ΠΗΓΗ: AP
Οι εικόνες που Αμερικανικά στρατεύματα με τη βοήθεια τροχαλίας αποκαθήλωσαν το έξι μέτρων άγαλμα του Σαντάμ Χουσεΐν και οι Ιρακινοί χόρευαν να επάνω στο ομοίωμα του άνδρα που με σιδηρά πυγμή τους κυβερνούσε για 24 ολόκληρα χρόνια έκαναν το γύρο του κόσμου. Νωρίτερα, είχαν τοποθετήσει ένα σκοινί γύρω από το λαιμό του αγάλματος, επιχειρώντας με σφυριά να το καταστρέψουν.
Αμερικανοί στρατιώτες κάλυψαν για λίγα λεπτά το πρόσωπο του αγάλματος με την αστερόεσσα -κίνηση που επικρίθηκε από τον αραβικό κόσμο- ωστόσο εν συνεχεία την αντικατέστησαν με τη σημαία του Ιράκ. Το άγαλμα του Σαντάμ είχε ανεγερθεί στην καρδιά της ιρακινής πρωτεύουσας το 2001 αντικαθιστώντας οικοδόμημα που αποκαλούνταν ως Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη.
Στην πραγματικότητα, το άγαλμα της πλατείας Φίρντος ήταν ένα μικρό μέρος του τεράστιου αριθμού μνημείων και παλατιών που έστησε ο Σαντάμ για να επιδείξει την εξουσία του. 20 χρόνια μετά την πτώση του όλα τα αγάλματα και οι εικόνες του έχουν εξαφανιστεί προ πολλού.
Η εμβληματική πλατεία Φιρντός ανακαινίστηκε με χρηματοδότηση από ιδιωτικές τράπεζες. Σε ένα κτίριο που δεσπόζει πάνω από την πλατεία υπάρχει μια μεγάλη τοιχογραφία του Ιρανού στρατηγού Κασέμ Σολειμανί – ο οποίος δολοφονήθηκε το 2020 σε επίθεση μη επανδρωμένου αεροσκάφους των ΗΠΑ – και του Ιμάμ Χουσεΐν, εγγονού του Προφήτη Μωάμεθ. Είναι το είδος των εικόνων που πολλαπλασιάζονται γύρω από τη Βαγδάτη λόγω της κυριαρχίας των σιιτικών κομμάτων που υποστηρίζονται από το Ιράν στην κυβέρνηση της χώρας.
Δεν είναι γνωστό τι συνέβη στο μεγαλύτερο μέρος του αγάλματος του Σαντάμ, αλλά κομμάτια του απομακρύνθηκαν. Μια ομάδα νεαρών Αμερικανών πεζοναυτών από τη Γιούτα το 2003 δήλωσε ότι πριόνισαν το δεξί χέρι του αγάλματος και σκόπευαν να το πουλήσουν στο eBay. Ωστόσο εξαφανίστηκε από το φορτίο τους καθώς προσπάθησαν να το μεταφέρουν λαθραία στην πατρίδα τους με τη στρατιωτική πτήση της επιστροφής. Το μόνο που έχουν είναι η φωτογραφία που τράβηξαν οι ίδιοι να το κρατούν σαν τρόπαιο. Το 2016, ένας Γερμανός έμπορος αρχαιοτήτων δήλωσε ότι αγόρασε το αριστερό πόδι του Χουσεΐν και στη συνέχεια το μεταπώλησε στο eBay για πάνω από 100.000 δολάρια. Ο Βρετανός δημοσιογράφος Νάιτζελ Έλι έγραψε ένα βιβλίο το 2017 για ένα κομμάτι του αριστερού γλουτού του Σαντάμ που αποσπάστηκε από το άγαλμα. Προσπάθησε να το βγάλει σε δημοπρασία για φιλανθρωπικό σκοπό, αλλά δεν πήρε αρκετά υψηλή προσφορά.
Η πολιτική του Σαντάμ να γεμίζει τη Βαγδάτη και άλλες πόλεις με παλάτια, αγάλματα και πορτρέτα του εαυτού του «δημιούργησε την εικόνα του θεϊκού ηγέτη», δήλωσε στο AP ο ανώτερος ερευνητής του Chatham House Ρενάντ Μανσούρ. Ο Σαντάμ «χρειαζόταν να προβάλλει την εξουσία με διαφορετικούς τρόπους για να υπενθυμίζει στον λαό ποιος ήταν επικεφαλής».
Ορισμένα από τα μνημεία που φέρουν την υπογραφή του Σαντάμ παραμένουν στη θέση τους, κυρίως επειδή είχαν ένα εθνικιστικό νόημα που ξεπερνούσε τον ίδιο. Εξακολουθούν να δεσπόζουν πάνω από τον ποταμό Τίγρη, για παράδειγμα, η Αψίδα της Νίκης, μια αψίδα που σχηματίζεται από δύο γιγαντιαία χέρια που κρατούν σταυρωμένα σπαθιά, και δύο μεγάλοι τιρκουάζ ημικυκλικοί θόλοι που ονομάζονται Μνημείο αλ-Σαχίντ ή Μνημείο Μαρτύρων. Κατασκευάστηκαν το 1983 και το 1989 αντίστοιχα για να τιμήσουν τη μνήμη όσων σκοτώθηκαν στον πόλεμο του Ιράκ με το Ιράν τη δεκαετία του 1980.
Το παλάτι αλ-Φάου χτίστηκε σε ένα νησί στη μέση μιας τεχνητής λίμνης από τον Σαντάμ τη δεκαετία του 1990 για να σηματοδοτήσει την ανακατάληψη της ομώνυμης χερσονήσου κατά τη διάρκεια του πολέμου. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά μετά το 2003 ως στρατιωτικό αρχηγείο του αμερικανικού συνασπισμού με την ονομασία Camp Victory. Αργότερα μετατράπηκε σε Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βαγδάτης, μέσω χρηματοδότησης από σημαίνοντα Ιρακινό επιχειρηματία.
