Η Κίνα ξόδεψε 240 δισεκατομμύρια δολάρια για τη διάσωση 22 αναπτυσσόμενων χωρών μεταξύ 2008 και 2021, με το ποσό να αυξάνεται τα τελευταία χρόνια καθώς πολλά κράτη δυσκολεύονται να αποπληρώσουν τα δάνεια που έχουν δαπανήσει για την κατασκευή υποδομών της κινεζικής πρωτοβουλίας «Belt & Road», σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε την Τρίτη.
Η πρωτοβουλία Belt and Road Initiative είναι το μεγαλύτερο διακρατικό πρόγραμμα υποδομών στον κόσμο. Το American Enterprise Institute, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα την Ουάσιγκτον, έχει υπολογίσει την αξία των έργων υποδομής υπό την ηγεσία της Κίνας και άλλων συναλλαγών που χαρακτηρίζονται ως «Ζώνη και Δρόμος» σε 838 δισ. δολάρια μεταξύ του 2013 και του τέλους του 2021.
Σχεδόν το 80% του δανεισμού διάσωσης έγινε μεταξύ 2016 και 2021, κυρίως σε χώρες όπως η Αργεντινή, η Μογγολία και το Πακιστάν, σύμφωνα με την έκθεση των ερευνητών της Παγκόσμιας Τράπεζας, του Harvard Kennedy School, της AidData και του Kiel Institute for the World Economy.
«Το Πεκίνο προσπαθεί τελικά να διασώσει τις δικές του τράπεζες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έχει μπει στην επικίνδυνη επιχείρηση του διεθνούς δανεισμού διάσωσης», δήλωσε η Κάρμεν Ράιναχαρτ, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας και μία από τους συντάκτες της μελέτης.
Ο δανεισμός διάσωσης της Κίνας είναι «αδιαφανής και ασυντόνιστος», δήλωσε ο Μπραντ Παρκς, ένας από τους συντάκτες της έκθεσης και διευθυντής της AidData, ενός ερευνητικού εργαστηρίου στο William & Mary College στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τα κινεζικά δάνεια σε χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα χρέους εκτινάχθηκαν από λιγότερο από το 5% του χαρτοφυλακίου δανεισμού της στο εξωτερικό το 2010 στο 60% το 2022, σύμφωνα με τη μελέτη.
Σε Αργεντινή και Πακιστάν η «μερίδα του λέοντος»
Η Αργεντινή έλαβε 111,8 δισ. δολάρια, ακολουθούμενη από το Πακιστάν με 48,5 δισ. δολάρια και την Αίγυπτο με 15,6 δισ. δολάρια. Εννέα χώρες έλαβαν λιγότερα από 1 δισ. δολάρια.
Οι γραμμές swap της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας (PBOC) αντιπροσώπευαν 170 δισ. δολάρια της χρηματοδότησης διάσωσης, μεταξύ των οποίων στο Σουρινάμ, τη Σρι Λάνκα και την Αίγυπτο. Τα δάνεια-γέφυρες ή η στήριξη του ισοζυγίου πληρωμών από κινεζικές κρατικές τράπεζες ήταν 70 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι μετακυλίσεις και των δύο ειδών δανείων ήταν 140 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η Κίνα διαπραγματεύεται αναδιαρθρώσεις χρέους με χώρες όπως η Ζάμπια, η Γκάνα και η Σρι Λάνκα και έχει επικριθεί για την καθυστέρηση των διαδικασιών. Σε απάντηση, έχει καλέσει την Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να προσφέρουν επίσης ελάφρυνση χρέους.
Ο δανεισμός της Κίνας έχει δύο μορφές. Η πρώτη είναι μέσω μιας διευκόλυνσης «swap line», όπου γιουάν εκταμιεύεται από τη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας, την κεντρική τράπεζα, με αντάλλαγμα εγχώριο νόμισμα. Με αυτόν τον τρόπο εκταμιεύθηκαν περίπου 170 δισ. δολάρια. Η δεύτερη είναι μέσω της άμεσης στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών, με 70 δισ. δολάρια που δεσμεύτηκαν, κυρίως από κρατικές κινεζικές τράπεζες.
Ως γνωστόν, υπάρχουν και χώρες που έχουν διαμαρτυρηθεί για το υψηλό κόστος των πρότζεκτ που έχουν ενταχθεί στην πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος» που ξεκίνησε το 2013 ενώ δυτικές κυβερνήσεις βλέπουν την πρωτοβουλία ως έναν τρόπο εξάπλωσης της κινεζικής επιρροής στο εξωτερικό, επιβαρύνοντας φτωχές χώρες με μη βιώσιμο χρέος.
