Η πιο πρώιμη καταγραφή φιλιού στην ανθρωπότητα χρονολογείται πριν από 4.500 χρόνια στην αρχαία Μέση Ανατολή, μία χιλιετία νωρίτερα, δηλαδή, απ’ ό,τι θεωρούσε έως σήμερα η επιστήμη.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, υπάρχουν στοιχεία που υποδεικνύουν πως το φιλί ως πρακτική υπήρχε σε ορισμένες από τις πρώτες κοινωνίες της Μεσοποταμίας, όπως μαρτυρούν γραπτές καταγραφές σε αρχαία κείμενα από το 2.500 π.Χ.
Σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science, οι ερευνητές επικαλούνται στοιχεία πως το φιλί ίσως συνέβαλε στη διασπορά ασθενειών μεταδιδόμενων μέσω στόματος, όπως το κρυολόγημα.
Γραπτές πηγές από την αρχαία Μεσοποταμία τοποθετούν σε χρονικό πλαίσιο την εμφάνιση του φιλιού, τον κοινωνικό συμβολισμό του και τον ρόλο του στη μετάδοση ασθενειών.
Παρότι η έρευνα δείχνει πως τα φιλιά μεταξύ φίλων ή γνωστών ήταν μια κοινή συμπεριφορά μεταξύ των ανθρώπων της εποχής και της γεωγραφίας, τα φιλιά ως ένδειξη σεξουαλικής έλξης δεν ήταν οικουμενική πρακτική. Για τους ερευνητές που μελέτησαν αρχαία κείμενα και πιο σύγχρονες δημοσιεύσεις, το φιλί μεταξύ εραστών συμβαίνει -και συνέβαινε και πριν από χιλιετίες- σε κοινωνίες με διαφορετικές κοινωνικές τάξεις.
Το πρώτο φιλί
Οι πρώτη αναφορά για φιλί με ερωτική/σεξουαλική αφετηρία εντοπίζεται σε ινδικό χειρόγραφο της εποχής του Χαλκού, που χρονολογείται περί το 1500 π.Χ. Περίπου πεντακόσια χρόνια αργότερα, μια ανάλογη συμπεριφορά περιγράφεται στο ινδικό έπος «Μαχαμπαράτα», με τους ερευνητές αρχικά να θεωρούν πως το φιλί διαδόθηκε παγκοσμίως από αυτό το γεωγραφικό και χρονικό σημείο αφετηρίας.
Κείμενα από την αρχαία Μεσοποταμία υποδεικνύουν πως το φιλί ήταν μια συμπεριφορά που συνέβαινε από περίπου το 2500 π.Χ (δηλαδή, μια χιλιετία νωρίτερα από το έως τώρα θεωρούμενο) μεταξύ παντρεμένων ζευγαριών, παρότι ήταν και δείγμα επιθυμίας ή έρωτα ενός άγαμου ατόμου.
«Στην αρχαία Μεσοποταμία, όπως ονομαζόταν η περιοχή όπου κατοικούσαν οι πρώιμοι ανθρώπινοι πολιτισμοί που έζησαν μεταξύ των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη, εκεί όπου σήμερα βρίσκονται το Ιράκ και η Συρία, οι άνθρωποι έγραφαν σε σφηνοειδή γραφή πάνω σε πλάκες από πηλό», εξηγεί ο Δρ Τρόελς Πανκ Αρμπόλ, ειδικός στη φαρμακευτική ιστορία της Μεσοποταμίας στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης.
«Πολλές χιλιάδες από αυτές τις πήλινες πλάκες σώζονται έως σήμερα και περιέχουν σαφή παραδείγματα πως το φιλί θεωρείτο κομμάτι της ερωτικής οικειότητας στην αρχαιότητα, αλλά και δείγμα φιλίας και σχέσης μεταξύ οικογενειών», προσθέτει.
«Συνεπώς, το φιλί δεν θα πρέπει να θεωρείται συνήθεια που προέρχεται αποκλειστικά από μία και μόνο περιοχή και από εκεί εξαπλώθηκε στον κόσμο. Τουναντίον, φαίνεται να εφαρμόστηκε σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς κατά τη διάρκεια πολλών χιλιετιών», υποστηρίζει.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει πως τα πρωτεύοντα μπονόμπο φιλούν το ένα το άλλο με ερωτικό ή σεξουαλικό σκοπό, ενώ οι χιμπατζήδες συνδέονται με πλατωνικά φιλιά για να διαχειρίζονται τις κοινωνικές τους σχέσεις. Οι πρακτικές αυτές των πλησιέστερων συγγενών των ανθρώπων υποδηλώνουν, σύμφωνα με τους επιστήμονες, την ύπαρξη του φιλιού από αρχαιοτάτων χρόνων και την εξέλιξή του μεταξύ των ανθρώπων.
Οι ερευνητές σημειώνουν επιπλέον στη δημοσίευσή τους πως το φιλί ίσως έπαιξε ρόλο στη μετάδοση παθογόνων, όπως ο ιός του απλού έρπητα 1 (HSV-1), ο οποίος προκαλεί κρυολογήματα, και η διφθερίτιδα, μια εξαιρετικά μεταδοτική βακτηριακή λοίμωξη.
Πηγή: Guardian/Wall Street Journal
