Kathimerini.gr
Βασίλης Νέδος
Μανώλης Κωστίδης
Υπενθύμιση ότι οι πάγιες θέσεις της Αγκυρας σχετικά με το Αιγαίο δεν έχουν μετακινηθεί στο ελάχιστο αποτελεί η χθεσινή δήλωση διπλωματικών πηγών στην τουρκική εφημερίδα «Χουριέτ», ότι η Τουρκία επιθυμεί λύση – πακέτο, όχι μόνο για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, αλλά και για θέματα όπως η αποστρατιωτικοποίηση νησιών, αλλά και η κυριαρχία τους. Επιπλέον από την τουρκική πλευρά καθίσταται σαφές ότι τα ζητήματα που αφορούν τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης παραμένουν στην κορυφή της ατζέντας της Αγκυρας, η οποία μάλιστα την έχει εμπλουτίσει και με τα «δικαιώματα» των μειονοτήτων που βρίσκονται εκτός Συνθήκης της Λωζάννης.
Η δήλωση αυτή δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία στην Αθήνα, ωστόσο υπενθυμίζει το χάσμα αντίληψης που υπάρχει ανάμεσα στις δύο πλευρές. Από την Αθήνα τονίζεται με σαφήνεια ότι ζητήματα κυριαρχίας είναι εκτός συζήτησης. Καθώς, επίσης, ότι τα ζητήματα που τίθενται από τις τουρκικές διπλωματικές πηγές δεν περιλαμβάνονται στον ελληνοτουρκικό διάλογο ούτε και θα τεθούν στην κρίση διεθνούς δικαιοδοσίας. Εν ολίγοις η Αθήνα παραμένει στο σταθερό πλαίσιο που έχει χαράξει τις τελευταίες δεκαετίες, περί προσφυγής στη διεθνή δικαιοδοσία αποκλειστικά και μόνο για τη διαφορά υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Συγκεκριμένα, η δήλωση ανώτερης διπλωματικής πηγής αποτελεί απάντηση στην πρόσφατη συνέντευξη του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη στην «Κ». Η τουρκική διπλωματική πηγή αναφέρει, συγκεκριμένα, ότι «είναι απολύτως αδύνατο να περιοριστούν οι διαφορές στο Αιγαίο σε ένα μόνο θέμα. Η συντριπτική πλειονότητα των θαλάσσιων και εναέριων ζητημάτων είναι νομικά αλληλένδετα. Αποτελεί νομική επιταγή τα ζητήματα αυτά να αντιμετωπιστούν από κοινού». Στη συνέχεια τονίζεται ότι στόχος της Αγκυρας είναι να μην παραμείνουν άλυτα ζητήματα που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένταση και κρίση και έτσι να προκύψει μια μόνιμη ηρεμία στις σχέσεις.
Τουρκικές πηγές ανέφεραν ακόμη ότι η Αγκυρα επιθυμεί μια μόνιμη, συνολική και δίκαιη λύση σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο σε διαφορές όπως τα χωρικά ύδατα και ο εναέριος χώρος, οι γεωγραφικοί σχηματισμοί ασαφούς ιδιοκτησίας, ο εξοπλισμός νησιών με μη στρατιωτικό καθεστώς και η διαχείρισή του. Εάν δεν επιτευχθεί λύση ως αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων, η Αγκυρα έχει επίσης θέσει στην ατζέντα της την προσφυγή των διαφορών στη διεθνή δικαιοσύνη ως πακέτο. Ωστόσο, πριν φτάσει σε αυτό το στάδιο η Ελλάδα πρέπει επίσης να άρει τις επιφυλάξεις που έχει θέσει στη δικαιοδοσία του διεθνούς δικαστηρίου.
Η τουρκική πλευρά ξεκαθαρίζει, ακόμη, πως είναι έτοιμη για συνεργασία στους τομείς του περιβάλλοντος, της ενέργειας, της επιστημονικής έρευνας, της καταπολέμησης της παράνομης μετανάστευσης και της έρευνας και διάσωσης. Οσον αφορά τα ζητήματα των μειονοτήτων η Αγκυρα τονίζει ότι η Ελλάδα πρέπει να σταματήσει τις προσπάθειές της να αρνείται την εθνοτική ταυτότητα της μουσουλμανικής μειονότητας (την οποία αποκαλεί «τουρκική»), να μην αναγνωρίζει τους «εκλεγμένους θρησκευτικούς ηγέτες» της (δηλαδή τους ψευδομουφτήδες), να περιορίζει de facto τις εκπαιδευτικές της δυνατότητες, να καθιστά κενά περιεχομένου τα μειονοτικά ιδρύματα. Κατά τη «Χουριγιέτ», η Ελλάδα θα πρέπει να αρχίσει να βλέπει τη μουσουλμανική μειονότητα, «όπως η Τουρκία, που βλέπει τη ρωμαίικη μειονότητα ως πλούτο και ως γέφυρα φιλίας μεταξύ των δύο χωρών».
Το αίτημα της Άγκυρας
Η ίδια ανώτερη διπλωματική πηγή θέτει ζήτημα «τουρκικών μειονοτικών δικαιωμάτων» και για άλλες γεωγραφικές περιοχές της Ελλάδας, αναφέροντας ενδεικτικά ότι «η Ελλάδα θα πρέπει επίσης να επανεξετάσει την προσέγγισή της προς τους ομογενείς που δεν εμπίπτουν στη Συνθήκη της Λωζάννης. Οσοι ζουν στη Θεσσαλονίκη, στη Ρόδο και στην Κω δεν εμπίπτουν στο μειονοτικό πλαίσιο που ορίζεται στη Συνθήκη της Λωζάννης. Το αίτημα της Αγκυρας είναι το ελληνικό κράτος να λάβει μέτρα και έναντι αυτών με βάση τις οικουμενικές αξίες και σύμφωνα με τα ανθρώπινα και μειονοτικά δικαιώματα».
