Δημήτρης Αθηνάκης
Εκανε χαρούμενους τους ήδη αποφασισμένους ψηφοφόρους των Δημοκρατικών; Επηρέασε τους αναποφάσιστους υπέρ της Κάμαλα Χάρις; Θύμωσε τους Ρεπουμπλικανούς Swifties; Ωθησε τους νέους στην κάλπη; Αυτά είναι τα ερωτήματα που τίθενται εδώ και μέρες μετά την ανοιχτή στήριξη της Τέιλορ Σουίφτ, αυτού του ποπ φαινομένου των καιρών μας, στην προεδρική υποψήφια των Δημοκρατικών.
Οι συγκρίσεις ήταν άμεσες με το «Oprah Effect», όταν η βετεράνος ινφλουένσερ των ΗΠΑ, Οπρα Γουίνφρεϊ, είχε στηρίξει τον Μπαράκ Ομπάμα στις προκριματικές εκλογές του 2008 για το προεδρικό χρίσμα του κόμματός του. Μάλιστα, η περίφημη πλέον έρευνα των Κρεγκ Γκάρθγουεϊτ και Τίμοθι Μουρ έχει υποστηρίξει στα αποτελέσματά της ότι παρακίνησε 1 εκατ. Δημοκρατικούς ψηφοφόρους να στηρίξουν τον μέλλοντα τότε Αμερικανό πρόεδρο. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν «ως μέτρο της επιρροής της Οπρα Γουίνφρεϊ τις συνδρομές στο περιοδικό της και τις πωλήσεις των βιβλίων που πρότεινε. Τα αποτελέσματά μας υποδηλώνουν ότι η στήριξη της Οπρα Γουίνφρεϊ ήταν υπεύθυνη για περίπου 1 εκατομμύριο επιπλέον ψήφους υπέρ του Μπαράκ Ομπάμα».
Βέβαια, έκθεση του 2010 του North Carolina State University βρήκε ότι στήριξη διασημοτήτων όπως ο Τζορτζ Κλούνεϊ και η Αντζελίνα Τζολί συνέβαλαν ελάχιστα στο εκλογικό αποτέλεσμα ή είχαν τα αντίθετα αποτελέσματα από τα προσδοκώμενα.
Δύσκολοι υπολογισμοί, αλλά…
Στην περίπτωση της Τέιλορ Σουίφτ και της επιρροής της στους 270 εκατ. ακολούθους της στο Instagram όπου έκανε τη δημοσίευση, τα πράγματα είναι δύσκολο να υπολογιστούν, ενώ μόνον ορισμένα στοιχεία προσφέρονται για αντίστοιχες αναλύσεις, και αυτά χρειάζεται να ιδωθούν με πολλή προσοχή και ακόμα μεγαλύτερη επιφύλαξη. Αυτό τουλάχιστον μας λέει ο Νικόλας Μολφέτας, ομογενής από το Σιάτλ και αρθρογράφος περί την αμερικανική πολιτική.
Ο συνομιλητής μας αναφέρθηκε σε μία δημοσκόπηση των ABC News/Ipsos, η οποία δείχνει ότι περίπου το 81% των ψηφοφόρων που ερωτήθηκαν είπε ότι η υποστήριξη της Σουίφτ στη νυν αντιπρόεδρο δεν θα επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο ψηφίζουν. Μόλις το 6% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι είναι πιο πιθανό να ψηφίσει την Κάμαλα Χάρις μετά τη στήριξη της Σουίφτ, ενώ το 13% είπε ότι είναι λιγότερο πιθανό να υποστηρίξουν το Δημοκρατικό ντουέτο Χάρις-Ουόλς. «Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι η επιρροή της, προσώρας τουλάχιστον, δεν είναι ιδιαιτέρως υπολογίσιμη», λέει στην «Κ» ο Νικόλας Μολφέτας.
Ούτε και οι πολιτικοί αναλυτές του διεθνούς Τύπου φαίνονται βέβαιοι για το κατά πόσον θα επηρεάσει το ποπ είδωλο τους ψηφοφόρους, ιδίως εκείνα τα τουλάχιστον 11 εκατ. των χρηστών που έκαναν λάικ μέχρι σήμερα στην ινσταγκραμική δημοσίευση, την οποία πολλοί ανέμεναν εδώ και περίπου έναν χρόνο από την Τέιλορ Σουίφτ και το επιτελείο της. Εξάλλου, το 2018, οπότε και έκανε για πρώτη φορά πολιτική δήλωση, είχε υποστηρίξει τους Δημοκρατικούς Φιλ Μπρέντεσεν και Τζιμ Κούπερ για το Κογκρέσο. Το 2020, είχε υποστηρίξει τον Τζο Μπάιντεν. Το παράξενο για τους θαυμαστές της, όπως γράφει το Vox, είναι ότι προέβη σε μια τέτοια στήριξη τόσο νωρίς, ενώ τις δύο προηγούμενες φορές το είχε πράξει έναν μήνα προ των εκλογών.
Η επιρροή στις εγγραφές στους εκλογικούς καταλόγους
Ισως, όμως, αυτό που θα έπρεπε να λάβουμε υπ’ όψιν στην τόσο «πρώιμη» πολιτική θέση που έλαβε η Τέιλορ Σουίφτ είναι το γεγονός ότι –μόλις ένα 24ωρο μετά το ποστ της– πάνω από 400.000 άτομα ενεγράφησαν στους εκλογικούς καταλόγους. Κι ίσως αυτό το «call for action» ήταν το μεγάλο μυστικό τής κατά τεκμήριο ιδιαίτερα προσεκτικά διατυπωμένης ανάρτησης της ποπ τραγουδίστριας.
«Η εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους στις ΗΠΑ δεν γίνεται και ούτε ανανεώνεται αυτόματα όπως στην Ελλάδα, καθώς πρέπει να γίνει από τους ίδιους τους πολίτες σε κάθε εκλογική αναμέτρηση. Το γεγονός ότι τόσες εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες πάτησαν “κλικ” για εγγραφή είναι ένα το κρατούμενο. Το δεύτερο είναι ότι, στις νεαρές ηλικίες, που είναι και το κοινό της Τέιλορ Σουίφτ, το ποσοστό αποχής είναι περίπου 50%. Επομένως, η ανάρτησή της και το λινκ για εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους μπορεί να κάνει τη διαφορά», μας λέει ο Νικόλας Μολφέτας.
Μάλιστα, σύμφωνα με ανάλυση του Vox, οι προηγούμενες πολιτικές ενέργειες της Τέιλορ Σουίφτ ακολούθησαν εν πολλοίς το αναμενόμενο μοτίβο: ήταν καλές για τη συνολική απόφαση συμμετοχής στις εκλογές, αλλά λιγότερο καλές για οποιονδήποτε υποψήφιο προσωπικά. «Είναι εξαιρετική στο να κάνει τους ανθρώπους να εγγραφούν για να ψηφίσουν. Πέρυσι, μία μόνο ιστορία της στο Instagram οδήγησε σε αύξηση 23% στην εγγραφή των ψηφοφόρων. Το 2018, μια παρόμοια ανάρτηση στο Instagram οδήγησε σε 65.000 νέες εγγραφές σε 24 ώρες», γράφει η Κονστάνς Γκρέιντι.
Ο ρόλος στην παρακίνηση των νέων
Στο ίδιο πλαίσιο, οι νεαροί ψηφοφόροι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη νίκη του Τζο Μπάιντεν επί του Ντόναλντ Τραμπ το 2020. Ο νυν πρόεδρος είχε συγκεντρώσει περίπου το 61% των ψήφων έναντι του 37% των ψηφοφόρων του Τραμπ μεταξύ 18 και 29 ετών, σύμφωνα με στοιχεία του Πανεπιστημίου Tufts, που επικαλείται το Reuters.
Ακολούθως, πρόσφατη μελέτη της Ασλεϊ Σπιλάνι για τη Σχολή Kennedy του Χάρβαρντ έδειξε ότι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί εντόπισαν «υψηλότερα ποσοστά ηλεκτρονικής εγγραφής ψηφοφόρων όταν κάποια διασημότητα προωθεί κάτι τέτοιο. Ενώ ορισμένες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι άνθρωποι ισχυρίζονται ότι δεν επηρεάζονται από φωνές διασημοτήτων όσον αφορά την πολιτική, πιο αυστηρά στοιχεία δείχνουν ότι αυτές οι φωνές είναι απίστευτα ισχυρές».
Ενδεχομένως, θα μπορούσαμε να προσθέσουμε ότι, σύμφωνα με πολύ πρόσφατη έρευνα της Gallup, το… φυλετικό χάσμα μεταξύ των ατόμων ηλικίας 18 έως 29 ετών είναι πραγματικό και αυξάνεται, όπως γράφει η Κρίστεν Σόλτις Αντερσον στους New York Times. Παρότι οι άντρες όλων των ηλικιών δεν κατέγραψαν μεγάλη αλλαγή στη συνολική ιδεολογική τους σύνθεση τα τελευταία χρόνια, οι νεαρές γυναίκες είναι πολύ πιο πιθανό να ασπαστούν τον χαρακτηρισμό «φιλελεύθερη».
Η Μαργκαρέτα Μπέντλεϊ, καθηγήτρια στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, η οποία μελετά τον κοινωνικό ρόλο της Τέιλορ Σουίφτ, δηλώνει στο Reuters αβέβαιη για το εάν η ποπ τραγουδίστρια θα έχει εκλογικό αντίκτυπο. «Κάποιοι φοιτητές μου είπαν ότι ακολουθούν τις οδηγίες διασημοτήτων όταν πρόκειται για τον καφέ που θα πιουν και όχι για την πολιτική», λέει η ίδια.
Κατά τα λοιπά, δημοσκόπηση του YouGov μετά τη στήριξη της ποπ τραγουδίστριας στη Δημοκρατική προεδρική υποψήφια διαπίστωσε ότι περισσότερο από το 53% των Αμερικανών, συμπεριλαμβανομένου σε αυτό ενός 31% των Ρεπουμπλικανών, πιστεύουν ότι η υποστήριξη της Τέιλορ Σουίφτ θα βοηθήσει την Κάμαλα Χάρις, ενώ μόνο το 4% πιστεύει ότι θα τη βλάψει.
