Kathimerini.gr
Χρύσα Λιάγγου
Τις «πόρτες» για την είσοδο της αμερικανικής Chevron, του δεύτερου μεγαλύτερου παγκοσμίως παραγωγού φυσικού αερίου, μετά την ExxonMobil που έχει τοποθετηθεί στην εγχώρια αγορά από το 2019, ανοίγει η Ελλάδα, ενώ παράλληλα προετοιμάζεται για νέες παραχωρήσεις αξιολογώντας τις μεγάλες ανατροπές που φέρνει στο διεθνές ενεργειακό περιβάλλον η προεδρία Ντόναλντ Τραμπ.
Πρόκειται για μια σαφή στροφή της χώρας στην κατεύθυνση επαναπροσδιορισμού του ρόλου του φυσικού αερίου για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας αλλά και συνολικότερα της ευρωπαϊκής πολιτικής για την ενεργειακή μετάβαση, ζήτημα που ανέδειξε με την πρόσφατη επιστολή του προς την πρόεδρο της Ε.Ε. ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Η επισημοποίηση, εξάλλου, από την ελληνική κυβέρνηση του ενδιαφέροντος της Chevron την ημέρα της ορκωμοσίας του νέου προέδρου των ΗΠΑ, στην προεκλογική εκστρατεία του οποίου κυριάρχησε το σύνθημα «drill, drill, drill» (εξόρυξη, εξόρυξη, εξόρυξη), αποτελεί μια συμβολικού χαρακτήρα κίνηση και παράλληλα ένα μήνυμα προς τους Ευρωπαίους εταίρους σε αυτή την κατεύθυνση.
Επέκταση ερευνών
Η αμερικανική Chevron, όπως ανακοίνωσε χθες το ΥΠΕΝ, εκδήλωσε ενδιαφέρον για έρευνες στη θαλάσσια περιοχή νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και έως τα δυτικά της Κρήτης, που συνορεύει με τα θαλάσσια οικόπεδα που παραχωρήθηκαν στην κοινοπραξία των ExxonMobil / HELLENiQ ENERGY. Το υπουργείο έκανε αποδεκτό το αίτημα της αμερικανικής εταιρείας και δεσμεύθηκε ότι «θα προχωρήσει εντός της εβδομάδας στην έκδοση της σχετικής απόφασης, που θα προβλέπει την ακριβή έκταση και την άμεση προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού, ενώ στο αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα θα αξιολογηθεί και η χωρική επέκταση των ερευνών». Αυτό το σημείο της ανακοίνωσης περί χωρικής επέκτασης των ερευνών αποτελεί, σύμφωνα με παράγοντες με γνώση των εξελίξεων, μια έμμεση δέσμευση προς τη Chevron, το ενδιαφέρον της οποίας φαίνεται να επεκτείνεται πολύ πέραν των 11.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων στη θαλάσσια περιοχή νότια της Πελοποννήσου. «Δεν έχει επιχειρηματική λογική η έκταση αυτή για μια εταιρεία του μεγέθους της Chevron», τονίζουν. Τη χαρακτηρίζουν, δε, «πρόγευμα στο κυρίως πιάτο» που θα ακολουθήσει και το οποίο, όπως τονίζουν, θα πρέπει να είναι μια έκταση συγκρίσιμη με αυτήν των 40.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων που παραχωρήθηκε στην ExxonMobil στην Κρήτη. Τα παραπάνω, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «Κ», δεν αποτελούν εκτιμήσεις, αλλά τα όσα ατύπως έχουν συμφωνηθεί μεταξύ της ελληνικής πλευράς και της αμερικανικής εταιρείας και πρόκειται να ακολουθήσουν τον διεθνή διαγωνισμό για την παραχώρηση της περιοχής της Πελοποννήσου.
Η είσοδος της Chevron στην Ελλάδα ήταν για την αγορά θέμα χρόνου, καθώς θεωρείτο η αναμενόμενη απάντησή της στην τοποθέτηση της ExxonMobil στην Κρήτη για την ενίσχυση της θέσης της έναντι του μεγαλύτερου αντιπάλου της διεθνώς στην αγορά της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, όπου έχουν πάρει θέσεις και οι δύο αμερικανικές εταιρείες. H Chevron έχει τοποθετηθεί στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου από το 2020 με την εξαγορά της Noble Energy, που ανακάλυψε τα πρώτα κοιτάσματα στο Ισραήλ και στην Κύπρο. Δεν είναι τυχαία, εξάλλου, η στιγμή που εκδηλώνεται το ενδιαφέρον της Chevron, λίγο πριν η ExxonMobil λάβει τις αποφάσεις της για ερευνητικές γεωτρήσεις στις δύο περιοχές της Κρήτης.
Τι σημαίνει για τη χώρα
Σε κάθε περίπτωση, η ταυτόχρονη παρουσία δύο διεθνών πετρελαϊκών κολοσσών στην Ελλάδα ενισχύει την πεποίθηση ότι η χώρα μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια αγορά ενέργειας. Κυρίως, όμως, όπως επισημαίνουν στην «Κ» αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες, ενισχύονται οι προσπάθειες εντοπισμού εγχώριων κοιτασμάτων, καθώς στις υπάρχουσες έρευνες προστίθενται επιπλέον 11.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα για εξερεύνηση (αύξηση κατά 25% των ενεργών περιοχών), γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες να εντοπιστούν ακόμη περισσότεροι στόχοι ενδιαφέροντος. Επιπλέον αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες να εκτελεστούν περισσότερες ερευνητικές γεωτρήσεις λόγω του ανταγωνισμού που αναπτύσσεται σε μια περίοδο που η ερευνητική δραστηριότητα στην Ανατολική Μεσόγειο αυξάνεται διαρκώς. Η πρόσφατη ανακάλυψη φυσικού αερίου της ExxonMobil στην Αίγυπτο και η έναρξη της ερευνητικής γεώτρησης στο οικόπεδο 5 της Κύπρου πριν από λίγες ημέρες είναι ενδεικτικές περιπτώσεις αυτής της κινητικότητας.
Η Chevron, με δραστηριότητες σε πάνω από 25 χώρες παγκοσμίως και κεφαλαιοποίηση περίπου 300 δισ. δολ., έχει ήδη σημαντική παρουσία και εμπειρία στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με ερευνητικές δραστηριότητες σε Αίγυπτο, Ισραήλ και Κύπρο. Το ενδιαφέρον της για τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες είχε διαφανεί με την εξαγορά των δισδιάστατων σεισμικών δεδομένων στη λεκάνη Ιονίου και Κρήτης που προσκτήθηκαν το 2012 από τη νορβηγική PGS και αξιολογήθηκαν εκ νέου το 2017. Ακολούθησαν επαφές με την HELLENiQ ENERGY και η υπογραφή συμφωνίας εχεμύθειας μεταξύ τους για την εξαγορά μεριδίων στα οικόπεδα της Κρήτης και του Ιονίου που έχουν παραχωρηθεί στην ελληνική εταιρεία. Οι διαπραγματεύσεις με την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την περιοχή της Πελοποννήσου ξεκίνησαν εδώ και αρκετούς μήνες.
Η περιοχή
Η περιοχή κατά το μεγαλύτερο ποσοστό της βγαίνει για πρώτη φορά προς παραχώρηση, αφού μόνο το 1/4 αυτής είχε συμπεριληφθεί στον πρώτο μεγάλο κύκλο παραχωρήσεων το 2014. Η σημερινή αραιή χαρτογράφηση με σεισμογραφικές γραμμές, αν και δεν επιτρέπει μια λεπτομερή εικόνα της γεωλογίας του πυθμένα, έχει ήδη αποκαλύψει ενδιαφέρουσες γεωλογικές δομές που δημιουργούν αισιοδοξία ότι μετά την πύκνωση της σεισμογραφικής χαρτογράφησης με την εκτέλεση των απαιτούμενων τελευταίας τεχνολογίας ερευνητικών προγραμμάτων μπορεί να αποκαλυφθούν ακόμη περισσότερες.
Ο διαγωνισμός για την παραχώρηση της περιοχής θα προχωρήσει με την προβλεπόμενη από τον νόμο ανοιχτή διαδικασία. Με βάση αυτή, το ΥΠΕΝ αναμένεται να εκδώσει δύο υπουργικές αποφάσεις. Η πρώτη θα κάνει αποδεκτό το ενδιαφέρον της Chevron για την περιοχή της Πελοποννήσου και της HELLENiQ ENERGY για το οικόπεδο Α2 που εκτείνεται νότια της υφιστάμενης παραχώρησης «μπλοκ 10» και η δεύτερη θα καθορίζει τα ακριβή όρια των περιοχών και τις διαδικασίες του διεθνούς διαγωνισμού, ο οποίος θα πρέπει να παραμείνει στον «αέρα» τουλάχιστον για 90 ημέρες από την ημερομηνία δημοσίευσής του στην Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Τον διαγωνισμό θα προκηρύξει η ΕΔΕΥΕΠ αφού εκδοθούν οι δύο υπουργικές αποφάσεις και κατατεθεί η στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που είναι ήδη έτοιμη. Το ενδιαφέρον της HELLENiQ ENERGY για το νέο οικόπεδο Α2 συνδέεται με την επιστροφή του 20% του «μπλοκ 10» και του «μπλοκ 2» στο Ιόνιο κατά τα προβλεπόμενα στις σχετικές συμβάσεις, ώστε να καταστεί συνεχές το εθνικό θαλάσσιο πάρκο του Ιονίου. Το ΥΠΕΝ, όπως ανακοίνωσε, βρίσκεται σε συζητήσεις και με την Energean για την απελευθέρωση της παραχώρησης του κοιτάσματος στο Κατάκολο, προκειμένου να συμπεριληφθεί στο νέο εθνικό θαλάσσιο πάρκο. «Το επενδυτικό ενδιαφέρον μίας ακόμη εταιρείας παγκοσμίου κύρους, όπως η αμερικανική Chevron, υπογραμμίζει την εμπιστοσύνη της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας στην κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ενώ αναδεικνύει για ακόμη μία φορά τις δυνατότητες της Ελλάδας να εξελιχθεί σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο και να διασφαλίσει την ενεργειακή της ανεξαρτησία», δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης. Ο υπουργός ευχαρίστησε ιδιαιτέρως τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΔΕΥΕΠ Αριστοφάνη Στεφάτο και τον γενικό γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Πέτρο Βαρελίδη, καθώς και τις ομάδες τους, για τη συμβολή τους σε αυτή την εξέλιξη.
