Αλεξάνδρα Βουδούρη
Σχεδόν μία ώρα χρειάστηκαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες προκειμένου να καταλήξουν στη νέα ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στη βάση της κοινής πρότασης των τριών μεγαλύτερων πολιτικών δυνάμεων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών.
Λίγο μετά μεσάνυχτα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέλεξε νέο πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον Αντόνιο Κόστα, επέλεξε την Κάγια Κάλας ως ύπατη εκπρόσωπο Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας της Ε.Ε και πρότεινε την Φον ντερ Λάιεν ως υποψήφια πρόεδρο της Κομισιόν.
Επί της ουσίας, μόνο ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, ο σοσιαλιστής Αντόνιο Κόστα εξελέγη για τα επόμενα δυόμισι χρόνια στο «τιμόνι» του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η θητεία του βάσει των ευρωπαϊκών συνθηκών έχει τη δυνατότητα να ανανεωθεί τότε –όπως συνέβη και με τον Σαρλ Μισέλ– ή όχι.
Η απερχόμενη πρωθυπουργός της Εσθονίας, η φιλελεύθερη Κάγια Κάλας, θα περάσει από ακρόαση στο Ευρωκοινοβούλιο – όπως και οι νέοι επίτροποι του κολεγίου.
Κρίσιμο, πάντως, είναι το επόμενο «βήμα» για την προτεινόμενη πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η ψηφοφορία, που θα κρίνει εάν κερδίζει δεύτερη θητεία στην προεδρία του εκτελεστικού οργάνου της Κομισιόν θα πραγματοποιηθεί –βάσει και των λεγομένων της ίδιας– σε τρεις εβδομάδες στην πρώτη ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο (17-19 Ιουλίου).
Εκεί χρειάζεται να λάβει 361 ψήφους από τους συνολικά 720 ευρωβουλευτές. Οι τρεις βασικές ευρωομάδες του συνασπισμού που τη στηρίζουν –του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, των Σοσιαλιστών και Φιλελευθέρων– διαθέτουν σήμερα 399 ευρωβουλευτές, αλλά γύρω στους 50 [ήδη κάποιοι εκδηλώνουν την αντίθεσή τους] αναμένεται να μην ψηφίσουν την πρόταση των κομμάτων τους, σύμφωνα με τους υπολογισμούς στελεχών του κόμματός της, του ΕΛΚ.
Να σημειωθεί ότι η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει μία και μόνο ευκαιρία. Εάν δεν εκλεγεί στο Ευρωκοινοβούλιο, τότε το κόμμα της, το ΕΛΚ, θα πρέπει να ορίσει νέο υποψήφιο για την προεδρία της Κομισιόν.
Αρκετοί εντός του ΕΛΚ εκτιμούν ότι για να πετύχει άνετη πλειοψηφία χρειάζεται 50 επιπλέον ψήφους, που σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα θα τις λάβει είτε από τους Πράσινους που διαθέτουν 54 έδρες είτε από το κόμμα της Τζόρτζια Μελόνι, Αδέλφια της Ιταλίας, που εξέλεξε 23 ευρωβουλευτές.
Εξαρχής η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν βασιζόταν στη στήριξη της Τζόρτζια Μελόνι και δεν το έκρυψε ούτε στις δημόσιες δηλώσεις της, όταν έθετε τρία κριτήρια για πιθανή συνεργασία: να είναι υπέρ της Ευρώπης, της Ουκρανίας και του κράτους δικαίου. Εξήρε πάντοτε, άλλωστε, την εποικοδομητική στάση της Ιταλίδας πρωθυπουργού σε μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα.
Η επιλογή της Μελόνι να «απόσχει» από την έγκριση της υποψηφιότητας της Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν χθες το βράδυ, αλλά και να καταψηφίσει τις άλλες δύο υποψηφιότητες, δημιουργούν ερωτήματα για τη στάση της στην κρίσιμη ψηφοφορία σε τρεις εβδομάδες.
Ερωτηθείσα χθες στη σχετική συνέντευξη Τύπου για τη στάση της Ιταλίδας πρωθυπουργού, η υποψήφια πρόεδρος της Κομισιόν ανέφερε ότι «θα εργαστώ με όλο το Κοινοβούλιο». «Για εκείνους που είναι επικριτικοί ή έχουν ερωτηματικά, το καθήκον μου είναι να πάω σε αυτούς και να απαντήσω στις ερωτήσεις». «Θα εργαστώ επίσης εντατικά με εθνικές αντιπροσωπείες,» τόνισε εξάλλου η Φον ντερ Λάιεν, καθώς θα πρέπει να πείσει μια πλειοψηφία.
Κάποιοι Ευρωπαίοι ηγέτες χθες σε συνομιλίες με δημοσιογράφους εξέφρασαν την εκτίμηση ότι η στάση της Ιταλίδας πρωθυπουργού ήταν απλώς μια επίδειξη δύναμης ότι δηλαδή, δεν μπορεί να μένουν αποκλεισμένοι η ίδια και η χώρα της από συνομιλίες, που αφορούν κρίσιμα ζητήματα. Η ίδια, πάντως, φεύγοντας από το Συμβούλιο ανέφερε ότι «όταν συμφωνώ το λέω, όταν δεν συμφωνώ, επίσης. Δεν είμαι διπρόσωπη».
Ως «αντάλλαγμα» για πιθανή στήριξη της Φον ντερ Λάιεν, η Μελόνι αναμένεται να ζητήσει μια θέση αντιπροέδρου στη νέα Κομισιόν και ένα ισχυρό χαρτοφυλάκιο για τη χώρα της, σύμφωνα με δημοσιεύματα του ιταλικού Τύπου. Ενδεχόμενη στήριξη του κόμματός της στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα παραμείνει «κρυφή», καθώς η ψηφοφορία είναι μυστική.
Εως τότε η Τζόρτζια Μελόνι μπορεί να καταγγέλλει –όπως έκανε εκ νέου χθες– δημόσια την πρόταση των ΕΛΚ, Σοσιαλιστών και Φιλελευθέρων ως «λάθος» ως προς τη «μέθοδο και την ουσία».
