Σε ύφεση η φωτιά στο Εθνικό Πάρκο Δαδιάς

Γιώργος Λιάλιος , Γιάννης Σουλιώτης

Βελτιωμένη ήταν χθες, έπειτα από επτά ημέρες, η πυρκαγιά στο Εθνικό Πάρκο Δαδιάς στον Εβρο, αφού κατέκαψε περί τα 35.000 στρέμματα δάσους και δασικών εκτάσεων. Το ενδεχόμενο επέκτασης του μετώπου στο διασωθέν τμήμα του πυρήνα της προστατευόμενης περιοχής φαινόταν να έχει αποτραπεί οριστικά, με τις Αρχές να εκφράζουν την πεποίθηση ότι η φωτιά έχει ουσιαστικά πλέον κατασβεστεί. Ενθαρρυντικά για τη διατήρηση της αποικίας των μαυρόγυπων στη Δαδιά είναι τα δεδομένα που μεταφέρουν οι ψηφιακοί πομποί που τους έχουν τοποθετηθεί, καθώς οι περισσότεροι επέστρεψαν στις φωλιές για να φροντίσουν τα μικρά τους.

Στελέχη της Πυροσβεστικής και της Πολιτικής Προστασίας μετέφεραν χθες από το μέτωπο της πυρκαγιάς στον Εβρο μια εικόνα σαφώς καλύτερη.

Μικρές εστίες

Σύμφωνα με πληροφορίες, στο νοτιοδυτικό μέτωπο υπήρχαν μόνο μικρές εστίες φωτιάς που αντιμετωπίζονταν με ρίψεις νερού από τα εναέρια μέσα δασοπυρόσβεσης. Αξιωματούχος από το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας εξέφρασε μιλώντας στην «Κ» αισιοδοξία για οριοθέτηση της πυρκαγιάς και πρόσθεσε ότι η φωτιά δεν επεκτάθηκε στο εναπομείναν τμήμα του πυρήνα του δάσους.

Ο περιορισμός των μετώπων της φωτιάς βοήθησε να επιστρέψουν στις φωλιές τους στον πυρήνα του Εθνικού Πάρκου και αρκετοί από τους μαυρόγυπες, ένα από τα σημαντικότερα είδη της περιοχής. Στη διαπίστωση αυτή οδήγησε το σήμα από τους πομπούς που έχουν τοποθετηθεί στα πουλιά. «Κάποια από αυτά τα πουλιά, όσα είναι ώριμα αναπαραγωγικά και είχαν φωλιές στο κομμάτι του πυρήνα που δεν έχει καεί, δεν τις εγκατέλειψαν. Συνέχισαν να πηγαίνουν στις φωλιές για να φροντίσουν τους νεοσσούς», λέει η Σύλβια Ζακκάκ, βιολόγος στη Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Δέλτα Εβρου και Δαδιάς. Σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν τα αρπακτικά, που πρέπει τώρα να αναζητήσουν τροφή σε πολύ μεγαλύτερη ακτίνα, οι άνθρωποι της Μονάδας Διαχείρισης ξεκίνησαν και πάλι το «τάισμα», δηλαδή την τοποθέτηση τροφής σε συγκεκριμένο σημείο. «Επαναλάβαμε το τάισμα σήμερα (σ.σ. χθες) και υπήρξε μεγάλη προσέλευση. Επειδή έπεσε η φωτιά, τα πουλιά δεν φοβήθηκαν να προσεγγίσουν».

Η τοποθέτηση πομπών στους μαυρόγυπες που φωλιάζουν στη Δαδιά (32-26 ζευγάρια) ξεκίνησε το 2016 με πόρους του τότε φορέα διαχείρισης και μέσω ενός προγράμματος LIFE. Συνολικά τοποθετήθηκαν περί τους 40 πομπούς. «Από αυτούς λειτουργούν σήμερα περίπου οι μισοί, καθώς με τα χρόνια φθείρεται η μπαταρία τους και πρέπει να αντικατασταθούν», λέει η κ. Ζακκάκ. «Οι πομποί παρακολουθούνται μέσω GSM και έτσι έχουμε πλήρη εικόνα για την κίνηση των πουλιών, τα οποία φωλιάζουν μεν στη Δαδιά αλλά κινούνται για την εξεύρεση τροφής μέχρι στην ανατολική Ροδόπη και τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Χάρη στους πομπούς μπορούμε να εντοπίσουμε και περιστατικά θανάτωσης αρπακτικών με δηλητηριασμένα δολώματα ή πρόσκρουσης σε ανεμογεννήτριες».

Οπως επισημαίνει η κ. Ζακκάκ, η διατήρηση του μαυρόγυπα στην περιοχή εξαρτάται όχι τόσο από τη διάσωση των φωλιών τους από τη φωτιά, όσο από τη διατήρηση υψηλών δέντρων στα οποία μπορούν να φωλιάσουν. «Οταν σβήσει η φωτιά και γίνει απολογισμός, θα απογράψουμε τα ώριμα δέντρα στις περιοχές που δεν έχουν καεί ώστε να δούμε αν επαρκούν. Αν δεν επαρκούν, θα πρέπει να εξεταστεί να μην κοπούν κάποια από τα καμένα ψηλά δέντρα. Το 2011, που είχε καεί το νότιο τμήμα της Δαδιάς, ένα ζευγάρι μαυρόγυπα συνέχισε να φωλιάζει σε ένα καμένο δέντρο, μέχρι που αυτό σάπισε και έπεσε το 2015».

Εκκληση του WWF

Πάντως, παρά τα ενθαρρυντικά νέα για τους μαυρόγυπες, η εικόνα της καταστροφής από το Εθνικό Πάρκο είναι αποκαρδιωτική. Η περιβαλλοντική οργάνωση WWF, που δραστηριοποιείται 30 έτη στην περιοχή, κάλεσε χθες με ανακοίνωσή της την πολιτεία να επανεξετάσει «συνολικά και συλλογικά το υφιστάμενο σύστημα κατάσβεσης, τον σχεδιασμό της πρόληψης και τελικά την επιχειρησιακή αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών σε αμιγώς δασικές περιοχές». Οπως επισημαίνει, «το πάθημα των τελευταίων ετών πρέπει επιτέλους να γίνει μάθημα, αλλά και αφορμή να αλλάξουν οι αστοχίες στον επίσημο σχεδιασμό».