Kathimerini.gr
Γιώργος Σκαφιδάς
Επειτα από σχεδόν 350 ημέρες πολέμου, το ερώτημα που κυριαρχεί πια στις διεθνείς αναλύσεις δεν έχει να κάνει με την εκεχειρία στη Γάζα ή την απελευθέρωση των εναπομεινάντων ομήρων αλλά με το εάν ο πόλεμος πρόκειται να επεκταθεί τώρα βορειότερα «αγκαλιάζοντας» και τον Λίβανο.
Οι βομβητές (ασύρματες συσκευές επικοινωνίας) που είχαν πάνω τους χιλιάδες μέλη της Χεζμπολάχ εξερράγησαν σήμερα στον Λίβανο, σχεδόν ταυτόχρονα, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον εννέα άτομα και να τραυματιστούν σχεδόν τρεις χιλιάδες. «Πρώτα υπερθερμάνθηκαν και έπειτα εξερράγησαν», δηλώνουν αξιωματούχοι της Χεζμπολάχ στο Al Jazeera, κατηγορώντας το Ισραήλ για αυτήν τη –σχεδόν κινηματογραφική– επίθεση, η οποία ωστόσο γεννά πολύ πρακτικά ερωτήματα και εντυπωσιάζει καθώς δεν είναι προς το παρόν σαφές το πώς έγινε.
Σύμφωνα με όσα αναφέρονται, οι βομβητές που ανεφλέγησαν δεν ήταν παλαιάς τεχνολογίας αλλά, αντιθέτως, συσκευές που είχε παραλάβει η λιβανέζικη οργάνωση πρόσφατα. Τι ακριβώς έγινε και ξαφνικά εξερράγησαν όλες αυτές οι συσκευές ταυτόχρονα; Μιλάμε για κάποια επιχείρηση ηλεκτρονικού πολέμου ή μήπως για δολιοφθορά στη γραμμή παραγωγής και παράδοσης των εν λόγω συσκευών;
Local media in Lebanon have reported that dozens of Lebanese Resistance were injured as a result of an explosion of pager devices held by #Hezbollah Resistance fighters in Dahieh, south #Beirut. pic.twitter.com/mTLJJTliBk
— IPNA (@irannewsvideo) September 17, 2024
Το κλίμα στον άξονα Ισραήλ-Λιβάνου είχε, ωστόσο, αρχίσει να «υπερθερμαίνεται» από πιο νωρίς.
Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε πριν από λίγες ώρες το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού, η ασφαλής επιστροφή των εκτοπισμένων στις οικίες τους στον Βορρά αποτελεί πια επίσημο πολεμικό στόχο (official war goal). Για να μπορέσουν όμως να επιστρέψουν οι δεκάδες χιλιάδες Ισραηλινοί πολίτες στις περιοχές από όπου εκτοπίστηκαν κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο, θα πρέπει προφανώς να έχει προηγουμένως εξουδετερωθεί η απειλή της Χεζμπολάχ, οι δυνάμεις της οποίας βομβαρδίζουν εδώ και μήνες τις εν λόγω περιοχές στον ισραηλινό Βορρά.
(REUTERS/Ayal Margolin)
Ειρήσθω εν παρόδω ότι η τόσο μαζική εκκένωση περιοχών στο βόρειο Ισραήλ είναι πρωτοφανής από την πλευρά των Ισραηλινών. Οπως αναφέρεται (Al-Monitor), περισσότεροι από 60.000 Ισραηλινοί έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.
«Τι σημαίνει για το Ισραήλ αυτός ο νέος επίσημος πολεμικός στόχος (σ.σ. της επιστροφής των εκτοπισμένων κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο);», διερωτάται, από την Ιερουσαλήμ όπου βρίσκεται, ο διπλωματικός συντάκτης των Times of Israel, Λέιζαρ Μπέρμαν. Σύμφωνα με τον Μπέρμαν, δεν αποκλείεται μάλιστα να δούμε το προσεχές διάστημα μια νέα μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση των Ισραηλινών στον Βορρά, η οποία μένει να φανεί εάν θα περιλαμβάνει, πέρα από αεροπορικά πλήγματα ή βολές πυροβολικού, και χερσαίες δυνάμεις.
Υψηλόβαθμοι Ισραηλινοί στρατιωτικοί, αλλά και ο ίδιος ο Νετανιάχου, λέγεται πως έχουν, στο πλαίσιο συσκέψεων, αναφερθεί στο ενδεχόμενο να ακολουθήσει μια μεγάλης κλίμακας επιχείρηση των Ισραηλινών στον Λίβανο. Δεν αποκλείουν μάλιστα ακόμη και το ενδεχόμενο μιας χερσαίας εισβολής που θα έχει ως στόχο τη δημιουργία μιας διευρυμένης ζώνης ασφαλείας εντός των συνόρων της γειτονικής χώρας.
Για την ιστορία, υπενθυμίζεται ότι το Ισραήλ κατείχε περιοχές του νοτίου Λιβάνου έως και τον Μάιο του 2000.
«Το Ισραήλ διευρύνει τους στόχους του πολέμου, για να συμπεριλάβει και το μέτωπο του Λιβάνου», σημειώνει σε δική του ανάλυση το γαλλικό ειδησεογραφικό πρακτορείο AFP.
Θα πρέπει να σημειωθεί, βέβαια, ότι το Ισραήλ συγκρούεται με τη Χεζμπολάχ εδώ και μήνες, ανταλλάσσοντας πυρά από απόσταση. Μαζί με τον πόλεμο στη Γάζα, θα αναζωπυρωνόταν, από τον Οκτώβριο του 2023, και η ένταση στο μέτωπο Ισραήλ-Λιβάνου.
Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι ο πόλεμος μεταφέρθηκε στον Λίβανο τον περασμένο Ιανουάριο, όταν οι Ισραηλινοί εξόντωσαν τον Σάλεχ αλ-Αρούρι της Χαμάς, με «χειρουργικό» πυραυλικό πλήγμα, στα νότια προάστια της Βηρυτού. Η ένταση πέρασε, ωστόσο, σε μια νέα φάση κλιμάκωσης τον περασμένο Ιούλιο, έπειτα από το πολύνεκρο χτύπημα της Χεζμπολάχ κατά Αράβων Δρούζων στα Υψίπεδα του Γκολάν, και έκτοτε δεν έχει σταματήσει να ανεβαίνει… με:
- τους Ισραηλινούς να εξαπολύουν νέα «χειρουργικά» πλήγματα στην καρδιά του Λιβάνου, σκοτώνοντας τον Φουάντ Σουκρ
- της Χεζμπολάχ στη Βηρυτό στις 30 Ιουλίου,
- τη Χεζμπολάχ να στέλνει drones και ρουκέτες κατά ισραηλινών στόχων στις 24-25 Αυγούστου,
- το Ισραήλ να «προλαβαίνει» τις επιθέσεις του εχθρού πραγματοποιώντας «προληπτικά» πλήγματα,
- τη Χεζμπολάχ να «ανταπαντά»
- και τη συνεχιζόμενη ανταλλαγή των πυρών να διαιωνίζεται κλιμακούμενη…
Σημαντική σημείωση: από τις εν λόγω ανταλλαγές πυρών, που προς το παρόν δεν θεωρούνται «πόλεμος», έχουν χάσει τη ζωή τους συνολικά εκατοντάδες άτομα τους περασμένους μήνες: περίπου 600 στην πλευρά του Λιβάνου και άλλα περίπου 50 στην πλευρά του Ισραήλ, όπως αναφέρει ο ιστοχώρος the New Arab.
Από τον τελευταίο «πλήρη» πόλεμο του Ισραήλ με τη Χεζμπολάχ έχουν πια περάσει 18 χρόνια. Ηταν καλοκαίρι του 2006 όταν οι δύο πλευρές συγκρούστηκαν για τελευταία φορά, τότε στις περιοχές του βορείου Ισραήλ, του νοτίου Λιβάνου και των Υψιπέδων του Γκολάν. Εκείνη η σύγκρουση των 34 ημερών είχε αφήσει πίσω περίπου 1.200 νεκρούς στον Λίβανο και άλλους περίπου 160 στο Ισραήλ.
Θα μπορούσε, άραγε, να ξεσπάσει τώρα, με θρυαλλίδα τη σπίθα της Γάζας, ένας νέος πόλεμος ανάμεσα στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις (IDF) και την υποστηριζόμενη από το Ιράν Χεζμπολάχ;
Ο Αμος Χόχστιν (AP Photo/Bilal Hussein)
Ο Αμερικανός απεσταλμένος Αμος Χόχστιν μετέβη ξανά, αυτήν την εβδομάδα, στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, με σκοπό να αποτρέψει ακριβώς έναν τέτοιο πόλεμο. Χθες βρέθηκε στο Ισραήλ όπου είχε συναντήσεις κορυφής και στη συνέχεια επρόκειτο να μεταβεί στον Λίβανο, ενώ στη Μέση Ανατολή αναμένεται να επιστρέψει τις προσεχείς ημέρες (για δέκατη φορά έπειτα από τον Οκτώβριο του 2023) και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν ο οποίος όμως αυτήν τη φορά θα επισκεφθεί την Αίγυπτο αλλά όχι και το Ισραήλ.
Η διοίκηση Μπάιντεν-Χάρις δεν θα ήθελε σε καμία περίπτωση να δει το άνοιγμα ενός νέου πολεμικού μετώπου στη Μέση Ανατολή πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.
Υπενθυμίζεται ότι ο Χόχστιν (ή Χόχσταϊν, όπως συνήθως αποκαλείται από τα ελληνικά μίντια) ήταν εκείνος που είχε ανοίξει τον δρόμο, ως διαμεσολαβητής, για τη συμφωνία οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου που υπεγράφη τον Οκτώβριο του 2022 (Israel-Lebanon Maritime Border Deal).
Επί του παρόντος, ο Χόχστιν παρουσιάζεται να προωθεί, εκ μέρους των ΗΠΑ, ένα σχέδιο πολλών σημείων για την εκτόνωση της έντασης. Με βάση όσα έχουν γίνει γνωστά για το εν λόγω πλάνο, η Χεζμπολάχ θα μπορούσε να αποσύρει τις δυνάμεις της μακριά από τα ισραηλινά σύνορα και εκεί να αναπτυχθούν εν συνεχεία μονάδες του στρατού του Λιβάνου και διεθνείς ειρηνευτικές δυνάμεις. Για να προχωρήσει, βέβαια, σε μια τέτοια κίνηση, η Χεζμπολάχ θα ζητήσει ανταλλάγματα…
Ο πόλεμος στη Γάζα και το μέτωπο Ισραήλ-Χεζμπολάχ είναι, ωστόσο, συγκοινωνούντα δοχεία.
Η υποστηριζόμενη από το Ιράν σιιτική οργάνωση του Χασάν Νασράλα έχει διαμηνύσει ότι θα σταματήσει να βομβαρδίζει το Ισραήλ… όταν σταματήσουν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις των Ισραηλινών στη Γάζα. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν, ωστόσο, ότι η κόντρα του Ισραήλ με τη λιβανέζικη Χεζμπολάχ έχει πια έρθει για να μείνει… ακόμη και έπειτα από το όποιο ενδεχόμενο τέλος των συγκρούσεων στον παράκτιο παλαιστινιακό θύλακα της Γάζας.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο ωστόσο, αναδύονται πια φωνές εντός του Ισραήλ που υποστηρίζουν ότι θα πρέπει η χώρα τους, τώρα που ούτως ή άλλως έχει ξεσπάσει ένας πρωτοφανούς έντασης πόλεμος, να «ξεμπερδέψει» με όλους τους εχθρούς της σε Γάζα, Δυτική Οχθη και… Λίβανο. Παράλληλα, υπάρχουν ωστόσο και άλλες φωνές που υποστηρίζουν ότι οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ θα πρέπει τώρα να μεταφέρουν το κέντρο βάρους των επιχειρήσεών τους από τον Νότο της Γάζας στον Βορρά και στη Χεζμπολάχ. Ο ίδιος ο Νετανιάχου φέρεται να δήλωσε, απευθυνόμενος στον Χόχστιν, ότι η κατάσταση ασφαλείας στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ χρήζει πια «θεμελιωδών αλλαγών». Τι μπορεί όμως να σημαίνει αυτό πρακτικά, ειδικά εάν αναλογιστεί κανείς ότι η Χεζμπολάχ είναι η με διαφορά πιο ισχυρή από τους proxies του Ιράν;
Μπ. Νετανιάχου και Γ. Γκάλαντ (Abir Sultan/Pool Photo via AP, File)
Πάντως πίσω στα ισραηλινά κέντρα των αποφάσεων επικρατεί αναβρασμός καθώς, όπως λέγεται, δρομολογούνται πια αλλαγές φρουράς στις ηγεσίες του υπουργείου Αμυνας (η πιθανή έξοδος του Γιόαβ Γκάλαντ και η ενδεχόμενη αντικατάστασή του από τον Γκίντεον Σάαρ) και των ενόπλων δυνάμεων (IDF).
Οσο για τους στόχους του πολέμου, εάν το Ισραήλ έχει θέσει τέσσερις (τη συντριβή της Χαμάς, την πλήρη έξωση της Χαμάς από τη Γάζα και τις εκεί δομές, την απελευθέρωση των ομήρων και, πλέον, την επιστροφή των εκτοπισμένων στις περιοχές κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο), μέχρι στιγμής δεν έχει επιτύχει πλήρως κανέναν εξ αυτών.
