Νέος κύκλος στήριξης Ουκρανίας από Ελλάδα - Εκπαίδευση Ουκρανών στα F-16

Σταύρος Παπαντωνίου

Υπό άκρα μυστικότητα και χωρίς να επιβεβαιωθεί έως την τελευταία στιγμή το παραμικρό, έφτασε χθες το απόγευμα στην Αθήνα ο πρόεδρος της δοκιμαζόμενης Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Πρόκειται για την πρώτη επίσημη επίσκεψη του Ουκρανού προέδρου στην Ελλάδα, η οποία εκκρεμούσε από την άνοιξη του 2021 και έγινε κατόπιν πρόσκλησης που του απηύθυνε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Λίγο μετά την προσγείωσή του στην Αθήνα, ο κ. Ζελένσκι είχε τετ α τετ με τον πρωθυπουργό στο Μέγαρο Μαξίμου. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ο κ. Μητσοτάκης, όπως φάνηκε και από τη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, μετέφερε στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι το μήνυμα ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να στηρίζει αμυντικά και ανθρωπιστικά την Ουκρανία και την ευρωατλαντική προοπτική της.

Ο κ. Μητσοτάκης πρόσθεσε πως η στήριξη της Ελλάδας στην Ουκρανία είναι ζήτημα αρχών, τονίζοντας πως «δεν υπάρχει περίπτωση να αναγνωρίσουμε ποτέ την παράνομη προσάρτηση περιοχών της Ουκρανίας από τη Ρωσία». Σε αυτό το σημείο άφησε αιχμές για την Τουρκία, αναφέροντας ότι «και η δική μας χώρα γνώρισε στο παρελθόν αναθεωρητισμό άλλων χωρών», ενώ έκανε ειδική αναφορά στη Μαριούπολη και στα εγκλήματα που έγιναν εκεί, σε «μια πόλη με ελληνικό όνομα και ελληνικό αίμα». Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στην ελληνική συνδρομή για την ανοικοδόμηση της χώρας, «με την πείρα της στον κατασκευαστικό τομέα», δίνοντας έμφαση στην Οδησσό, «το ιστορικό κέντρο της οποίας, με την υποστήριξη της Ελλάδας, αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO». Από την πλευρά του, ο κ. Ζελένσκι υπογράμμισε τις ανάγκες που έχει η χώρα του, ζητώντας την υποστήριξη της Ελλάδας και στην εκπαίδευση των Ουκρανών πιλότων στα F-16, ευχαριστώντας τον Ελληνα πρωθυπουργό για την πρότασή του. Ο Ουκρανός πρόεδρος αναφέρθηκε και στην ασφάλεια της σίτισης στον κόσμο, ζητώντας βοήθεια για να εξασφαλιστεί ο απαραίτητος ασφαλής διάδρομος. Σε εκείνο το σημείο, τόνισε ότι ελληνικές εταιρείες είναι έτοιμες να μεταφέρουν τα ουκρανικά σιτηρά.

Με το πέρας της συνάντησης, εκδόθηκε κοινή διακήρυξη των δύο χωρών –ο κ. Ζελένσκι επρόκειτο να παραστεί και στο δείπνο των ηγετών των Βαλκανίων– στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρεται πως «η Ελληνική Δημοκρατία και η Ουκρανία α) καλωσορίζουν τα σημαντικά επιτεύγματα προόδου της Ουκρανίας στον δρόμο για την ευρωατλαντική ενσωμάτωση, ιδίως αναφορικά με τη διαλειτουργικότητα με το ΝΑΤΟ που επιδεικνύουν οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις στο πεδίο της μάχης, και β) επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους να εντείνουν τις κοινές προσπάθειες προς υποστήριξη της ενσωμάτωσης της Ουκρανίας στη Συμμαχία και εφαρμογής των προδιαγραφών του ΝΑΤΟ». Επίσης σημειώνεται πως η Ελληνική Δημοκρατία θα συνεχίσει να υποστηρίζει την ισχυρή και αποτελεσματική πολιτική και υλική υποστήριξη της Συμμαχίας προς την Ουκρανία, με σκοπό να διασφαλισθεί η ικανότητα της Ουκρανίας να υπεραμυνθεί αποτελεσματικά της επικράτειάς της, σε ξηρά, θάλασσα και αέρα, και θα συνεχίσει να παρέχει στρατιωτική, τεχνική, αμυντική και ανθρωπιστική υποστήριξη στην Ουκρανία.

Το τελευταίο διάστημα, σε παρασκηνιακό επίπεδο οι επαφές των δύο χωρών είχαν πυκνώσει. Η Ελλάδα προσχωρώντας στη Διακήρυξη των ηγετών του G7 για τη στήριξη της Ουκρανίας αύξησε ουσιαστικά τις δεσμεύσεις της, αμυντικά και οικονομικά, για την ανοικοδόμηση της χώρας, τόσο διμερώς όσο και μέσω της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ. Και πράγματι, εσχάτως οι δύο πλευρές βρίσκονταν σε διαρκείς συζητήσεις προκειμένου να καταλήξουν σε αυτήν τη διμερή συμφωνία, με την Ελλάδα να δεσμεύεται για την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας σε αρκετούς τομείς, όχι μόνο στην άμυνα. Ενα από τα βασικά ζητήματα των συζητήσεων των δύο πλευρών, το οποίο παρακολουθούν και οι ΗΠΑ, αφορά την ενεργειακή ασφάλεια της Ουκρανίας η οποία πλέον, όπως γίνεται αντιληπτό, είναι πλήρως ανεξάρτητη από τη Ρωσία. Οι υφιστάμενες δομές στη βόρεια Ελλάδα (ΤΑΡ), οι διασυνδετήριοι αγωγοί, καθώς και η αυξανόμενη δυναμικότητα του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, αποτελούν κλειδί των συζητήσεων.

Τα τρία «κέρδη» από τη σύνοδο των ηγετών της Βαλκανικής

Aφορμή για τη «σύναξη» των ηγετών της Βαλκανικής χθες στην Αθήνα ήταν η συμπλήρωση 20 ετών από τη σύνοδο Ε.Ε. – Δυτικών Βαλκανίων και τη «Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης». Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης καλώντας τους ηγέτες των χωρών της «γειτονιάς» μας, παρουσία της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, αλλά και του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, θέλησε κατά πρώτον να αναδείξει τον ηγετικό ρόλο που επιδιώκει να έχει η Ελλάδα στην περιοχή ως πυλώνας σταθερότητας, ειρήνης και ενεργειακής ασφάλειας. Οπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές, αυτή η πρωτοβουλία και το άτυπο δείπνο επιβεβαιώνει τη θέση της χώρας, καθώς «η εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης και οι κινήσεις του πρωθυπουργού έχουν καταστήσει την Ελλάδα, μέσα σε λίγα χρόνια, πρωταγωνίστρια των διεθνών και ευρωπαϊκών εξελίξεων». Ειδικά για την περιοχή, οι ίδιες πηγές σημειώνουν πως σηματοδοτεί το πόσο έχει ενισχυθεί το γεωπολιτικό και ενεργειακό αποτύπωμα της Ελλάδας.

Φωτ. ΙΝΤΙΜΕ.

Ο δεύτερος στόχος που επετεύχθη είναι το σημαντικό μήνυμα με τη μη πρόσκληση στο δείπνο του Αλβανού πρωθυπουργού Εντι Ράμα. Το μήνυμα δεν είχε αποδέκτη μόνο τα Τίρανα, αλλά πήγαινε προς πάσα κατεύθυνση και έλεγε πως η Ελλάδα δεν θα ανεχθεί καμία κίνηση που είτε θίγει τα συμφέροντά της είτε δεν ευθυγραμμίζεται με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Η θέση της Αθήνας είναι ξεκάθαρη εδώ και καιρό και λέει πως η αλβανική κυβέρνηση έχει υπερβεί τα εσκαμμένα με την περίπτωση Μπελέρη.

Ο τρίτος βασικός σκοπός που επετεύχθη με το άτυπο δείπνο ήταν η ευκαιρία του κ. Μητσοτάκη να έχει τετ α τετ με τον Κροάτη πρωθυπουργό Αντρέι Πλένκοβιτς, μετά τα όσα συνέβησαν μεταξύ των δύο χωρών λόγω της δολοφονίας του Μιχάλη Κατσουρή. Υπενθυμίζεται πως ο Κροάτης ανήκει στο ΕΛΚ, σε αντίθεση με τον Κροάτη πρόεδρο Ζόραν Μιλάνοβιτς που εξαπέλυσε επανειλημμένως πυρά εναντίον της Ελλάδας.

Την εμπιστοσύνη του στην ελληνική Δικαιοσύνη εξέφρασε ο Κροάτης πρωθυπουργός Αντρέι Πλένκοβιτς, που είχε συνάντηση με τον Κ. Μητσοτάκη.

Μετά τη συνάντηση που είχαν οι δύο ηγέτες στο Μέγαρο Μαξίμου χθες το μεσημέρι, η κυβέρνηση εξέδωσε λιτή ανακοίνωση που μεταξύ άλλων αναφέρει πως ο Κροάτης πρωθυπουργός εξέφρασε την εμπιστοσύνη του στην ελληνική Δικαιοσύνη, με τις δύο πλευρές να συμφωνούν πως θα βρίσκονται σε επαφή για το θέμα, κάτι που καλύπτει απόλυτα την ελληνική πλευρά. Στη συνέχεια ακολούθησε συνάντηση των υπουργών Δικαιοσύνης και Εξωτερικών των δύο χωρών, στην οποία σύμφωνα με πληροφορίες οι Κροάτες ζήτησαν την απελευθέρωση μεγάλου μέρους των συλληφθέντων, με την απάντηση που έλαβαν να είναι πως η έρευνα είναι σε κρίσιμη καμπή και ότι κάνουν σημαντική δουλειά τα εγκληματολογικά εργαστήρια. Νωρίτερα ο κ. Μητσοτάκης είχε υποδεχθεί στο Μέγαρο Μαξίμου την πρόεδρο του Συμβουλίου Υπουργών της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης Μποριάνα Κρίστο και τον πρωθυπουργό της Ρουμανίας Μαρσέλ Τσιολάκου.

Οσον αφορά το δείπνο που έλαβε χώρα χθες το βράδυ, το «παρών» έδωσαν, πλην του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς, του Μαυροβουνίου Γιακόβ Μιλάτοβιτς, ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Ντίμιταρ Κοβατσέφσκι, του Κοσόβου Αλμπιν Κούρτι, της Βουλγαρίας Νικολάι Ντένκοφ, της Κροατίας Αντρέι Πλένκοβιτς, η πρόεδρος της Μολδαβίας Μάγια Σάντου και οι προαναφερθέντες πρόεδρος του Συμβουλίου Υπουργών της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης Μποριάνα Κρίστο και ο πρωθυπουργός της Ρουμανίας Μαρσέλ Τσιολάκου.

Δέσμευση για παραχώρηση F-16

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, εμφανίστηκε χθες στο Kοινοβούλιο της Δανίας και ευχαρίστησε την κυβέρνηση για την παραχώρηση 19 μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Ουκρανία. Μετά το πέρας της ομιλίας του, στην οποία προειδοποίησε τους Δανούς πως μια πιθανή νίκη της Ρωσίας θα έθετε σε κίνδυνο και την ελευθερία των ιδίων, σύσσωμο το ακροατήριο σηκώθηκε όρθιο και τον χειροκρότησε.

Η Δανή πρόεδρος Μέτε Φρεντέρικσεν ανακοίνωσε την επικείμενη δωρεά την Κυριακή σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Ζελένσκι στην αεροπορική βάση Skrydstrup. Οι δυο τους νωρίτερα φωτογραφήθηκαν μέσα σε ένα μαχητικό. «Γνωρίζουμε ότι η ελευθερία σας είναι και η δική μας ελευθερία. Γνωρίζουμε επίσης πως χρειάζεστε περισσότερα όπλα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίον σας δωρίζουμε 19 μαχητικά αεροσκάφη F-16», δήλωσε με χαμόγελο η Φρεντέρικσεν. Τα έξι πρώτα θα παραδoθούν «αν όλα πάνε καλά» στις αρχές του επόμενου έτους, οκτώ ακόμη κατά τη διάρκειά του, ενώ τα τελευταία πέντε αναμένεται να παραδοθούν μέσα στο 2025.

Νωρίτερα την ίδια ημέρα ο Ζελένσκι ταξίδεψε στην Ολλανδία, όπου συνομίλησε με τον πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε. Ο Ρούτε δήλωσε πως η χώρα του έχει διαθέσιμα 42 F-16, όμως δεν έχει αποφασίσει ακόμη πόσα θα δωρίσει στην Ουκρανία. Πάντως, o Ζελένσκι δήλωσε λίγο αργότερα πως «οι μαχητές μας θα λάβουν 42 σπουδαία μαχητικά αεροσκάφη». Στη λεζάντα της κοινής φωτογραφίας τους, που ο Ζελένσκι μοιράστηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Ουκρανός πρωθυπουργός έγραψε: «Εχουμε μια πρωτοποριακή συμφωνία. Τα μαχητικά θα βρεθούν στους ουκρανικούς αιθέρες. Ευχαριστούμε, Ολλανδία! Ευχαριστούμε, Ρούτε!».

Στο άκουσμα της είδησης ο Ρώσος πρέσβης στη Δανία, Βλαντιμίρ Μπάρμπιν, δήλωσε πως η δωρεά των αεροσκαφών στην Ουκρανία θα δημιουργήσει «κλιμάκωση» στον πόλεμο. «Το γεγονός ότι η Δανία αποφάσισε τώρα να δωρίσει 19 F-16 στην Ουκρανία οδηγεί τη σύγκρουση σε κλιμάκωση. Η Δανία υποδύεται πως υποστηρίζει το δικαίωμα της Ουκρανίας να θέσει η ίδια τους όρους για μια ειρηνευτική συμφωνία. Ομως με τα λόγια και τις πράξεις της προσπαθεί να μην αφήσει άλλη επιλογή στην Ουκρανία από το να συνεχίσει να συγκρούεται στρατιωτικά με τη Ρωσία», δήλωσε ο Μπάρμπιν σύμφωνα με το δανέζικο πρακτορείο ειδήσεων Ritzau.

Επίθεση με drones

Παράλληλα, η ρωσική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως τέσσερα ουκρανικά drones έπληξαν την Κυριακή τέσσερις ρωσικές πόλεις. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Αμυνας, οι περιοχές του Κουρσκ, του Ροστόφ και του Μπέλγκοροντ, που όλες συνορεύουν με την Ουκρανία, χτυπήθηκαν, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν πέντε άνθρωποι, ενώ ακόμη ένα drone καταρρίφθηκε πάνω από ακατοίκητη περιοχή της Μόσχας. Το Σάββατο, ουκρανικό drone χτύπησε στρατιωτικό αεροδρόμιο στην περιοχή Νόβγκοροντ, καταστρέφοντας ένα αεροπλάνο.

Στις εξελίξεις του μετώπου, σκληρή επίθεση με πυραύλους και drones δέχτηκε η βόρεια πόλη του Τσερνίχιβ στην Ουκρανία, το Σάββατο, με τραγικό απολογισμό επτά νεκρούς και 144 τραυματίες. Στην επίθεση καταστράφηκε το θέατρο της πόλης, ενώ ανάμεσα στους νεκρούς βρισκόταν και ένα εξάχρονο κορίτσι. Σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμα που κυκλοφόρησε λίγες ώρες αργότερα από τη Σουηδία όπου βρισκόταν για συνάντηση με το βασιλικό ζεύγος, ο πρόεδρος Ζελένσκι δήλωσε πως «οι Ουκρανοί στρατιώτες θα δώσουν σκληρή απάντηση σε αυτή την τρομοκρατική επίθεση».