Μπέρνι Σάντερς και η βουλευτής των Δημοκρατικών Αλεξάντρια Οκάσιο Κορτές αντισταθμίζουν με την «περιοδεία κατά της ολιγαρχίας» την αδράνεια των Δημοκρατικών μετά την ήττα στις προεδρικές εκλογές.
Kαι η Καλιφόρνια, ως ο μεγαλύτερος από τους λίγους μπλε θυλάκους μέσα στον κατακόκκινο χάρτη των ΗΠΑ, μηνύει τον πρόεδρο, αφού είναι η πολιτεία που έχει να χάσει τα περισσότερα από την καθολική επιβολή δασμών σε αντιπάλους και φίλους της Ουάσιγκτον.
