THE NEW YORK TIMES
Μέχρι το 1971 το Radio Free Europe, με έδρα το Μόναχο, επιτελούσε έναν διπλό σκοπό. Αν και κατά βάση προσπαθούσε να «διεισδύσει» στο σιδηρούν παραπέτασμα, μεταδίδοντας ειδήσεις και αντικομμουνιστικά μηνύματα σε γλώσσες χωρών του σοβιετικού μπλοκ με σκοπό να επηρεάσει την κοινή γνώμη, σε δεύτερο επίπεδο ήταν ουσιαστικά μια «βιτρίνα» της CIA στην Ευρώπη. Η λειτουργία του τερματίστηκε όταν αποκαλύφθηκε η συμμετοχή της CIA στο εγχείρημα κι εκείνη αναγκάστηκε να αποσύρει τη χρηματοδότησή της.
Σήμερα, πάνω από πενήντα χρόνια μετά, το RFE ελάχιστα θυμίζει τον πρόγονό του. Πλέον, επιδίδεται σε μια αδέσμευτη δημοσιογραφία, βασισμένη σε στοιχεία «με τοπικούς ρεπόρτερ, σε τοπικές γλώσσες, για τοπικό κοινό». Με έδρα του την Πράγα, ο σταθμός αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς και ετοιμάζεται να ανοίξει νέα γραφεία στη Λετονία για να στεγάσει το προσωπικό του που ασχολείται με τη Ρωσία. Αν και σημαντική μερίδα του κοινού του έρχεται σε επαφή μαζί του μέσω των ραδιοκυμάτων, ο σταθμός διαθέτει ιστότοπο και είναι παρών σε όλα τα μεγάλα social media. Οι ακροατές και οι αναγνώστες του ανέρχονται σε 40 εκατομμύρια εβδομαδιαίως και μεταδίδει σε 27 γλώσσες σε 23 χώρες όπου «η ελευθερία του Tύπου είναι περιορισμένη ή η επαγγελματική δημοσιογραφία δεν είναι ανεπτυγμένη».
[Akos Stiller/The New York Times]
Λίγες ημέρες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο οργανισμός έκλεισε την υπηρεσία του στη Ρωσία ως αποκορύφωμα μιας αυξανόμενης κυβερνητικής πίεσης που δεχόταν επί χρόνια και κατόπιν άρνησής του να καταχωρισθεί επίσημα ως «ξένος πράκτορας». Την πρώτη εβδομάδα του πολέμου, η επισκεψιμότητα στον ιστότοπο σχεδόν τριπλασιάστηκε ενώ η επισκεψιμότητα στο κανάλι του YouTube, το οποίο είναι προσβάσιμο στη Ρωσία, σχεδόν τετραπλασιάστηκε. Περίπου οι μισοί από τους νέους επισκέπτες προέρχονταν από τη Ρωσία και την Ουκρανία.
Η κάλυψη του πολέμου, ωστόσο, είναι η κορυφή του παγόβουνου. Η σημαντικότερη προσφορά του σταθμού, σύμφωνα με τους συντελεστές του, είναι το τοπικό ρεπορτάζ και η ενημέρωση πληθυσμών, οι οποίοι είτε λόγω κρατικών παρεμβάσεων είτε λόγω γλώσσας παραμένουν μακριά από μια ειλικρινή πληροφόρηση. Ο σταθμός έχει ασκήσει μεγάλη επίδραση σε χώρες της κεντρικής Ασίας, όπως το Κιργιστάν, στο οποίο αποκάλυψε πολλές περιπτώσεις διαφθοράς. Στην εν λόγω χώρα μάλιστα ο σταθμός τιμωρήθηκε με δίμηνη απαγόρευση λειτουργίας με την κατηγορία ότι διασπείρει «ψευδείς ειδήσεις». Το RFE αρνήθηκε τις κατηγορίες και ενθάρρυνε τους υποστηρικτές του να χρησιμοποιούν VPN για να το ακούν και να το βλέπουν.
[Akos Stiller/The New York Times]Ο Τόμας Χέντρικ Iλβες, πρώην πρόεδρος της Εσθονίας, ο οποίος εργάστηκε για τον ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό στο Μόναχο από το 1984 έως το 1993, δήλωσε στους ΝΥΤ ότι η προσέγγιση αυτών των ακροατηρίων με αντικειμενικές, ποιοτικές ειδήσεις, στη γλώσσα τους, είναι ζωτικής σημασίας και «αυτή παραμένει η ουσιαστική προσφορά του σταθμού, η ίδια με πριν από τριάντα χρόνια. Για πολλούς οι πηγές ποιοτικής πληροφόρησης είναι εξαιρετικά περιορισμένες και το να μπορείς να ακούς ποιοτικές ειδήσεις στη μητρική σου γλώσσα είναι σημαντικό», επισήμανε.
Φιλοξενώντας πλέον δημοσιογράφους, ρεπόρτερ, αλλά και ακτιβιστές από χώρες στις οποίες κινδύνευαν από διωγμό, τα γραφεία του Radio Free Europe στην Πράγα (και σύντομα στη Ρίγα) αποτελούν μια Κιβωτό του Νώε για επαγγελματίες και μετανάστες από χώρες που εσχάτως βιώνουν κοσμογονικές αλλαγές.
