Γιώργος Σκαφιδάς
Δυόμισι μήνες έπειτα από την άνοδό του στην πρωθυπουργία του Ηνωμένου Βασιλείου, ο 42χρονος Ρίσι Σούνακ βρίσκεται αντιμέτωπος πια με ένα ευρύ και ογκώδες κύμα απεργιών που θα έφερνε σε εξαιρετικά δύσκολη θέση πολιτικούς πολύ πιο έμπειρους από εκείνον.
Ωστόσο, πέρα από τους απεργούς που διαδηλώνουν διεκδικώντας μισθολογικές αυξήσεις στην σκιά του καλπάζοντος πληθωρισμού, ο Σούνακ έχει παράλληλα να αντιμετωπίσει και την εσωκομματική αμφισβήτηση που εμμένει, με το ενδεχόμενο της επιστροφής του Μπόρις Τζόνσον στην εξουσία να επανέρχεται μάλιστα ως αντικείμενο συζήτησης (και αντιπαράθεσης) εντός των βρετανικών συνόρων.
Με άρθρο που δημοσιεύθηκε στις 8 Ιανουαρίου στην εφημερίδα Mail on Sunday, η βουλευτής των Τόρις και πρώην υπουργός Ναντίν Ντόρις έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για το κυβερνών Συντηρητικό κόμμα υποστηρίζοντας ότι «χωρίς τον Μπόρις, οι Τόρις θα πεθάνουν».
Σύμφωνα με όσα γράφει η 65χρονη πρώην υπουργός Πολιτισμού/Αθλητισμού στην κυριακάτικη έκδοση της Daily Mail, ο Μπόρις Τζόνσον «είναι ο πιο επιδραστικός, χαρισματικός, προοδευτικός και παραγωγικός ηγέτης που γνώρισε το Συντηρητικό Κόμμα μετά τη Μάργκαρετ Θάτσερ». «Το μέλλον των Συντηρητικών βουλευτών βρίσκεται στα χέρια τους και έχουν ένα απλό ερώτημα να θέσουν στον εαυτό τους: Θέλουν να παραμείνουν βουλευτές ή όχι;», διερωτάται η Ναντίν Ντόρις στο άρθρο της, εκφράζοντας έναν προβληματισμό που έχει μάλλον μεγαλύτερη απήχηση από όσο θα ήθελε να παραδεχθεί ο ίδιος ο Σούνακ.
Το σκεπτικό
Το σκεπτικό πίσω από αυτήν την «κραυγή αγωνίας» της Ναντίν Ντόρις είναι σαφές και δεδηλωμένο: Οι κυβερνώντες Τόρις οδεύουν, όπως όλα δείχνουν, προς συντριβή στις επόμενες βουλευτικές εκλογές του 2024. Οι Εργατικοί υπό την ηγεσία του Κιρ Στάρμερ προηγούνται στις σφυγμομετρήσεις με διαφορά που – στις περισσότερες από τις δημοσκοπήσεις – ξεπερνά τις 20 ποσοστιαίες μονάδες. Εάν τα ποσοστά αυτά επιβεβαιωθούν στην κάλπη, θα μιλάμε για πανωλεθρία: για ενδεχομένως τη μεγαλύτερη ήττα που έχουν υποστεί οι Τόρις στα χρονικά.
Ως τις επόμενες βρετανικές εκλογές απομένουν, βέβαια, πάνω από 12 μήνες, και μέσα σε αυτό το διάστημα κάποιες τάσεις μπορεί να αλλάξουν. Το κοκτέιλ των εξελίξεων ωστόσο εντός του Ηνωμένου Βασιλείου (με τον πληθωρισμό να κινείται σε υψηλό 40ετίας, τα συνδικάτα να κατεβαίνουν σε επαναλαμβανόμενες απεργίες, τους Σκοτσέζους εθνικιστές να ζητούν ένα νέο – νομικά δεσμευτικό – δημοψήφισμα υπέρ της δικής τους ανεξαρτησίας, το Brexit να αποκηρύσσεται πια ως αποτυχία ακόμη και από πρώην υποστηρικτές του, το μεταναστευτικό να προβληματίζει γεννώντας εντάσεις κ.ά.) είναι πολιτικά εκρηκτικό, ενώ και το κυβερνών Συντηρητικό κόμμα έχει προ πολλού εξαντλήσει όλα τα περιθώρια ελιγμών που είχε λόγω της μεγάλης του νίκης στις εκλογές του 2019.
Η τελευταία φορά που η Βρετανία πήγε σε εθνικές εκλογές ήταν προ κορωνοϊού, τον Δεκέμβριο του 2019, με τους Τόρις να εξασφαλίζουν τότε μια μάλλον άνετη αυτοδυναμία στο κοινοβούλιο: με 365 έδρες σε σύνολο 650.
Έκτοτε ωστόσο, η κυβερνώσα Συντηρητική παράταξη άλλαξε τρεις πρωθυπουργούς (Μπόρις Τζόνσον, Λιζ Τρας, Ρίσι Σούνακ) μέσα σε συνθήκες «σκανδαλώδους» εσωκομματικού αλληλοσπαραγμού.
Πλέον, τρία χρόνια έπειτα από εκείνες τις τελευταίες κοινοβουλευτικές κάλπες, οι Συντηρητικοί εξακολουθούν να ελέγχουν πάνω από 350 έδρες στη Βουλή (έναντι 195 των αντιπολιτευόμενων Εργατικών), έχοντας όμως εν τω μεταξύ καταβαραθρωθεί στις δημοσκοπήσεις. Ως εκ τούτου, δίνουν πια προς τα έξω την εικόνα ενός κόμματος που διατηρεί μεν την αυτοδυναμία του καθώς όμως οδεύει προς μια – κατά πάσα πιθανότητα – μεγάλη εκλογική συντριβή.
Η Ναντίν Ντόρις έρχεται, μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, να ζητήσει την επιστροφή του Μπόρις Τζόνσον στην ηγεσία υποστηρίζοντας ότι εκείνος είναι ο μόνος που μπορεί στην παρούσα φάση να σταθεί με αξιώσεις απέναντι στους ανερχόμενους Εργατικούς του Στάρμερ.
Η «επιστροφή» του Μπόρις «τρομάζει τους Εργατικούς πιο πολύ από καθετί άλλο», γράφει η Ναντίν Ντόρις στη Mail on Sunday, απηχώντας μια άποψη την οποία όπως φαίνεται συμμερίζονται και άλλοι εντός του Συντηρητικού κόμματος.
Οι τοπικές του Μαΐου και οι μεγάλες εκλογές του 2024
Ο βουλευτής και πρώην υπουργός Σερ Τζέικ Μπέρι, ο βουλευτής και εν ενεργεία υπουργός (Αλιείας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων) Μαρκ Σπένσερ, η βουλευτής και πρώην υπουργός (Εσωτερικών) Πρίτι Πατέλ, ο μέγας χρηματοδότης του Συντηρητικού κόμματος λόρδος Πίτερ Κράντας είναι μόνο κάποιοι από εκείνους που προωθούν την επιστροφή του Μπόρις Τζόνσον στην κομματική ηγεσία στον δρόμο προς τις εκλογές του 2024, γράφει η Κέιτι Μπολς στο περιοδικό Spectator.
Η Μπολς υποστηρίζει, επικαλούμενη πηγές μέσα από την κοινοβουλευτική ομάδα της κυβερνώσας παράταξης, ότι οι υποστηρικτές του Μπόρις προετοιμάζουν μάλιστα το έδαφος για την επιστροφή του διαμορφώνοντας δομές και ομάδες (όπως είναι η «Conservative Democratic Organisation») που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως κέντρα άσκησης πιέσεων.
Πότε θα ήταν, άραγε, η κατάλληλη στιγμή για μια τέτοια επιστροφή; «Μια κακή εμφάνιση στις φετινές τοπικές εκλογές του Μαΐου (σ.σ. 4 Μαΐου στην Αγγλία, 18 Μαΐου στη Βόρεια Ιρλανδία) θα μπορούσε να δημιουργήσει μια τέτοια ευκαιρία», σχολιάζει χαρακτηριστικά η πολιτική συντάκτρια του περιοδικού Spectator… Μια μεγάλη ήττα στις βουλευτικές εκλογές του 2024 είναι, επίσης, βέβαιο ότι θα προκαλούσε ανατροπές στην κομματική ηγεσία… Ως τότε ωστόσο, μπορεί να έχουν αλλάξει πολλά.
