Kathimerini.gr
Το Ιράν αναζητεί εύθραυστη ισορροπία στηρίζοντας τη Χεζμπολάχ, που δέχεται μαζικά πλήγματα από το Ισραήλ, χωρίς ωστόσο να εμπλακεί άμεσα στη σύγκρουση, κάτι που θα έβλαπτε τις προσπάθειες της Τεχεράνης να χαλαρώσουν οι δυτικές κυρώσεις σε βάρος της, εκτιμούν αναλυτές.
Από την έναρξη του πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, η Χεζμπολάχ στηρίζει την παλαιστινιακή οργάνωση εκτοξεύοντας σχεδόν καθημερινά πυραύλους εναντίον του βόρειου τμήματος του Ισραήλ, το οποίο απαντά. Από τη Δευτέρα σφοδρά πυρά στοχοθετούν «θέσεις της σιιτικής οργάνωσης του Λιβάνου», σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό, εγείροντας φόβους για περαιτέρω εξάπλωση της σύγκρουσης στην περιοχή.
Τεράστιες απώλειες
Εκατοντάδες ένοπλοι της Χεζμπολάχ εκτιμάται ότι έχουν σκοτωθεί, ενώ πυρομαχικά και εξοπλισμός έχουν καταστραφεί από τη Δευτέρα, σύμφωνα με εκτιμήσεις.
Η ταχύτητα με την οποία σημειώθηκε αυτή η καταστροφή δείχνει τις δυνατότητες των υπηρεσιών πληροφοριών και κατασκοπείας του Ισραήλ, σύμφωνα με αξιωματούχο που μίλησε ανώνυμα στην Washington Post.
Ο ισραηλινός στρατός εξαπέλυσε περισσότερες από 1.000 αεροπορικές επιδρομές στον νότιο και βορειοανατολικό Λίβανο, συμπεριλαμβανομένων των νότιων προαστίων της Βηρυτού, τις πρώτες 24 ώρες της επίθεσης. Πολλές έπληξαν σπίτια αμάχων, σύμφωνα με ανθρώπους που εγκατέλειψαν τις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο.
Περισσότεροι από 600 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων περισσότερα από 50 παιδιά, έχουν σκοτωθεί σε ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές από τη Δευτέρα, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας του Λιβάνου. Χιλιάδες έχουν τραυματιστεί.
Οι επιδρομές στα νότια προάστια της Βηρυτού έχουν σκοτώσει τουλάχιστον τέσσερις ανώτερους διοικητές της Χεζμπολάχ από την περασμένη εβδομάδα. Την Πέμπτη καταστράφηκε γέφυρα μεταξύ του Λιβάνου και της Συρίας.
Οι επιθέσεις έχουν αναγκάσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, προκαλώντας ανθρωπιστική κρίση που, σύμφωνα με αναλυτές, κάτι που, όπως επισημαίνουν άτομα που βρίσκονται κοντά στη Χεζμπολάχ, έχει ήδη προκαλέσει ασφυκτική πίεση στην οργάνωση.
Η Χεζμπολάχ, που ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1980, έχει εξελιχθεί από περιφερειακή δύναμη με επιρροή κυρίως στη νότια ορεινή περιοχή του Λιβάνου στην ισχυρότερη ένοπλη δύναμη της χώρας. Οφείλει μεγάλο μέρος αυτής της ανάπτυξης στη μεγάλη ιρανική υποστήριξη.
Αυτή η μακροχρόνια σχέση είναι ένας λόγος για τον οποίο οι αναλυτές εκτιμούν ότι το Ιράν δεν θα εγκαταλείψει τη Χεζμπολάχ, ακόμη και αν δεν παρεμβαίνει ανοιχτά σε αυτή τη σύγκρουση.
«Συνετή» αντίδραση
Η αντίδραση του Ιράν είναι «συνετή», σύμφωνα με αναλυτές, καθώς η Τεχεράνη «δεν θα αφεθεί να συρθεί σε πόλεμο», επισήμανε ο Χαμίντ Γκολαμζαντέχ, πολιτικός επιστήμονας με έδρα το Ιράν.
Την ίδια άποψη έχει και ο Αλί Βαέζ, αναλυτής στο Crisis Group. Η Τεχεράνη έχτισε με το πέρασμα των ετών το δίκτυό της «για να προστατεύσει την ισχύ της προς το εξωτερικό και όχι για να εισέλθει σε περιφερειακή σύγκρουση», εξήγησε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οποιαδήποτε κλιμάκωση από το Ιράν «θα πρόσφερε στρατηγική νίκη» στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου. Εξάλλου θα επηρέαζε και τις αμερικανικές εκλογές επιτρέποντας στον Ντόναλντ Τραμπ να επιστρέψει στην εξουσία, «κάτι που θα ήταν ιδιαίτερα επιζήμιο για τα ιρανικά συμφέροντα».
Αντί να «παίξει το παιχνίδι του ορκισμένου εχθρού του», του Ισραήλ, επεσήμανε ο Βαέζ, το Ιράν ασκεί πιέσεις «για να πετύχει τη χαλάρωση των κυρώσεων (εις βάρος του) και (…) σχετική οικονομική ανάσα».
Στη Νέα Υόρκη από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν, που επιδιώκει καλύτερες σχέσεις με τη Δύση, κατηγόρησε το Ισραήλ για πολεμοκαπηλία, επιδιώκοντας να παρουσιάσει όμως παράλληλα μετριοπαθή εικόνα της χώρας του.
Το Ιράν κατηγορεί το Ισραήλ ότι δολοφόνησε στα τέλη Ιουλίου στην Τεχεράνη τον επικεφαλής της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια και έχει δεσμευθεί να απαντήσει «τον κατάλληλο χρόνο και με τον κατάλληλο τρόπο».
Ο Πεζεσκιάν αναφέρθηκε στις εκκλήσεις της Δύσης προς τη χώρα του να αποφύγει να απαντήσει προκειμένου να μην επηρεάσει αρνητικά τις προσπάθειες για εκεχειρία στον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας. «Ομως δεν πετύχαμε ποτέ αυτή την άπιαστη ειρήνη. Κάθε ημέρα το Ισραήλ διαπράττει νέες ωμότητες», κατήγγειλε.
Το Ιράν υιοθέτησε την ίδια προσέγγιση προσέχοντας να αποφύγει ευρύτερη σύγκρουση, όταν εξαπέλυσε στις 13 Απριλίου πρωτοφανή επίθεση εναντίον του Ισραήλ με drones και πυραύλους – οι περισσότεροι από τους οποίους αναχαιτίστηκαν– σε απάντηση στο πλήγμα εναντίον του ιρανικού προξενείου στη Δαμασκό.
Οι αναλυτές είχαν τότε εκτιμήσει ότι η Τεχεράνη επεδίωξε «να επιδείξει τη δύναμή της», προσέχοντας ωστόσο να μην προκαλέσει σύγκρουση με την Ουάσιγκτον.
Το Ιράν είναι αντιμέτωπο με οικονομική κρίση από το 2018, όταν ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε τη χώρα του από τη διεθνή συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα και επανέφερε σε ισχύ τις αυστηρές κυρώσεις σε βάρος της Τεχεράνης.
Πολλές ευρωπαϊκές χώρες σταμάτησαν τον τελευταίο καιρό τις αεροπορικές τους συνδέσεις με το Ιράν, το οποίο κατηγορούν ότι παρέχει πυραύλους στη Ρωσία για τον πόλεμο που διεξάγει εναντίον της Ουκρανίας.
Ο Πεζεσκιάν διέψευσε τις κατηγορίες αυτές και διαβεβαίωσε ότι είναι «έτοιμος να καθίσει (στο τραπέζι των συνομιλιών) με τους Ευρωπαίους και τους Αμερικάνους».
«Η Χεζμπολάχ δεν θα γονατίσει»
Αυτό όμως δεν εμποδίζει την Τεχεράνη να εξακολουθεί να στηρίζει τη Χεζμπολάχ: ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί πρόσφατα διαβεβαίωσε ότι «το Ιράν δεν θα μείνει αδιάφορο» μπροστά στα ισραηλινά πλήγματα με στόχο υψηλόβαθμα στελέχη της Χεζμπολάχ.
Την Τετάρτη ο ανώτατος πνευματικός ηγέτης του Ιράν, ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, εξέφρασε τη λύπη του για τον θάνατο «πολύτιμων» μελών της Χεζμπολάχ, επισημαίνοντας ωστόσο ότι αυτά τα πλήγματα δεν μπορούν «να γονατίσουν» τη λιβανέζικη οργάνωση.
Σύμφωνα με την ερευνήτρια πολιτικών επιστημών Αφιφέχ Αμπέντι, το Ιράν «εξετάζει τις επιλογές του για να προσφέρει πολιτική, στρατιωτική στήριξη και στήριξη ασφαλείας» στον σύμμαχό του.
Οπως εξήγησε η ίδια, η Χεζμπολάχ διαθέτει «σημαντικούς ανθρώπινους πόρους» για να αντικαταστήσει τις στρατιωτικές της δυνάμεις.
«Η Χεζμπολάχ έχει ανάγκη στήριξη. Ομως η απουσία της δεν σημαίνει ότι θα ηττηθεί», επεσήμανε ο Γκολαμζαντέχ.
Ο Βαέζ εκτίμησε ότι η επίθεση εναντίον των συσκευών επικοινωνίας της Χεζμπολάχ, που κόστισε τη ζωή σε 39 ανθρώπους και τραυμάτισε περίπου 3.000, πιθανόν «την αποδυνάμωσε». Ομως η οργάνωση «δεν θα παραλύσει εντελώς, ακόμη και αν εξαλειφθούν τα δύο πρώτα επίπεδα της ηγεσίας του», πρόσθεσε.
Αυτή η επίθεση, σύμφωνα με τον Βαέζ, θα μπορούσε ωστόσο να είναι ένας από τους λόγους «της επιφυλακτικότητας του Ιράν και της Χεζμπολάχ να εισέλθουν σε ολοκληρωτικό πόλεμο» με το Ισραήλ.
Οι «κόκκινες γραμμές»
Οι κλιμακούμενες επιθέσεις παραμένουν επικίνδυνες. Κανείς δεν γνωρίζει πού βρίσκεται το όριο αυτοσυγκράτησης της Χεζμπολάχ ή του Ιράν, δήλωσε ο Βάλι Νασρ, καθηγητής και πρώην πρύτανης στη Σχολή Προηγμένων Διεθνών Σπουδών του Johns Hopkins.
«Ξέρεις ότι κάπου υπάρχει μια κόκκινη γραμμή, αλλά δεν ξέρεις πού είναι αυτή η κόκκινη γραμμή», είπε. «Ακόμη και το Ισραήλ δεν ξέρει πού είναι αυτή η κόκκινη γραμμή. Και αυτό μπορεί να είναι επικίνδυνο, διότι το Ισραήλ μπορεί να υπερεκτιμήσει το χέρι του, σκεπτόμενο: ‘Εντάξει, αυτοί οι τύποι είναι εντελώς αδύναμοι, δεν πρόκειται να αντιδράσουν. Γιατί να μην συνεχίσω να τους πιέζω;’».
Με πληροφορίες από AFP, WP, ΑΠΕ – ΜΠΕ
