Kathimerini.gr
Σταύρος Ιωαννίδης
Τουλάχιστον μία από τις αποθήκες οπλισμού της Πολεμικής Αεροπορίας που βρίσκονται εντός του στρατοπέδου πυρομαχικών «Καραμπά» στη Νέα Αγχίαλο φαίνεται να έχει καταστραφεί ολοσχερώς ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, ζημιές έχουν υποστεί και άλλοι χώροι της Μονάδας.
Πρώτο μέλημα της στρατιωτικής ηγεσίας είναι να γίνει αποτίμηση της απώλειας οπλισμού, όταν οι συνθήκες επιτρέψουν την είσοδο των πυροτεχνουργών στον χώρο, αλλά και να ελεγχθεί η περιοχή για διασπορά επικίνδυνων εκρηκτικών υλών που θα μπορούσαν να προκαλέσουν νέες εκρήξεις.
Την ίδια ώρα πάντως, προκύπτει μια σειρά από σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη φύλαξη μιας από τις πιο νευραλγικές Μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων, μόλις έξι χιλιόμετρα από τη μεγαλύτερη αεροπορική βάση της χώρας, την 111 Πτέρυγα Μάχης της Νέας Αγχιάλου. Αρμόδιες πηγές με βαθιά γνώση των διαδικασιών τονίζουν στην «Κ» ότι αν και είναι νωρίς για εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων, φαίνεται πως εντοπίζονται μια σειρά από αστοχίες που οδήγησαν στη μεγαλύτερη απώλεια πυρομαχικών και μάλιστα υψηλής στρατηγικής και οικονομικής αξίας, εδώ και δεκαετίες.
«Οι αποθήκες οπλισμού της Πολεμικής Αεροπορίας δεν έχουν καμία σχέση με τις άλλες αποθήκες πυρομαχικών. Είναι στόχοι υψηλής αξίας και οφείλεις να τους προστατεύεις με νύχια και με δόντια. Είναι το τελευταίο που θέλεις να χάσεις» λένε στην «Κ» αξιωματικοί του αεροπορικού Επιτελείου.
Χάθηκαν «πολύτιμα» όπλα;
Στην αποθήκη του στρατοπέδου «Καραμπά» φυλάσσονται όπλα υψηλής στρατηγικής και οικονομικής αξίας. Πρόκειται για μέρος του οπλισμού των F-16 Block30 της 330 Μοίρας «Κεραυνός» και των F-16 Block 50 της 341 Μοίρας «Βέλος» και της 347 Μοίρας «Περσέας». Σχεδόν το ένα τρίτο του συνόλου των ελληνικών F-16 υπηρετεί στην 111 Πτέρυγα Μάχης της Νέας Αγχιάλου. Σύμφωνα με πληροφορίες, η αποθήκη περιείχε κυρίως βόμβες αλλά και ειδικά όπλα, η κατάσταση των οποίων θα διαπιστωθεί όταν επιτραπεί η είσοδος στους πυροτεχνουργούς.
Αρμόδιες πηγές εξηγούν στην «Κ» ότι ένα μέρος των όπλων (Α’ Χορηγία) βρίσκεται στις Μοίρες, ώστε σε περίπτωση ανάγκης τα αεροσκάφη να λάβουν έναν πλήρη φόρτο και να απογειωθούν ενώ τα υπόλοιπα (Β’ Χορηγία) φυλάσσονται σε αποθήκες, όπως αυτή που καταστράφηκε, για στρατηγικούς λόγους.
Οι εκρήξεις στην αποθήκη οπλισμού αλλά και η ταχύτητα με την οποία κινήθηκε η φωτιά, ανάγκασαν το Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας να διατάξει την προληπτική απομάκρυνση όσων F-16 βρίσκονταν εκτός των τσιμεντένιων καταφυγίων (Shelter) της 111 Πτέρυγας Μάχης και τη μεταστάθμευση τους σε γειτονικά αεροδρόμια. Άλλωστε, λόγω της επικινδυνότητας ήταν αδύνατη η προσπάθεια κατάσβεσης από αέρος ή από τις επίγειες δυνάμεις ενώ στην περιοχή αναπτύχθηκε ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος HERON ώστε να γίνει εκτίμηση της κατάστασης.
«Μπαλάκι» οι ευθύνες
Αν και πρωταρχικό μέλημα της ηγεσίας είναι να οριοθετηθεί πλήρως η φωτιά και να γίνει εκτίμηση της απώλειας πυρομαχικών, οι ευθύνες για το τι πήγε στραβά ήδη αναζητούνται. Το σχέδιο αντίδρασης δεν φαίνεται να λειτούργησε ούτε εντός ούτε εκτός του στρατοπέδου όπου φυλάσσονται τα πολύτιμα όπλα των F-16, ενώ δεν είναι σαφές αν υπήρχε πρόνοια για την αντιμετώπιση πυρκαγιάς.
Από τη Μεσογείων γίνεται λόγος για αδράνεια της πυροσβεστικής υπηρεσίας που υποτίμησε τη σοβαρότητα της κατάστασης καθώς η φωτιά έκαιγε στην περιοχή από την προηγούμενη ημέρα. Επισημαίνεται, πάντως, ότι δεν είναι η πρώτη φορά που μια πυρκαγιά πλησιάζει σε αποθήκη οπλισμού, στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, δεν φαίνεται να λειτούργησε κανένα από τα πρωτόκολλα ασφαλείας. Ο Νίκος Δένδιας ζήτησε από τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ τη διενέργεια κατεπείγουσας Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης για να αναζητηθούν οι ευθύνες.
Από την πλευρά της, η Πυροσβεστική Υπηρεσία διαμηνύεται ότι το μεσημέρι της Πέμπτης οι ισχυροί άνεμοι άλλαξαν τη φορά της πυρκαγιάς και την έστρεψαν προς την αποθήκη οπλισμού. Αρμόδιος αξιωματούχος της πυροσβεστικής, ωστόσο, αναφέρει στην έντυπη Καθημερινή «δεν είχε υπάρξει μέριμνα για τον καθαρισμό του χώρου των αποθηκών» που θα έπρεπε να γίνει με μέριμνα του στρατιωτικού προσωπικού.
Αντικείμενο έρευνας θα αποτελέσουν οι προδιαγραφές ασφαλείας, το σύστημα πυρασφάλειας, η κατάσταση του χώρου περιμετρικά του στρατοπέδου και της αποθήκης οπλισμού αλλά και οι χρόνοι αντίδρασης τόσο της πυροσβεστικής υπηρεσίας όσο και των αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων που είναι υπεύθυνοι για την φύλαξη της αποθήκης οπλισμού.
Σημαντικά ερωτήματα όμως παραμένουν αναπάντητα, όπως το αν είχε τεθεί σε επιφυλακή το προσωπικό λόγω της κρισιμότητας της Μονάδας και του αυξημένου κινδύνου πυρκαγιάς, αν είχε γίνει αποψίλωση του χώρου εντός και εκτός Μονάδας, αν υπήρχε και αν λειτούργησε το σύστημα καταστολής πυρκαγιάς και τι υλικά ή πυρομαχικά μπορεί υπήρχαν διασκορπισμένα στον χώρο και προκάλεσαν την άνοδο της θερμοκρασίας εντός της αποθήκης που φυλάσσονται όπλα υψηλής εκρηκτικότητας με αποτέλεσμα την πυροδότηση τους. Στο «μικροσκόπιο» μπαίνει και το ενδεχόμενο να είχαν αφεθεί όπλα και εκρηκτικές ύλες εκτός αποθηκών.
Με νατοϊκές προδιαγραφές
Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για αποθήκες κατασκευασμένες με νατοϊκά πρότυπα, μέρος των οποίων βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους ενώ το υπέργειο τμήμα διαθέτει επιχωματώσεις ώστε να είναι «απρόσβλητες» σε περίπτωση επιδρομής. Προβλέπεται ακόμη, η ύπαρξη αντιπυρικών ζωνών και συστήματος πυρόσβεσης για το εσωτερικό της αποθήκης. Ωστόσο, όπως δείχνουν τα πρώτα στοιχεία, οι εκρήξεις των βλημάτων προκλήθηκαν από την υψηλή θερμοκρασία που αναπτύχθηκε στο εσωτερικό καθώς η φωτιά δεν φαίνεται να πέρασε εντός του χώρου που αποθηκεύεται ο οπλισμός.
Αρμόδιες στρατιωτικές πηγές πάντως, επισημαίνουν ότι θα απαιτηθεί μεγάλο χρονικό διάστημα για να διαπιστωθεί το πραγματικό μέγεθος της ζημιάς, ενώ η περιοχή πρόκειται να παραμείνει αποκλεισμένη σε μεγάλη ακτίνα γύρω από την αποθήκη οπλισμού. Ειδικά τμήματα πυροτεχνουργών των Ενόπλων Δυνάμεων βρίσκονται ήδη στο σημείο και όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες θα αναλάβουν να «χτενίσουν» την περιοχή και να απομακρύνουν την εκρηκτική ύλη. Δεν αποκλείεται μάλιστα, βλήματα και πυρομαχικά να έχουν διασκορπιστεί σε μεγάλες αποστάσεις και να παραμένουν ενεργά.
