Αλεξάνδρα Βουδούρη
Με ευρύτατη πλειοψηφία ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τη νομοθεσία για την πιο εξελισσόμενη τεχνολογία σε παγκόσμιο επίπεδο, την τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ). Ο νόμος πέρασε με 523 ψήφους υπέρ, 46 κατά και 49 αποχές.
Με τη σημερινή ολοκλήρωση της κοινοβουλευτικής διαδικασίας, ο σχετικός νόμος θα εφαρμοστεί εντός του 2024, ενδεχομένως ήδη από τον Μάιο, ενώ η σχετική περίοδος εφαρμογής θα διαρκέσει έως και 36 μήνες. Οι κανονισμοί για τα μοντέλα ΑΙ θα πρέπει να εφαρμοστούν, έπειτα από ένα χρόνο.
«Χαιρετίζω τη συντριπτική υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τον νόμο της Ε.Ε. για την τεχνητή νοημοσύνη, το πρώτο ολοκληρωμένο και δεσμευτικό πλαίσιο στον κόσμο για αξιόπιστη τεχνητή νοημοσύνη», ανέφερε σε δήλωσή του ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, Τιερί Μπρετόν. «Η Ευρώπη είναι πλέον ένας παγκόσμιος ρυθμιστής προτύπων για μια αξιόπιστη τεχνητή νοημοσύνη», προσέθεσε.
«Ιστορική ημέρα» χαρακτήρισε τη σημερινή ο ένας εκ των δύο βασικών εισηγητών του νόμου για την τεχνητή νοημοσύνη Μπράντο Μπενιφέι. Στη σχετική συνέντευξη Τύπου επισήμανε ότι «έχουμε την πρώτη νομοθεσία στον κόσμο που ανοίγει τον δρόμο για μια ασφαλή και ανθρωποκεντρική εξέλιξη της ΑΙ. Εχουμε τώρα το κείμενο που αντανακλά τις προτεραιότητες του Κοινοβουλίου». Το βασικό θέμα για τον Ιταλό ευρωβουλευτή αφορά πλέον την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και, το κυριότερο, την ευθυγράμμιση των επιχειρήσεων και των θεσμών. Οπως εξάλλου επισήμανε στον νέο θεσμικό κύκλο θα επεξεργαστούν τη νομοθεσία που θα αφορά την οδηγία για τις εργασιακές συνθήκες.
Από την πλευρά του, ο έτερος εισηγητής Ντράγκος Τουντοράκε σημείωσε ότι θα πρέπει πλέον η Ε.Ε. να συνεργαστεί με εταίρους της σε παγκόσμιο επίπεδο ώστε να διασφαλίσει την προώθηση των σχετικών κανονισμών.
Τι περιλαμβάνει ο νόμος
Σύμφωνα με τον νόμο, τα συστήματα ΑΙ διακρίνονται σε τέσσερις κατηγορίες. Πρόκειται για μια δομή που μοιάζει με πυραμίδα, καθώς χωρίζει τα προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης σε τέσσερις κύριες κατηγορίες, ανάλογα με τον πιθανό κίνδυνο που ενέχουν για την ασφάλεια των πολιτών και τα θεμελιώδη δικαιώματά τους: ελάχιστο, περιορισμένο, υψηλό και απαράδεκτο.
Οσα προϊόντα εμπίπτουν στην κατηγορία ελάχιστου κινδύνου θα απαλλάσσονται από πρόσθετους κανονισμούς, ενώ όσα χαρακτηρίζονται περιορισμένου κινδύνου θα πρέπει να ακολουθούν βασικές υποχρεώσεις διαφάνειας ως προς τη λειτουργία τους.
Τα συστήματα που θεωρούνται υψηλού κινδύνου θα υπόκεινται σε αυστηρούς κανόνες, οι οποίοι θα ισχύουν πριν από την είσοδό τους στην αγορά της Ε.Ε. και καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας τους εντός της, ενώ θα πρέπει να γίνεται τακτική επικαιροποίηση. Αυτή η ομάδα περιλαμβάνει εφαρμογές που έχουν άμεσο και δυνητικά μεταβαλλόμενο αντίκτυπο στους πολίτες, όπως, παραδείγματος χάρη, ένα λογισμικό ταξινόμησης βιογραφικών για συνεντεύξεις εργασίας, μια χειρουργική επέμβαση με χρήση ρομπότ, προγράμματα βαθμολόγησης εξετάσεων στα πανεπιστήμια κ.ά.
Τα προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης υψηλού κινδύνου θα πρέπει να υποβάλλονται σε τακτική αξιολόγηση, να καταχωρίζονται σε βάση δεδομένων της Ε.Ε., να υπογράφουν δήλωση «συμμόρφωσης» και να φέρουν τη σήμανση CE – όλα αυτά, πριν φτάσουν στους καταναλωτές. Μόλις καταστούν διαθέσιμα, θα βρίσκονται υπό την εποπτεία των εθνικών αρχών, με τη βοήθεια ειδικού γραφείου τεχνητής νοημοσύνης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τα συστήματα που χαρακτηρίζονται ως «απαράδεκτα» θεωρούνται απειλή για την κοινωνία και θα απαγορευθούν σε όλη την επικράτεια της Ε.Ε.
