Ο πρόλογος του ημερήσιου σημειώματος της ενημερωτικής επιθεώρησης Gzero είναι κάτι παραπάνω από εύγλωττος όσον αφορά στις ταραχές της Μπραζίλια: «Σας είχαμε προειδοποιήσει ότι αυτό ενδέχεται να συμβεί…». Ίσως η φράση αυτή συνοψίζει και το γενικό πνεύμα στα διεθνή ΜΜΕ – ουδείς έπεσε από τα σύννεφα, η επίθεση των οπαδών του Ζαΐρ Μπολσονάρο είχε -σχεδόν- προοικονομηθεί.
Δύο χρόνια και δύο ημέρες μετά την εισβολή των τραμπιστών στο αμερικανικό Καπιτώλιο, η Βραζιλία βίωσε ένα σκηνικό βγαλμένο από καρμπόν. Εκατοντάδες οπαδοί του ακροδεξιού πρώην προέδρου Μπολσονάρο, φορώντας ρούχα με τα χρώματα της βραζιλιάνικης σημαίας, εισέβαλαν στο κοινοβούλιο, το προεδρικό μέγαρο και το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας.
Το πλήθος πορεύθηκε από το αρχηγείο του στρατού στη Μπραζίλια προς την καρδιά της βραζιλιάνικης πολιτικής, την Praça dos Três Poderes – εκεί όρμησαν και έσπασαν τις γραμμές άμυνας της αστυνομίας, καταφέρνοντας να εισέλθουν στα κτίρια που στεγάζουν τις νομοθετικές, εκτελεστικές και δικαστικές εξουσίες.
Οι αστυνομικές δυνάμεις απάντησαν με βροχή δακρυγόνων.
Το Gzero σημειώνει ότι -επί της ουσίας- ο Μπολσονάρο ουδέποτε αποδέχθηκε επισήμως την εκλογική του ήττα, αν και αορίστως συμφώνησε στους όρους της μετάβασης της εξουσίας στον αντίπαλο του, Λούλα – μια κίνηση που άφησε αδιάφορους τους πιο σκληροπυρηνικούς μπολσοναριστές.
Ως εκ τούτου, πολλοί ανέμεναν μία επανάληψη των γεγονότων που σημάδεψαν την Ουάσιγκτον, αυτή τη φορά στην πρωτεύουσα της Βραζιλίας.
Χιλιάδες οπαδοί του πρώην προέδρου, που αρνούνται να αποδεχτούν την ήττα του, είχαν κατασκηνώσει στην Μπραζίλια και σε άλλες πόλεις, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να μιλάνε ανοιχτά ακόμα και για στρατιωτικό πραξικόπημα προκειμένου να παραμείνει στην εξουσία ο Μπολσονάρο.
Εν τω μεταξύ, ο Μπολσονάρο εθεάθη να τρώει σε fast food στη Φλόριντα αφού απέφυγε να παραβρεθεί στην ορκωμοσία του Λούλα.
Πέρασε μάλιστα την παραμονή της Πρωτοχρονιάς στο Μαρ-α-Λάγκο με τον φίλο του, πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
Όπως στις 6 Ιανουαρίου 2021 στις ΗΠΑ, έτσι και στις 8 Ιανουαρίου 2023 στη Βραζιλία, όλα τελείωσαν μέσα σε λίγες ώρες. Ο Λούλα αμέσως κήρυξε «κατάσταση εκτάκτου ανάγκης» στην περιφέρεια της πρωτεύουσας, γεγονός που δίνει στην κυβέρνησή του ειδικές εξουσίες προκειμένου να αποκαταστήσει τον νόμο και την τάξη.
Οι δυνάμεις ασφαλείας ανέλαβαν τον έλεγχο των τριών κτιρίων που είχαν καταλάβει για λίγο οι διαδηλωτές και τουλάχιστον 400 άτομα συνελήφθησαν.
Σε τηλεοπτική ομιλία, ένας εμφανώς οργισμένος Λούλα κατηγόρησε τον προκάτοχό του για ενθάρρυνση των ταραχών, εξαπολύοντας βέλη και κατά των τοπικών αστυνομικών δυνάμεων, που άφησαν τον όχλο να παραβιάσει την περίμετρο ασφαλείας.
Και τι γίνεται με τον Μπολσονάρο; Του πήρε λίγο χρόνο, αλλά ώρες μετά το τέλος των επεισοδίων προχώρησε σε μια σειρά tweets για να καταδικάσει τη βία, να αρνηθεί οποιαδήποτε σχέση και να σημειώσει ότι η εισβολή σε δημόσια κτίρια «ξεπέρασε τα όρια».
Τι θα συμβεί στη συνέχεια; Μόλις καθίσει η σκόνη στην πρωτεύουσα της Βραζιλίας, η κυβέρνηση Λούλα θα ξεκινήσει πλήρη έρευνα για το τι συνέβη, ποιος ήταν πίσω από αυτό και εάν ο ίδιος ο Μπολσονάρο έπαιξε κάποιο ρόλο.
Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, πιθανότατα θα πυροδοτήσει μεγαλύτερη πολιτική πόλωση στη Βραζιλία.
REUTERS/Amanda Perobelli
Η επόμενη μέρα μετά τις ταραχές
• Η αστυνομία έχει συγκεντρωθεί δίπλα από στρατόπεδο υποστηρικτών του Μπολσονάρο έξω από το αρχηγείο του στρατού στη Μπραζίλια. Ορισμένοι ήδη μαζεύουν τα πράγματά τους και εγκαταλείπουν την περιοχή.
• Οι δυνάμεις ασφαλείας της Βραζιλίας ανέκτησαν τον έλεγχο της περιοχής γύρω από το Κογκρέσο και το Ανώτατο Δικαστήριο στην Μπραζίλια και εκατοντάδες ταραξίες συνελήφθησαν.
• Κηρύχθηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ενίσχυση των μέτρων ασφαλείας στην πόλη, ενώ ο κυβερνήτης της Μπραζίλια, πρώην σύμμαχος του Μπολσονάρο, τέθηκε σε διαθεσιμότητα.
• Συγκέντρωση υπέρ της δημοκρατίας έχει προγραμματιστεί για το βράδυ της Δευτέρας (τοπική ώρα) στην πρωτεύουσα της Βραζιλίας, ενώ ο Λούλα πρόκειται να συναντηθεί με κυβερνήτες πολιτειών.
• Οι υποστηρικτές του Μπολσονάρο αρνούνται να αποδεχθούν την εκλογική ήττα -τον περασμένο Οκτώβριο- από τον Λούλα, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία πριν από μια εβδομάδα.
REUTERS/Ueslei Marcelino
Οι BRICS εγκατέλειψαν τον Μπολσονάρο
Ακόμα και οι άλλοτε στενοί σύμμαχοι του Μπολσονάρο στην ομάδα των BRICS –πλην της Βραζιλίας, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότιος Αφρική– φαίνεται ότι εγκαταλείπουν εμμέσως των τέως Βραζιλιάνο πρόεδρο και καταδικάζουν τις επιθέσεις των υποστηρικτών του στα βασικά θεσμικά κτίρια της Μπραζίλια.
Η Ρωσία δήλωσε ότι υποστηρίζει τον πρόεδρο της Βραζιλίας Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και καταδικάζει τις ενέργειες των ταραχοποιών που λεηλάτησαν κυβερνητικά κτίρια. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε ότι η Μόσχα καταδικάζει «με τον πιο έντονο τρόπο» τις ενέργειες εκείνων που υποκίνησαν την αναταραχή.
Reuters
Από την άλλη, και το Πεκίνο κινείται στο ίδιο μοτίβο. Σι και Μπολσονάρο «ενώθηκαν» ως personae non gratae στη Δύση παρά την αντι-κινεζική ρητορική του Βραζιλιάνου τέως προέδρου κατά τα πρώτα χρόνια της προεδρίας του. Σύμφωνα με ανακοίνωση του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, πάντως, «η Κίνα παρακολουθεί στενά και αντιτίθεται σθεναρά στη βίαιη επίθεση εναντίον της ομοσπονδιακής αρχής στην Μπραζίλια στις 8 Ιανουαρίου», δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Γουάνγκ Γουένμπιν.
Στο ίδιο πλαίσιο, και το Νέο Δελχί. Ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι έγραψε για τις αναταραχές στη Βραζιλία: «Είμαι βαθιά ανήσυχος για τα νέα περί ταραχών και βανδαλισμών εναντίον κρατικών θεσμών στην Μπραζίλια. Οι δημοκρατικές παραδόσεις πρέπει να γίνονται σεβαστές από όλους. Εκφράζουμε την πλήρη υποστήριξή μας στις Αρχές της Βραζιλίας».
Gzero, BBC, Reuters, Foreign Affairs, Modern Diplomacy
