Kathimerini.gr
Βρίσκεται αντιμέτωπος με αυξανόμενη πίεση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία και τη Γερμανία.
Ωστόσο, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου εξακολουθεί να αντιδρά σε αυτό που όλοι οι σύμμαχοί του θεωρούν ότι πρέπει να είναι «η επόμενη ημέρα για τη Γάζα»: Μία προσωρινή κυβέρνηση υπό την εποπτεία της Παλαιστινιακής Αρχής και ένα παλαιστινιακό κράτος, το οποίο θα υπάρχει και θα λειτουργεί παράλληλα με το Ισραήλ.
Μιλώντας λίγες μόλις ώρες αφότου ο ισραηλινός στρατός παραδέχθηκε ότι πυροβόλησε τρεις ομήρους στη Γάζα, ενώ εκείνοι κρατούσαν λευκή σημαία, γεγονός που προκάλεσε αποτροπιασμό και θυμό στην ισραηλινή κοινωνία, ο Νετανιάχου επιδίωξε να… αλλάξει θέμα και να περάσει στην αντεπίθεση, οξύνοντας τη σκληροπυρηνική του ρητορική.
Ανοιγμα στους εθνικιστές
Καυχήθηκε ότι είχε αποτρέψει τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους στο παρελθόν και τόνισε ότι αυτό θα συνεχίσει να κάνει.
«Είμαι υπερήφανος που απέτρεψα την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους, διότι σήμερα όλοι καταλαβαίνουν σε τι θα μπορούσε να έχει εξελιχθεί αυτό», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου το βράδυ του Σαββάτου.
«Τώρα που είδαμε το μικρό παλαιστινιακό κράτος στη Γάζα, όλοι καταλαβαίνουν τι θα είχε συμβεί αν είχαμε υποχωρήσει στις διεθνείς πιέσεις και είχαμε επιτρέψει ένα τέτοιο κράτος» στη Δυτική Οχθη, ανέφερε.
Ο Νετανιάχου ελπίζει να κρατηθεί στην εξουσία μετά τον πόλεμο, παρά τη λαϊκή οργή για το ότι η Χαμάς εξελίχθηκε σε στρατιωτική δύναμη και εισέβαλε στο Ισραήλ υπό πρωθυπουργίας του.
Για να το επιτύχει, στοχεύει στο να συγκρατήσει παλαιούς και να προσελκύσει νέους ψηφοφόρους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του κόμματός του, Λικούντ, καθώς και των ακροδεξιών εταίρων του στον κυβερνητικό συνασπισμό. Πρόκειται για άνοιγμα σε εκείνο το κοινό που τηρεί σκληροπυρηνική στάση κατά των Παλαιστινίων και συμμερίζεται την άποψη ότι η λύση των δύο κρατών αποτελεί «επικίνδυνη φαντασίωση».
Οργή στις διαδηλώσεις
Καθώς ο πόλεμος στη Γάζα συνεχίζεται χωρίς να διαφαίνεται λύση, ο αριθμός των Παλαιστινίων αμάχων που χάνουν τη ζωή τους αυξάνεται συνεχώς και πολλοί από τους ομήρους παραμένουν υπό κράτηση, οι κυριότεροι δυτικοί σύμμαχοι του Ισραήλ οξύνουν την κριτική τους εναντίον του.
Μάλιστα φαίνεται να αναζητούν πέρα από αυτόν, το πρόσωπο του πιθανού διαδόχου του στην πρωθυπουργία, καθώς η εξουσία του Νετανιάχου είναι πλέον πιο ασταθής από ποτέ.
Οι ενέργειες των Ισραηλινών στρατιωτών, οποίοι σκότωσαν τους ομήρους, αντί να τους σώσουν, ενδέχεται να δώσουν νέα επιχειρήματα σε όσους υποστηρίζουν ότι η σκληρή στρατιωτική εκστρατεία, με τους βομβαρδισμούς και τις οδομαχίες, θέτει σε κίνδυνο τη ζωή των αιχμαλώτων. Ηδη, πολλοί εκτιμούν ότι η τακτική Νετανιάχου στον πόλεμο δυσφημίζει το Ισραήλ.
«Παρακάλεσα το υπουργικό συμβούλιο και όλοι μας προειδοποιήσαμε ότι η συνέχιση των μαχών ενδέχεται να πλήξει τους ομήρους», δήλωσε η Ραζ Μπεν Αμί, Ισραηλινή, πρώην όμηρος που απελευθερώθηκε από τη Χαμάς στη διάρκεια της πρόσφατης εκεχειρίας, απευθυνόμενη σε διαδηλωτές στο Τελ Αβίβ το βράδυ του Σαββάτου.
«Δυστυχώς, είχα δίκιο», δήλωσε η Μπεν Αμί, ο σύζυγος της οποίας, Οχάντ, εξακολουθεί να κρατείται στη Γάζα.
Εμμονή με τη στρατιωτική πίεση
Ο Νετανιάχου αντιστέκεται στις εκκλήσεις για νέα προσπάθεια επίτευξης συμφωνίας εκεχειρίας, ώστε να διεξαχθούν νέες διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση των περίπου 130 ομήρων που εξακολουθούν να κρατούνται από τη Χαμάς και άλλες οργανώσεις στη Γάζα.
«Η στρατιωτική πίεση είναι απαραίτητη για την επιστροφή των ομήρων αλλά και για τη νίκη», επέμεινε ο Νετανιάχου στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε.
«Χωρίς τη στρατιωτική πίεση, δεν θα είχαμε καταφέρει να δημιουργήσουμε το πλαίσιο που οδήγησε στην απελευθέρωση 110 ομήρων και μόνο μέσω της συνεχούς στρατιωτικής πίεσης θα πετύχουμε την απελευθέρωση όλων των ομήρων μας», ισχυρίστηκε.
«Εγκλημα πολέμου»
Οι απόψεις του δεν τυγχάνουν πλέον μεγάλης αποδοχής στο Ισραήλ. Τις τελευταίες ημέρες αυξάνεται η κριτική εναντίον του, μεταξύ άλλων, επειδή όλοι περίμεναν ότι θα περιοριζόταν στο να εκφράσει λύπη για τον θάνατο των τριών Ισραηλινών ομήρων.
Ο αρχηγός του γενικού επιτελείου στρατού και ο υπουργός Αμυνας έσπευσαν να ζητήσουν συγγνώμη και να αναλάβουν την ευθύνη, αλλά και οι δικές τους τοποθετήσεις θεωρήθηκε ότι δεν ήταν αρκετές.
Ο Ναχούμ Μπαρνέα, από τους αναλυτές που χαίρουν ευρείας αποδοχής στο Ισραήλ, έγραψε ότι οι θάνατοι δεν αποτελούν απλώς τραγωδία, αλλά «έγκλημα πολέμου», καθώς «το διεθνές δίκαιο είναι πολύ σαφές επί του θέματος».
Οι Ισραηλινοί πρέπει να είναι πιο αυστηροί με τον εαυτό τους, τόνισε. «Είμαστε σε πόλεμο τώρα και οι καρδιές μας, όλων μας, συμπεριλαμβανομένης και της δικής μου, είναι με τους στρατιώτες. Αλλά τίποτα καλό δεν μπορεί να προκύψει από την τυφλή αγάπη», πρόσθεσε.
Ο Μπαρνέα επαίνεσε τον στρατό για τη διαφάνεια, σε αντίθεση με τη συνήθη αντίδρασή του, όπως σχολίασε, η οποία είναι να λέει ότι οι ισχυρισμοί για εγκλήματα που έχει διαπράξει είναι υπό διερεύνηση. Και ζήτησε να τιμωρηθούν πειθαρχικά οι στρατιώτες και ο υπεύθυνος διοικητής.
«Περιφρόνηση» των κανόνων
Από τότε που η Χαμάς εισέβαλε στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, σκοτώνοντας περίπου 1.200 ανθρώπους και παίρνοντας περίπου 240 ομήρους, οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν ξεκινήσει στρατιωτικές επιχειρήσεις που έχουν προκαλέσει τον θάνατο σχεδόν 20.000 Παλαιστινίων, σύμφωνα με αξιωματούχους της υγειονομικής υπηρεσίας της Γάζας.
Ο Ακραμ Ατάλα, αρθρογράφος της Al-Ayyam, παλαιστινιακής εφημερίδας στη Δυτική Οχθη, σχολίασε ότι δεν εκπλήσσεται που οι ισραηλινές δυνάμεις πυροβόλησαν τους τρεις άνδρες, προσθέτοντας ότι το Ισραήλ δεν θα χρειαζόταν να αποκαλύψει τι τους συνέβη αν επρόκειτο για άοπλους Παλαιστίνιους.
«Το Ισραήλ σκοτώνει ακόμη και αυτούς που παραδίδονται και σηκώνουν λευκή σημαία», τόνισε ο Ατάλα, ο οποίος κατάγεται από τη Γάζα. Η αποκάλυψη του συμβάντος συνιστά από μόνη της «καταδίκη του ισραηλινού στρατού», πρόσθεσε.
Ο Γιάγκιλ Λεβί, ισραηλινός στρατιωτικός εμπειρογνώμονας στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο του Ισραήλ, έκανε λόγο για «χάσμα μεταξύ των επίσημων κανόνων εμπλοκής και της πρακτικής στο πεδίο της μάχης».
Δεδομένου του φόβου και της κόπωσης, τόνισε, «είμαι σχεδόν βέβαιος ότι αυτοί οι κανόνες εμπλοκής δεν τηρούνται ή δεν εφαρμόζονται από τις δυνάμεις στο έδαφος».
Ο Λεβί επισήμανε ακόμη ότι βλέπει παραλληλισμούς στον τρόπο που έχασαν τη ζωή τους οι τρεις όμηροι και στις επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα γενικότερα.
Οπως είπε, εκτιμά ότι η περιφρόνηση των επίσημων κανόνων εμπλοκής που αποκαλύφθηκε από την έρευνα του στρατού για αυτούς τους θανάτους θα γίνει ακόμη πιο εμφανής μετά τον πόλεμο, όταν γίνουν περαιτέρω έρευνες.
Κριτική από τους συμμάχους
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει επικρίνει τους «βομβαρδισμούς χωρίς διακρίσεις» του Ισραήλ στη Γάζα, κάτι που οι Ισραηλινοί διαψεύδουν.
Ο Τζον Κίρμπι, εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου έκανε λόγο για «ανάγκη περιορισμού των απωλειών μεταξύ των αμάχων», καθώς και για «ανάγκη να είμαστε όσο το δυνατόν πιο ακριβείς, προσεκτικοί και στοχευμένοι».
Την ανησυχία τους εξέφρασαν την Κυριακή σε κοινό άρθρο γνώμης οι υπουργοί Εξωτερικών της Βρετανίας και της Γερμανίας, Ντέιβιντ Κάμερον και Αναλένα Μπάερμποκ.
Στο άρθρο, υποστηρίζουν το δικαίωμα του Ισραήλ να πολεμήσει τη Χαμάς. Παράλληλα όμως, καλούν τους Ισραηλινούς να «κάνουν περισσότερα ώστε να υπάρχει σαφής διάκριση στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται τρομοκράτες και πολίτες, διασφαλίζοντας ότι η εκστρατεία τους στοχεύει τους ηγέτες και τα στελέχη της Χαμάς». Η Γαλλίδα υπουργός Εξωτερικών, που επισκέφθηκε το Ισραήλ την Κυριακή, ζήτησε εκεχειρία.
Ο Κάμερον και η Μπέρμποκ προέτρεψαν το Ισραήλ να διαπραγματευτεί με τους Παλαιστίνιους προς την κατεύθυνση μίας λύσης δύο κρατών, υπέρ της οποίας έχει ταχθεί και η Ουάσιγκτον, μέσω του αμερικανικού σχεδίου για τη μεταπολεμική Γάζα. Πρόκειται για αυτό ακριβώς το οποίο απορρίπτει ο Νετανιάχου.
Τα παραπάνω ζητήματα αναμένεται να συζητηθούν τις επόμενες ημέρες εκ νέου, στο πλαίσιο της επίσκεψης του Αμερικανού υπουργού Αμυνας, Λόιντ Οστιν στο Ισραήλ.
Πολιτικά παιχνίδια σε καιρό πολέμου
Ο Νετανιάχου αντιμετωπίζει επίσης σοβαρή κριτική για το γεγονός ότι παίζει ανοιχτά πολιτικά παιχνίδια σε καιρό πολέμου, δήλωσε ο Νάταμ Σακς, διευθυντής του Κέντρου για την Πολιτική της Μέσης Ανατολής στο Ινστιτούτο Brookings, ο οποίος μόλις επέστρεψε από το Ισραήλ.
«Ο Νετανιάχου πέραν του ότι έχει ουσιαστικές διαφορές με τον Μπάιντεν, επιδίδεται σε αχαλίνωτα πολιτικά παιχνίδια εν μέσω εντατικών μαχών και αυτό είναι ξεδιάντροπο», ανέφερε ο Σακς. Διεξάγει ήδη εκστρατεία εναντίον του Μπένι Γκαντς, κύριου πολιτικού αντιπάλου του, τον οποίο ενέταξε στο έκτακτο πολεμικό υπουργικό συμβούλιο εθνικής ενότητας. Ωστόσο, ο Γκαντς είναι πιο ανοιχτός σε συνομιλίες με τους Παλαιστίνιους για τη μεταπολεμική Γάζα.
Ακόμη και ο Νετανιάχου γνωρίζει ότι οφείλει να διασφαλίσει κάποιο είδος μελλοντικής παρουσίας στο κοσμικό σκέλος της παλαιστινιακής πολιτικής ηγεσίας, το οποίο εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει η Παλαιστινιακή Αρχή, όσα εσωτερικά προβλήματα και αν αντιμετωπίζει, τόνισε ο Σακς.
Ο θάνατος των ομήρων αυξάνει την πίεση στην ισραηλινή κυβέρνηση για νέες διαπραγματεύσεις με σκοπό την απελευθέρωση των υπόλοιπων ομήρων, πρόσθεσε.
Νέες διαδηλώσεις οργανώνονται, καθώς υπάρχει γενική η αίσθηση ότι ο χρόνος τελειώνει για τους ομήρους και αυξάνονται οι αναφορές για θανάτους ή δολοφονίες τους.
Ο Γιονάταν Χαντάρι, ο οποίος συμμετείχε σε διαδήλωση στο Τελ Αβίβ, δήλωσε ότι έχει χάσει την πίστη του όχι στον στρατό αλλά στον Νετανιάχου. Ο ισραηλινός στρατός, είπε, «κάνει καλή δουλειά, αλλά η ηγεσία είναι απαίσια, και μπορείτε να δείτε ότι έχει τεράστιο αρνητικό αντίκτυπο».
«Βλέπετε έναν πρωθυπουργό που δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες του, δεν επισκέπτεται τις οικογένειες των ομήρων ή τις οικογένειες που πενθούν», τόνισε.
Ωθηση στο «κίνημα ανταλλαγής κρατουμένων»
Η Χαμάς επιμένει δημοσίως ότι δεν θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις για τους ομήρους έως ότου το Ισραήλ σταματήσει τον πόλεμο στη Γάζα, ωστόσο, οι συνομιλίες συνεχίζονται με τη διαμεσολάβηση του Κατάρ και της Αιγύπτου.
Οι ελπίδες για νέα κατάπαυση του πυρός και απελευθέρωση ομήρων αναπτερώθηκαν το Σαββατοκύριακο, όταν πηγή δήλωσε ότι ο επικεφαλής της υπηρεσίας Πληροφοριών του Ισραήλ συνομίλησε την Παρασκευή με τον πρωθυπουργό του Κατάρ.
Επιπλέον, σύμφωνα με το Reuters, δύο πηγές ασφαλείας από την Αίγυπτο, άλλο μεσολαβητή, δήλωσαν την Κυριακή ότι το Ισραήλ και η Χαμάς είναι και οι δύο ανοιχτοί σε νέα εκεχειρία και απελευθέρωση ομήρων, αν και παρέμεναν διαφωνίες για το πώς θα εφαρμοστεί.
Ο θάνατος των ομήρων ανέδειξε τους κινδύνους για εκείνους που εξακολουθούν να κρατούνται στη Γάζα, δήλωσε ο Λεβί, στρατιωτικός εμπειρογνώμονας.
Το τραγικό συμβάν, σύμφωνα με τον ίδιο, «έδωσε ώθηση στο κίνημα ανταλλαγής κρατουμένων και θα μπορούσε να αναγκάσει τον Νετανιάχου και τους Ισραηλινούς υπουργούς να συζητήσουν το ενδεχόμενο να πληρώσουν υψηλότερο τίμημα για να επιτύχουν ανταλλαγή κρατουμένων».
Με πληροφορίες από New York Times, Reuters
