Kathimerini.gr
ΕΡΕΒΑΝ. Τη διάλυσή της ανακοίνωσε χθες η αυτοανακηρυχθείσα Δημοκρατία του Αρτσάχ στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, σε διάταγμα που υπέγραψε ο πρόεδρος του αρμενικού θυλάκου, Σαμβέλ Τσαρμανιάν. Η ιστορική απόφαση γράφει τον επίλογο της στρατιωτικής ήττας που υπέστησαν οι αποσχιστικές δυνάμεις πριν από μία εβδομάδα, ύστερα από επιχείρηση-αστραπή του στρατού του Αζερμπαϊτζάν και δίνει τέλος σε ένοπλη διένεξη τριάντα και πλέον ετών.
Το διάταγμα προβλέπει «τη διάλυση κάθε θεσμού και κρατικού οργανισμού μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2024. Την ημερομηνία αυτή η Δημοκρατία του Αρτσάχ θα πάψει να υπάρχει. Οι κάτοικοι του θυλάκου, συμπεριλαμβανομένων και όσων βρίσκονται ήδη εκτός του Αρτσάχ, καλούνται να μελετήσουν τους όρους ενσωμάτωσης που παρουσίασε η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν προκειμένου να λάβουν ανεξάρτητα την απόφασή τους για το αν θα μείνουν». Το κείμενο αναφέρει ότι ο πρόεδρος προχώρησε στην απόφαση αυτή «δεδομένων των στρατιωτικών και πολιτικών συνθηκών και βάσει της απόλυτης προτεραιότητας για τη διατήρηση της ασφάλειας και των συμφερόντων του λαού του Αρτσάχ».
Μέχρι χθες το απόγευμα περισσότεροι από 70.500 πρόσφυγες είχαν εγκαταλείψει τον αρμενικό θύλακο, ποσοστό 59% των 120.000 Αρμενίων που ζούσαν στην περιοχή μέχρι και την περασμένη εβδομάδα. Μεγάλη κυκλοφοριακή συμφόρηση παρατηρείται στον διάδρομο του Λατσίν, τον μόνο δρόμο μεταξύ του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και της Αρμενίας.
Διπλωματικές πηγές του Μπακού ανέφεραν χθες στο δίκτυο Al Jazeera ότι το Αζερμπαϊτζάν δεν επιδιώκει μαζική φυγή Αρμενίων από την περιοχή. Ο 23χρονος πρόσφυγας Σογκέρ Σαρτζιάν λέει από το Γκορίς, όπου κατέφυγαν οι περισσότεροι Αρμένιοι του Αρτσάχ: «Αποφασίσαμε να φύγουμε μόλις ακούσαμε για την επικείμενη κατοχή και τη διάλυση του στρατού μας. Είναι αδύνατο να ζήσουμε εδώ, είναι σαν να αποδεχόμαστε έναν αργό και εξευτελιστικό θάνατο».
Μερικοί από τους 70.500 πρόσφυγες από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ περιμένουν σε κέντρο του Ερυθρού Σταυρού στην πόλη Γκόρις. [EPA/NAREK ALEKSANYAN]
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Βρέμης, Νικολάι Μιτρόχιν, εξηγεί: «Οι αποσχιστικές δυνάμεις, η κυβέρνηση της Αρμενίας και η αρμενική διασπορά ολιγώρησαν και δεν επένδυσαν όσα έπρεπε σε δεύτερη αμυντική γραμμή και κυρίως σε ορεινά οχυρά. Βασίστηκαν, αντίθετα, σε παρωχημένες στρατηγικές, αγνοώντας τις εξελίξεις στα πεδία μαχών της Μέσης Ανατολής. Δεν απέκρυψαν αποτελεσματικά τον στρατιωτικό εξοπλισμό τους, αδιαφόρησαν για τον ταχύ εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων του Μπακού και δεν αγόρασαν drones και κινητές μονάδες πυροβολικού».
Ο Αζέρος αναλυτής Εμίλ Μουσταφάγεθ λέει: «Σήμερα γίναμε μάρτυρες του τέλους της αποσχιστικής απόπειρας στο Αζερμπαϊτζάν. Η αρχή θα είναι δύσκολη εξαιτίας της εδραιωμένης καχυποψίας. Οι Αρμένιοι της περιοχής θα απολαμβάνουν πλήρη δικαιώματα. Είμαι σίγουρος ότι σε 10 χρόνια θα δούμε ένα ανεπτυγμένο Καραμπάχ και ευτυχισμένους Αρμενίους».