Kathimerini.gr
Θοδωρής Λέννας
«Μπορώ να δω τη δίκη δωρεάν;». Αυτή ήταν μια από τις πιο δημοφιλείς αναζητήσεις στην Google όσο κορυφωνόταν η διαμάχη «Fox v Dominion», ανάμεσα στο πασίγνωστο συντηρητικό τηλεοπτικό δίκτυο και την εταιρεία μηχανημάτων ηλεκτρονικής καταμέτρησης ψήφων, Dominion, με επικεφαλής, τον Ελληνοαμερικάνο Τζον Πούλος.
Πράγματι, η «αντιπαράθεση» αυτή διέθετε όλα τα χαρακτηριστικά εκείνα που αν κάποιος επίδοξος δημιουργός επέλεγε να την μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη ή σε μίνι-σειρά εν είδει πολιτικού θρίλερ, θα του εξασφάλιζαν μεγάλη επιτυχία στο box-office: έναν μεγιστάνα των media, λαμπερούς και δημοφιλείς παρουσιαστές και δημοσιογράφους, τις «θεωρίες συνωμοσίας» ενός πρώην προέδρου των ΗΠΑ και για ιστορικό υπόβαθρο μια από τις πιο απρόβλεπτες και οριακές εκλογικές αναμετρήσεις στην αμερικανική πολιτική ιστορία.
Λίγες ώρες, όμως, μετά τον διακανονισμό των 787 εκατομμυρίων δολαρίων, σχετικά με τους ισχυρισμούς του αμερικανικού δικτύου ότι υπήρξε νοθεία στις αμερικανικές εκλογές του 2020, το μεγάλο ερώτημα που παραμένει ανοιχτό αφορά τα κατάλοιπα της διαμάχης στους δημοκρατικούς θεσμούς των ΗΠΑ, αλλά και στο μιντιακό τοπίο, καθώς η χώρα εισέρχεται σταδιακά σε μια – όπως όλα δείχνουν – έντονη προεκλογική περίοδο.
Το χρονικό
Η Dominion, τα μηχανήματα της οποίας λειτουργούσαν σε 28 πολιτείες των ΗΠΑ στις εκλογές του 2020 – πολιτείες τις οποίες κέρδισε ο Μπάιντεν – αποτελούσε «κόκκινο πανί» για τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος την κατήγγειλε πολλάκις ότι νόθευσε τη διαδικασία. Η διετής διαμάχη της Dominion με το Fox News του Ρούμπερτ Μέρντοχ είχαν ακριβώς ως επίδικο την κάλυψη και μετάδοση αυτών των απόψεων του πρώην πρόεδρου των ΗΠΑ από το τηλεοπτικό δίκτυο.
Τελικά, την τελευταία στιγμή, πριν η υπόθεση οδηγηθεί στο δικαστήριο, το συντηρητικό αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο κατέληξε στον διακανονισμό με την Dominion, συμφωνώντας να της καταβάλει 787,5 εκατομμύρια δολάρια για διασπορά ψευδών ειδήσεων σχετικά με τις προεδρικές εκλογές του 2020 στις ΗΠΑ.
Ποιο είναι, όμως, το προφίλ της Dominion;
Η ιστορία της Dominion και το προφίλ του Τζον Πούλος
Η Dominion του Ελληνοαμερικάνου Τζόν Πούλος κατόρθωσε, όπως αναφέρουν οι New York Times, να καταστεί μέσα σε δύο δεκαετίες ένας από τους μεγαλύτερους παρόχους τεχνολογικής υποστήριξης των εκλογών στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Τζον Πούλος, κάτοχος πτυχίων ηλεκτρολόγου μηχανικού και διοίκησης επιχειρήσεων, ίδρυσε την Dominion στο Τορόντο το 2003 με μερικούς φίλους, αφού πρώτα «θήτευσε» στη Silicon Valley.
Η εταιρεία πήρε το όνομά της από τον εκλογικό νόμο του Καναδά που εφαρμόστηκε στις εκλογές του 1920, ο οποίος κατήργησε τους φραγμούς στο δικαίωμα ψήφου των γυναικών, καθώς και ορισμένων φυλετικών, θρησκευτικών και οικονομικών ομάδων. Η επιχειρηματική ιδέα του Πούλος ήταν να βοηθήσει άτομα με αναπηρίες να ψηφίζουν όσο το δυνατόν αυτόνομα. Η Dominion μέσα στα επόμενα χρόνια ενσωμάτωσε προσβάσιμη και πρωτοποριακή τεχνολογία.
Η εταιρεία υπέγραψε το πρώτο της συμβόλαιο στις ΗΠΑ το 2009, παρέχοντας τεχνολογία σε δεκάδες κομητείες της Νέας Υόρκης. Τον επόμενο χρόνο, μετέφερε την έδρα της στο Ντένβερ, ενώ σήμερα απασχολεί αρκετές εκατοντάδες υπαλλήλους.
«Μεγάλος διακανονισμός για μια μεγάλη ζημιά»
Επιστρέφοντας στο σήμερα, για τη σημασία της απόφασης τοποθετήθηκε στο CNN, ο Τζάστιν Νέλσον, κύριος δικηγόρος της Dominion, ο οποίος σημείωσε πως «αυτή είναι η πρώτη φορά που κάποιος πληρώνει για τα ψέματα που αφορούν τις εκλογές του 2020 και είμαστε πολύ περήφανοι γι’ αυτό».
Οπως αναφέρει άρθρο του Guardian, οι μαρτυρίες και οι αποκαλύψεις ανέδειξαν ότι το Fox μετέδωσε επανειλημμένα το ψέμα ότι η Dominion συνδεόταν με τη Βενεζουέλα και ότι συνέβαλε στη νοθεία των εκλογών του 2020 κατά του Ντόναλντ Τραμπ, δήθεν δωροδοκώντας κυβερνητικούς αξιωματούχους.
Σε άρθρο της στον Guardian η Jane Martinson σχολιάζει πως επρόκειτο για ένα ψέμα το οποίο ανάγκασε την Dominion σε 3.682 διαψεύσεις μέσω email, και προκάλεσε απειλές θανάτου εναντίον των υπαλλήλων και των στελεχών της σε όλη τη χώρα. Ηταν, επίσης ένα ψέμα που συνέβαλε – σε κάποιο βαθμό – στην εισβολή στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στις 6 Ιανουαρίου.
Το επίδικο της διαμάχης «Fox vs Dominion» δεν αφορούσε, όμως, μόνο την αναπαραγωγή ψευδών ειδήσεων, αλλά το ενδεχόμενο τα «ψεύδη» αυτά να αναπαράγονταν και να διαδίδονταν από τους παρουσιαστές και τους δημοσιογράφους του δικτύου, με τους ίδιους να γνωρίζουν το αναληθές των λεγομένων τους. Οπως αναφέρει το Associated Press, ένας από τους λόγους για τους οποίους η υπόθεση προχώρησε τόσο γρήγορα σχετίζεται με την ύπαρξη στοιχείων που αποδείκνυαν ότι στελέχη της Fox, καθώς και προβεβλημένες προσωπικότητες του τηλεοπτικού δικτύου απέρριπταν τους ισχυρισμούς Τραμπ σε ιδιωτικές τους συνομιλίες, την ώρα που αναπαρήγαγαν τις θεωρίες του «στον αέρα».
Το CNN, σε ανάλυση του, θέτει εκ νέου, επικαλούμενο την τοποθέτηση ενός δικηγόρου της Dominion, το μέγεθος του ζητήματος. «Ακόμα και ένας τόσο μεγάλος διακανονισμός δεν μπορεί να αποκαταστήσει τη ζημιά που προκλήθηκε από τα ψεύδη που ακούστηκαν για τις εκλογές του 2020».
Άλλωστε μια από τις «θολές» και αμφιλεγόμενες πτυχές του διακανονισμού σχετίζεται με το γεγονός ότι το τηλεοπτικό δίκτυο δεν θα κληθεί να απολογηθεί στον «αέρα» για τα όσα κατά το παρελθόν υποστήριξε. Κάπως έτσι, για την ώρα τουλάχιστον, παρουσιαστές φιλικά προσκείμενοι στον Ντόναλντ Τραμπ, δεν προβλέπεται να απολογηθούν για τη «συνεισφορά» τους στη διασπορά ψευδών ειδήσεων.
Οπως αναφέρει το Politico, οι δικηγόροι της Dominion συγκέντρωσαν μηνύματα μεταξύ στελεχών της Fox, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Ρούπερτ Μέρντοχ και των παρουσιαστών του Τάκερ Κάρλσον και Λώρα Ίνγκραχαμ, κάτι που σημαίνει πως μια ενδεχόμενη δίκη θα προκαλούσε ακόμα μεγαλύτερη ζημιά στο κύρος και του δικτύου.
Η επόμενη μέρα
Μετά τον διακανονισμό, πάντως, το πολιτικό-μιντιακό τοπίο στις ΗΠΑ ως τις επόμενες εκλογές παραμένει αμφιλεγόμενο. Ορισμένες φωνές εκφράζουν την αισιοδοξία τους. Εκτιμούν ότι η βαρύτητα, αλλά και το μέγεθος του διακανονισμού, αποτελεί ένα γεγονός-τομή. Ο Νορμ Άιζεν, πρώην αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, κάνει λόγο για μια απόφαση που «στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα», αναφερόμενος στο ποσό που η Fox καλείται να πληρώσει.
Από την άλλη, το «κλείσιμο» της υπόθεσης χωρίς ο Μέρντοχ και οι συνεργάτες του να κληθούν ενώπιον δίκης, αποτιμάται από τους «πολέμιους» του Fox ως ήττα. Οι αιτιάσεις των εκπροσώπων του συντηρητικού τηλεοπτικού δικτύου ότι μια απόφαση κατά του Fox θα αποτελούσε «πλήγμα κατά της ελευθερίας του Τύπου» ενδεχομένως να αποτελεί και μια ένδειξη ότι οι τακτικές για τις οποίες σήμερα η Fox καλείται να πληρώσει περίπου 800 εκατομμύρια δολάρια στην Dominion, πιθανώς να συνεχιστεί και την επόμενη του διακανονισμού.
Αρθρο του Guardian, μάλιστα, δεν παραλείπει να θίξει το ενδεχόμενο, μια πιθανή στροφή του Fox News σε «αποκήρυξη» των όσων υποστήριζε στο παρελθόν, να στρέψει τους οπαδούς του Τραμπ σε ακόμα πιο συντηρητικά ΜΜΕ. Οπως τονίζεται, ο διακανονισμός δεν απαλείφει την προσήλωση του κοινού του πρώην πρόεδρου στις ιδέες και τις θεωρίες που εκείνος αναπαρήγαγε. Ιδιαιτέρως, λοιπόν, σε μια οξυμένη προεκλογική περίοδο – με την ποινική δίωξη του Τραμπ εκκρεμή – οι ψευδείς ειδήσεις για τις οποίες σήμερα το Fox πληρώνει 780 εκατ. δολάρια να παραμένουν δημοφιλείς στον κοινωνικό ιστό.
Το Politico, από την πλευρά του θεωρεί πως ο εν λόγω διακανονισμός δεν σχετίζεται τόσο με άλλα μέσα ενημέρωσης αλλά αφορά τα «ιδιαίτερα εξωφρενικά γεγονότα και τις περιστάσεις που περιβάλλουν τη συμπεριφορά του Fox, των στελεχών της και των υπαλλήλων της απέναντι στο Dominion».
Επρόκειτο για μια μοναδική περίπτωση αθέμιτων πρακτικών, και τώρα η Fox πληρώνει γι αυτό, καταλήγει το δημοσίευμα.
Με πληροφορίες από Guardian, CNN, Politico και Associated Press
