Kathimerini.gr
Σε συμφωνία για τα συμπεράσματα σχετικά με την άμυνα κατέληξαν οι ηγέτες των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες. Σε ό,τι αφορά το ουκρανικό, ωστόσο, την ομοφωνία «έσπασε» ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπαν ασκώντας βέτο στην κοινή δήλωση υποστήριξης του Κιέβου.
Μετά την έγκριση του κειμένου συμπερασμάτων, ακολούθησε δείπνο όπου οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν για ζητήματα ασφαλείας και πιθανές εγγυήσεις στο Κίεβο.
Νωρίτερα, η Κάγια Κάλας, επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., δήλωσε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξετάζουν το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας «συμμαχίας των προθύμων, έτσι ώστε η διαφωνία μιας χώρας να μην μπορεί να μπλοκάρει όλες τις άλλες».
Οπως αναφέρει το Politico, μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να διασφαλίσει ότι η Ευρώπη είναι σε θέση να παρουσιάσει μια συνεκτική εξωτερική πολιτική. Ωστόσο, η εφαρμογή κυρώσεων και άλλων κρίσιμων μέτρων θα εξακολουθούσε να απαιτεί ομοφωνία, αφήνοντας χώρο σε περαιτέρω διαφωνίες, πιθανότατα από την πλευρά Ορμπαν.
Στις Βρυξέλλες υπάρχει επίσης προβληματισμός ότι η Σλοβακία θα μπορούσε να ακολουθήσει τον «δρόμο» της Ουγγαρίας. Αλλωστε, ο Σλοβάκος πρωθυπουργός, Ρόμπερτ Φίτσο πέτυχε ενσωμάτωση αναφοράς στο κοινό κείμενο που δεσμεύει την Ε.Ε. να υποστηρίξει την Μπρατισλάβα στις προσπάθειές της να πιέσει την Ουκρανία να επαναλειτουργήσει τους ρωσικούς αγωγούς φυσικού αερίου που βρίσκονται στο έδαφός της.
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή, τη Σλοβακία και την Ουκρανία να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την εξεύρεση λύσεων στο ζήτημα της μεταφοράς φυσικού αερίου, λαμβάνοντας υπόψη τις ανησυχίες που εξέφρασε η Σλοβακία», αναφέρεται στο τελικό κείμενο των «26» για την Ουκρανία.
Πέντε προϋποθέσεις για ειρήνη στην Ουκρανία
Στο τελικό κείμενο για το ουκρανικό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με τις υπογραφές των «26» τονίζει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία:
1. Δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία.
2. Δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις που να επηρεάζουν την ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς τη συμμετοχή της Ευρώπης. Η ασφάλεια της Ουκρανίας, της Ευρώπης, η διατλαντική και η παγκόσμια ασφάλεια είναι αλληλένδετες.
3. Οποιαδήποτε εκεχειρία ή κατάπαυση του πυρός μπορεί να λάβει χώρα μόνο ως μέρος της διαδικασίας που οδηγεί σε μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία.
4. Οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία πρέπει να συνοδεύεται από ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία που θα συμβάλουν στην αποτροπή μελλοντικής ρωσικής επιθετικότητας.
5. Η ειρήνη να βασίζεται στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
Τα συμπεράσματα για την άμυνα
Στα συμπεράσματα επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, ότι η Ενωση θα επιταχύνει την κινητοποίηση των απαραίτητων μέσων και της χρηματοδότησης προκειμένου να ενισχύσει την ασφάλειά της και την προστασία των πολιτών της.
«Η Ε.Ε. θα ενισχύσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα, θα μειώσει τις στρατηγικές της εξαρτήσεις, θα αντιμετωπίσει τα κρίσιμα κενά όσον αφορά τις δυνατότητές της και θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση ανάλογα σε ολόκληρη την Ενωση, ώστε να είναι σε θέση να προμηθεύει καλύτερα εξοπλισμό στις απαιτούμενες ποσότητες και στον απαιτούμενο ρυθμό. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας».
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει επίσης την ανάγκη να συνεχιστεί η ουσιαστική αύξηση των δαπανών για την ασφάλεια και την άμυνα της Ευρώπης και «χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει στο Συμβούλιο την ενεργοποίηση, με συντονισμένο τρόπο, της εθνικής ρήτρας διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ως άμεσο μέτρο και καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει περαιτέρω μέτρα, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του Συμβουλίου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του χρέους, για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών σε εθνικό επίπεδο σε όλα τα κράτη-μέλη».
Σε άλλο σημείο, αναφέρονται οι τομείς προτεραιότητας για δράση, λαμβάνοντας υπόψη τα διδάγματα από τον πόλεμο στην Ουκρανία, σύμφωνα με το έργο που έχει ήδη γίνει στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Αμυνας και σε πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ: αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, συστήματα πυροβολικού, συμπεριλαμβανομένων δυνατοτήτων ακριβείας βαθιάς κρούσης· πυραύλοι και πυρομαχικά, drones και συστήματα anti-drone, στρατηγικοί παράγοντες διευκόλυνσης, μεταξύ άλλων σε σχέση με την προστασία του διαστήματος και των υποδομών ζωτικής σημασίας, στρατιωτική κινητικότητα, κυβερνοχώρος, τεχνητή νοημοσύνη και ηλεκτρονικός πόλεμος.
Τονίζεται επίσης ότι η προστασία και η άμυνα όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της Ε.Ε. συμβάλλει στην ασφάλεια της Ευρώπης στο σύνολό της, ιδίως όσον αφορά τα ανατολικά σύνορα της Ε.Ε., λαμβάνοντας υπόψη τις απειλές που θέτουν η Ρωσία και η Λευκορωσία.
Παράλληλα, εκτιμάται ότι μια ισχυρότερη και πιο ικανή Ε.Ε. στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και θα είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα κράτη που είναι μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας. Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., που είναι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ, καλούνται να συντονιστούν πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2025. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με ομοϊδεάτες εταίρους εκτός Ε.Ε.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι «προσβλέπει στη Λευκή Βίβλο για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας», που θα παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περί τα μέσα Μαρτίου και σημειώνει ότι θα επανέλθει στο θέμα της Αμυνας, στις Συνόδους του Μαρτίου και του Ιουνίου.
