Θύελλα αντιδράσεων από τη διεθνή κοινότητα έχει προκαλέσει η εκτέλεση του Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ στην Αλαμπάμα των ΗΠΑ, η πρώτη παγκοσμίως με τη μέθοδο της εισπνοής αζώτου, χθες Πέμπτη.
Οπως αναφέρει δημοσίευμα των New York Times, η εν λόγω μη δοκιμασμένη στο παρελθόν μέθοδος είχε ήδη αποτελέσει αντικείμενο αντιπαράθεσης πριν χρησιμοποιηθεί στον Σμιθ. Το ίδιο δημοσίευμα παρουσιάζει το λεπτομερές χρονικό της υπόθεσης, από το έγκλημα που διέπραξε ο Κένεθ Σμιθ και τον απόηχό του έως τη μέθοδο θανάτωσής του και τις αντιδράσεις εντός και εκτός των ΗΠΑ.
Ποιος ήταν ο Κενεθ Σμιθ και τι έγκλημα διέπραξε;
Ο 58χρονος Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ ήταν ένας από τους τρεις άνδρες που καταδικάστηκαν για τη δολοφονία με μαχαίρι της 45χρονης Ελίζαμπεθ Ντορλίν Σένετ.
Ο πάστορας σύζυγος της Σένετ ήταν αυτός που είχε στρατολογήσει τον Σμιθ και ακόμη δύο άνδρες με σκοπό να σκοτώσουν τη σύζυγό του τον Μάρτιο του 1988. Σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα, η Σένετ, μητέρα δύο παιδιών, μαχαιρώθηκε 10 φορές.
Οπως αναφέρει το δημοσίευμα των NYT, ο Σένετ παρήγγειλε τη δολοφονία της συζύγου του εν μέρει για να εισπράξει τα χρήματα από ένα ασφαλιστικό συμβόλαιο. Οι δράστες στους οποίους απευθύνθηκε θα λάμβαναν έκαστος 1.000 δολάρια από τον πάστορα.
Το χρονικό έως την καταδίκη του Σμιθ σε θάνατο
Ο Σμιθ καταδικάστηκε το 1996. Στο πλαίσιο της δίκης, 11 από τους 12 ενόρκους ψήφισαν υπέρ της ισόβιας κάθειρξης, απορρίπτοντας τη θανατική ποινή. Παρ’ όλα αυτά, ο δικαστής που χειριζόταν την υπόθεση αποφάσισε να ακυρώσει την απόφασή των ενόρκων και να τον καταδικάσει σε θάνατο.
Σημειώνεται ότι από το 2017 η Πολιτεία της Αλαμπάμα έπαψε πλέον να δίνει τη δυνατότητα στους δικαστές να ακυρώνουν ετυμηγορίες των ενόρκων που σχετίζονται με την απόδοση ή όχι της θανατικής ποινής.
Σε δήλωσή του ο κυβερνήτης της Αλαμπάμα είχε επισημάνει ότι, παρά την παραπάνω εξέλιξη, η ρύθμιση δεν είχε αναδρομικό χαρακτήρα, για αυτόν τον λόγο δεν επηρέασε την ποινή που είχε επιβληθεί στον Σμιθ.
Ο Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ. Φωτ.: U.S. Alabama Department of Corrections/Handout via REUTERS
Τι συνέβη στον σύζυγο της Σένετ και στους άλλους δράστες
Σύμφωνα με το δημοσίευμα των NYT, ο Σένετ αυτοκτόνησε λίγο μετά τη δολοφονία της συζύγου του.
Ενας εκ δραστών, ο Τζον Φόρεστ Πάρκερ, εκτελέστηκε με θανατηφόρο ενέσιμο διάλυμα το 2010, ενώ ο τρίτος άνδρας, ονόματι Μπίλι Γκρέι Ουίλιαμς, καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη και πέθανε στη φυλακή το 2020.
Η προηγούμενη προσπάθεια εκτέλεσης του Σμιθ
Τον Νοέμβριο του 2022, η Πολιτεία είχε προσπαθήσει να εκτελέσει τον Σμιθ χρησιμοποιώντας θανατηφόρο ενέσιμο διάλυμα.
Παρ’ όλα αυτά οι εργαζόμενοι που ανέλαβαν την εκτέλεση στο σωφρονιστικό ίδρυμα απέτυχαν επανειλημμένα να τη φέρουν εις πέρας πριν λήξει το ένταλμα πραγματοποίησής της.
Ολα όσα γνωρίζουμε για την εκτέλεση με εισπνοή αζώτου
Η εν λόγω μέθοδος έχει χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις υποβοηθούμενης αυτοκτονίας στην Ευρώπη. Οσον αφορά την περίπτωση του Σμιθ, οι εκτελεστές τον κράτησαν σε ένα φορείο με ρόδες και του έδεσαν μια μάσκα βιομηχανικής ασφάλειας στο πρόσωπο. Στη μάσκα ήταν κολλημένο ένα δοχείο καθαρού αζώτου που, μόλις έρευσε, του στέρησε το οξυγόνο.
Οι νομικοί εκπρόσωποι της Πολιτείας υποστήριξαν ότι ο αυτού του είδους ο θάνατος είναι ανώδυνος. Επισήμαναν επίσης ότι ο Σμιθ και οι ίδιοι οι δικηγόροι του είχαν χαρακτηρίσει τη μέθοδο αυτή προτιμότερη από το θανατηφόρο ενέσιμο διάλυμα.
Ο πνευματικός και η σύζυγος του Σμιθ. Φωτογραφία: REUTERS/Micah Green
Ομως, πριν από την εκτέλεση, οι δικηγόροι του Σμιθ υποστήριξαν ότι η Αλαμπάμα δεν ήταν επαρκώς προετοιμασμένη για αυτή τη μέθοδο και πως υπήρχε ο κίνδυνος να παραταθεί η διαδικασία και ο θάνατος να είναι βασανιστικός.
Σύμφωνα με πέντε δημοσιογράφους, στους οποίους επετράπη να παρακολουθήσουν πίσω από τζάμι την εκτέλεση, ο Σμιθ παρέμενε ζωντανός για αρκετά λεπτά μετά την ενεργοποίηση του αζώτου.
Η διαδικασία ξεκίνησε στις 3.53 π.μ. ώρα και στις 4.25 π.μ., δηλαδή πάνω από μισή ώρα αργότερα, ο Σμιθ ήταν και επισήμως νεκρός.
Η στάση της οικογένειας Σένετ
«Μερικοί υποστηρίζουν ότι δεν ήταν αναγκαίο να υποφέρει με αυτόν τον τρόπο», είπε ο Τσαρλς Σένετ Τζούνιορ, ένας από τους γιους της δολοφονημένης Σένετ, σε τοπικό σταθμό. «Εκείνος, όμως, δεν ρώτησε τη μητέρα μας με ποιον τρόπο θα ήθελε να υποφέρει. Απλώς τη σκότωσαν. Την μαχαίρωσαν πολλές φορές», συμπλήρωσε.
Ο Μάικλ Σένετ, επίσης γιος της, είχε αναφέρει στο NBC News τον Δεκέμβριο ότι ήταν απογοητευμένος που η Πολιτεία καθυστέρησε τόσο πολύ μια εκτέλεση που είχε διαταχθεί πριν από δεκαετίες.
Διεθνείς αντιδράσεις
Η εκτέλεση στις ΗΠΑ με την εισπνοή αζώτου, σε παγκόσμια πρώτη, «μπορεί να συνιστά βασανιστήριο», κατήγγειλε ο ύπατος αρμοστής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ Φόλκερ Τουρκ.
«Λυπάμαι πολύ για την εκτέλεση του Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ στην Αλαμπάμα, παρά τις σοβαρές ανησυχίες για το γεγονός ότι η μη δοκιμασμένη αυτή μέθοδος της ασφυξίας με άζωτο μπορεί να συνιστά βασανιστήριο ή βάναυση, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση», δήλωσε ο Φόλκερ Τουρκ.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση καταγγέλλει την «ιδιαίτερα βάναυση» εκτέλεση με εισπνοή αζώτου στις ΗΠΑ, αναφέρεται σε ανακοίνωση του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Η Ευρωπαϊκή Ενωση εκφράζει τη βαθιά της λύπη για την εκτέλεση του Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ στην Αλαμπάμα» και καταγγέλλει την «ιδιαιτέρως βάναυση» μέθοδο εκτέλεσης, που «επιβαρύνεται από το γεγονός ότι ο φυλακισμένος υπήρξε ήδη αντικείμενο απόπειρας εκτέλεσης τον Νοέμβριο 2022», αναφέρεται στην ανακοίνωση της Κομισιόν. Η Ε.Ε. υπενθυμίζει ότι είναι αντίθετη με την επιβολή της θανατικής ποινής «υπό οποιεσδήποτε συνθήκες».
Με πληροφορίες από New York Times, AFP και Reuters
