Kathimerini.gr
Μόλις λίγες ημέρες χρειάστηκαν οι Ταλιμπάν για να σαρώσουν το Αφγανιστάν, πολλές φορές καταλαμβάνοντας μεγάλες πρωτεύουσες επαρχιών χωρίς να πέσει ούτε σφαίρα. Έχει γίνει πολύς λόγος για την κατάρρευση του αφγανικού κυβερνητικού στρατού, ωστόσο μέσα από συνεντεύξεις με ηγέτες των Ταλιμπάν, Αφγανούς πολιτικούς, διπλωμάτες και άλλους παρατηρητές, εξάγεται το συμπέρασμα ότι οι Ταλιμπάν είχαν θέσει τις βάσεις για τη νίκη τους πολύ καιρό πριν.
Προετοιμαζόμενοι να δώσουν σκληρή μάχη για να αναλάβουν ξανά τον έλεγχο της χώρας που διοικούσαν από το 1996 έως το 2001, οι αντάρτες δήλωναν επί μήνες ότι καλλιεργούσαν σχέσεις με χαμηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη, στρατιωτικούς αξιωματούχους καθώς και με φυλάρχους.
Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την προαναγγελθείσα απόσυρση ξένων στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, θρυμμάτισε την εμπιστοσύνη στην υποστηριζόμενη από τη Δύση κυβέρνηση στην Καμπούλ και ενθάρρυνε τα μέλη της να αυτομολήσουν.
«Ηθελαν να προκαλέσουν πολιτική κατάρρευση»
«Οι Ταλιμπάν δεν ήθελαν να δώσουν μάχες», δήλωσε ο ο Ασφαντιάρ Μιρ, αναλυτής της Νοτίου Ασίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. «Αντίθετα, ήθελαν να προκαλέσουν πολιτική κατάρρευση».
Η ταχύτητα με την οποία κατακτούσαν εδάφη εξέπληξε ακόμη και τους Ταλιμπάν. Την περασμένη εβδομάδα, οι πόλεις έπεφταν σαν ντόμινο, ακόμη και στα βόρεια της χώρας όπου οι Ταλιμπάν είναι παραδοσιακά πιο αδύναμοι, με αποκορύφωμα την κατάληψη της πρωτεύουσας Καμπούλ την Κυριακή.
Διοικητής των Ταλιμπάν στην κεντρική επαρχία Γκαζνί τονισε ότι μόλις οι κυβερνητικές δυνάμεις είδαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχωρούσαν, η αντίσταση διαλύθηκε. Σε μόλις μία εβδομάδα, όλες οι μεγάλες πόλεις του Αφγανιστάν, από το Κουντούζ στον Βορά έως το Κανταχάρ στον Νότο, είχαν πέσει στα χέρια των Ταλιμπάν.
«Παραδόθηκαν επειδή δεν υπήρχαν άλλα δολάρια»
«Οι Αφγανοί ηγέτες δεν παραδόθηκαν σε εμάς επειδή άλλαξαν άποψη. Παραδόθηκαν επειδή δεν υπήρχαν άλλα δολάρια», δήλωσε ο διοικητής, αναφερόμενος στην οικονομική υποστήριξη που λάμβανε η κυβέρνηση και ο στρατός από τη Δύση για σχεδόν δύο δεκαετίες.
Μετά την κατάληψη του προεδρικού μεγάρου στην Καμπούλ, ο Μουλά Αμπντούλ Γκανί Μπαραντάρ, ένας από τους βασικούς αρχιτέκτονες της νίκης από τη θέση του επικεφαλής του πολιτικού γραφείου των Ταλιμπάν στην Ντόχα, τόνισε πως πρόκειται για έναν θρίαμβο, ο οποίος ήρθε απροσδόκητα γρήγορα. «Δεν περιμέναμε αυτήν την κατάσταση» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Εκπρόσωπος των Ταλιμπάν με έδρα τη Ντόχα, δήλωσε ότι ο έλεγχος σε πολλές επαρχίες εξασφαλίστηκε μέσω της αλλαγής «στρατοπέδου» από τους αντιπάλους τους. «Είχαμε απευθείας συνομιλίες με δυνάμεις ασφαλείας σε όλο το Αφγανιστάν, με τη μεσολάβηση φυλάρχων και θρησκευτικών ηγετών» σημείωσε.
Κέρδη από όπιο και παράνομες εξορύξεις
Αφού εκδιώχθηκαν από την εξουσία το 2001, οι Ταλιμπάν σταδιακά ανασυγκροτήθηκαν, με κύριες πηγές χρηματοδότησης το όπιο και τις παράνομες εξορύξεις. Απέφευγαν τις συγκρούσεις μεγάλης κλίμακας και σκορπούσαν τον τρόμο στις πόλεις με βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας.
Παράλληλα, ανέλαβαν τον έλεγχο πολλών επαρχιών μέσω μίας «σκιώδους» κυβέρνησης με δικά της δικαστήρια και φορολογικό σύστημα.
Στις βόρειες και δυτικές περιοχές όπου εμφανίζονται αδύναμοι, οι Ταλιμπάν κινήθηκαν για τη στήριξη από τους Τατζίκους, τους Ουζμπέκους και άλλες εθνικότητες, δήλωσαν κάτοικοι και αξιωματούχοι.
«Οι αρχηγοί ασφαλείας μας ανήκουν σε εθνικότητες που ζουν στην περιοχή», δήλωσε ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν με έδρα τη Ντόχα.
Παρά τις ειρηνευτικές συμφωνίες που υπογράφηκαν πριν από την αμερικανική αποχώρηση, στρατιωτικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ σημείωναν ότι οι Ταλιμπάν ετοιμάζονταν να επιτεθούν σε επαρχιακές πόλεις.
Στοχευμένες δολοφονίες
Επίσης, πραγματοποίησαν μια σειρά στοχευμένων δολοφονιών κατά αφγανικού προσωπικού ασφαλείας «με στόχο την αποδυνάμωση του ηθικού και την υπονόμευση της εμπιστοσύνης των πολιτών στην κυβέρνηση», ανέφερε ο επικεφαλής γενικός επιθεωρητής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε έκθεσή του τον Ιούλιο.
Την ίδια ώρα, με την κατάληψη συνοριακών σταθμών, οι Ταλιμπάν διέκοψαν μια βασική πηγή εσόδων για την κυβέρνηση, αλλά και την υποστήριξή τους από τοπικές φυλές, οι οποίες εισέπρατταν μερίδιο από τις τελωνειακές εισφορές με αντάλλαγμα τη στήριξή τους.
Η στρατηγική αυτή αποδυνάμωσε την κυβέρνηση με επικεφαλής τον Γκανί, έναν ακαδημαϊκό εκπαιδευμένο στη Δύση, επιλογή της Ουάσινγκτον, αλλά με μικρή λαϊκή υποστήριξη εκτός Καμπούλ, ενώ διατηρούσε κακές σχέσεις ακόμη και με μερικούς από τους διοικητές του.
Με πληροφορίες από Reuters
