Kathimerini.gr
Ηλίας Μπέλλος
Περνώντας με το μικρό ταχύπλοο της γραμμής από την Αλικαρνασσό, το τουρκικό Μπόντρουμ, στην Κω θα περίμενε κανείς ότι περνάει από τον τρίτο κόσμο στην Ευρώπη. Ωστόσο η εμπειρία είναι ακριβώς αντίστροφη: ο τερματικός λιμενικός σταθμός στην τουρκική πλευρά θυμίζει περισσότερο αεροδρόμιο πάρα λιμάνι, ενώ στην Κω κακοχτισμένα παραπήγματα και στέγαστρα που θυμίζουν παρωχημένο πάρκινγκ πάνω σε διαβρωμένα τσιμέντο και χαλίκια υποδέχονται τους επισκέπτες της χώρας με ουρές για τον έλεγχο διαβατηρίων.
Προσπάθεια επίσπευσης έργων, κίνδυνος η Ε.Ε. να απαγορεύσει σε λιμάνια να λειτουργούν ως πύλες εισόδου της χώρας.
Οχι, δεν είναι μια προσωρινή διευθέτηση. Είναι μία από τις 61 λιμενικές πύλες Σένγκεν της Ελλάδας, από τις οποίες οι περισσότερες, αντί για σύγχρονους, ευρωπαϊκούς χώρους υποδοχής και μοντέρνο εξοπλισμό ελέγχου διαβατηρίων και αποσκευών, διαθέτουν στοιχειώδεις υποδομές, περιορισμένο προσωπικό και κουρασμένους υπαλλήλους που προσπαθούν ειδικά το καλοκαίρι να διαχειριστούν τις ολοένα και αυξανόμενες ροές ξένων ταξιδιωτών. «Είναι η ντροπή της Κω», λέει με αγανάκτηση στην «Καθημερινή» ο πρόεδρος του συνδέσμου επαγγελματιών οδηγών τουριστικών λεωφορείων με το ολοκαίνουργιο, πεντακάθαρο βαν, που εμφανώς προσπαθεί να κάνει ό,τι καλύτερο για τον τόπο του. Και στεκούμενος κανείς εκεί, στη λιμενική εγκατάσταση από την οποία πέρυσι διακινήθηκαν σχεδόν 700.000 επιβάτες (693.000) από το Μπόντρουμ, σύμφωνα με έναν από τους μεγαλύτερους πράκτορες του νησιού, αντιλαμβάνεται εύκολα τι εννοεί.
Παρά κάποιες προσπάθειες, άλλες φιλότιμες και άλλες προσχηματικές, σε πολλά ελληνικά νησιά –ειδικά του Ανατολικού Αιγαίου, που μετά την άρση της απαίτησης βίζας για ταξίδια από την Τουρκία διακινούν εκατομμύρια επιβάτες συνολικά κάθε χρόνο– η κυριολεκτικά κομβικής σημασίας υποδομές υπολείπονται πολύ ακόμη και των χαμηλότερων προσδοκιών. Αλλά δεν είναι μόνο θέμα εντυπώσεων και εξυπηρέτησης των τουριστών. Είναι και θέμα εθνικής σημασίας, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που η Ελλάδα έχει λάβει επισήμως προειδοποίηση για τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται τα σύνορά της στο πλαίσιο των συμβατικών υποχρεώσεών της από τη συνθήκη Σένγκεν.
Και αυτό διότι αρχικά πιλοτικά από την 1η Φεβρουαρίου 2021 και κατόπιν κανονικά από τις αρχές του 2022 ξεκίνησε η υποχρέωση εφαρμογής του νέου κανονισμού (Ε.Ε.) 2017/2226 που αφορά τροποποίηση της Συνθήκης Σένγκεν με ενσωμάτωση του Συστήματος Εισόδου – Εξόδου (ΣΕΕ) στα Συνοριακά Σημεία Διέλευσης (ΣΣΔ), ευρύτερα αποκαλούμενα ως πύλες εισόδου. Το σύστημα απαιτεί πέραν των τυπικών διαβατηριακών ελέγχων, έλεγχο και συλλογή βιομετρικών στοιχείων, όπως δακτυλικά αποτυπώματα και φωτογραφία προσώπου. Αντί όμως οι πύλες εισόδου να έχουν εξοπλιστεί με αυτοματοποιημένα συστήματα διαβατηριακών ελέγχων (e-gates), σε πολλά ελληνικά λιμάνια παραμένουν τα πλαστικά κουβούκλια και αυτοσχέδια περίπτερα. Ταξιδιώτες κουρασμένοι που περιμένουν στον ήλιο σε ατελείωτες ουρές, με λιγοστές και σπανίως καθαρές τουαλέτες, είναι ο κανόνας. Ακριβώς το αντίθετο από αυτό που συμβαίνει στην Τουρκία.
«Αρχικά είχαν προβλεφθεί κονδύλια ύψους 50 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη νέων, σύγχρονων εγκαταστάσεων υποδοχής των ταξιδιωτών», εξηγεί στην «Καθημερινή» στέλεχος του υπουργείου Ναυτιλίας που παρακολουθεί τη διαδικασία εδώ και αρκετά χρόνια. Η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να επισπεύσει την υλοποίηση αυτών των έργων, όπου δεν έχουν προχωρήσει. Γιατί στα μεγάλα λιμάνια του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης ή του Ηρακλείου Κρήτης και αλλού, με ίδια κεφάλαια αλλά και ευρωπαϊκά κονδύλια, έχει γίνει πρόοδος. «Οχι εντυπωσιακή», σχολιάζουν οι ίδιες πηγές. Γι’ αυτόν τον λόγο η κυβέρνηση ανέθεσε στη Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του Υπερταμείου τη διεξαγωγή των σχετικών διαγωνισμών, καθώς τα κατά τόπους λιμενικά ταμεία –που υπάγονται στους δήμους– αδυνατούν τις περισσότερες φορές να «τρέξουν» γρήγορα τις διαδικασίες. «Λίγοι έχουν κάνει τις μελέτες που απαιτούνται και από αυτούς ορισμένοι δήμοι έχουν σχεδιάσει φαραωνικού τύπου έργα χιλιάδων τετραγωνικών, που είναι απλώς μη βιώσιμα και δύσκολα χρηματοδοτούνται», εξηγούν κύκλοι της συγκεκριμένης υπηρεσίας. Ετσι σύντομα θα επισπεύσουν τις διαδικασίες ώστε όσα νησιά είναι έτοιμα με σοβαρές μελέτες, να μπορέσουν να υλοποιήσουν τα έργα. Και στα υπόλοιπα; Στα υπόλοιπα ενδέχεται η Ευρωπαϊκή Ενωση να απαγορεύσει να λειτουργούν ως διεθνείς πύλες εισόδου.
