Γιώργος Λιάλιος
Την αντιμετώπιση του πολεοδομικού χάους που επικρατούσε στην πυρόπληκτη περιοχή στο Μάτι και στο Κόκκινο Λιμανάκι, αλλά και τη μετατροπή της από παραθεριστική σε αστική σηματοδοτεί η δημοσίευση, χθες, του ρυμοτομικού σχεδίου εφαρμογής. Με το σχέδιο ολοκληρώνεται η διαδικασία επαναχάραξης του οδικού δικτύου, ένα μεγάλο τμήμα «μπαίνει στο σχέδιο» και αναδιαμορφώνονται όρια των οικοδομικών τετραγώνων, δημιουργούνται νέοι κοινόχρηστοι χώροι, καθορίζονται τα έργα διευθέτησης ρεμάτων και τα λιμενικά έργα, που περιλαμβάνουν και τον «εμπλουτισμό» των παραλιών.
Η διαδικασία πολεοδομικής ανασυγκρότησης της πυρόπληκτης περιοχής πέρασε από πολλά κύματα. Λίγο μετά την καταστροφή το 2018 ξεκίνησε η κατάρτιση Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου για τη βελτίωση του πολεοδομικού χάους που επικρατούσε στην περιοχή. Η ευρύτερη περιοχή του Ματιού αποτελούνταν από μικρά τμήματα εντός σχεδίου και από εκτός σχεδίου ιδιοκτησίες, κυρίως αγροτικές (εξ ου και τα επιμήκη οικόπεδα και το περιορισμένο οδικό δίκτυο), που χτίστηκαν είτε νόμιμα, είτε με παράνομες κατατμήσεις, είτε και εντελώς αυθαίρετα.
Η προέγκριση του ΕΠΣ έγινε στην πρώτη επέτειο της τραγωδίας, ενώ αποφασίστηκε να δοθεί η αρμοδιότητα στο ΤΕΕ να αναθέσει σε ιδιώτες όλες τις απαραίτητες μελέτες (ένα μοντέλο που μάλλον πρέπει να κρίθηκε επιτυχημένο, καθώς η πολιτεία το εφάρμοσε γενικευμένα τα επόμενα χρόνια). Κατόπιν, το 2020 ανατέθηκε η μελέτη του ΕΠΣ, το οποίο εγκρίθηκε από την πολιτεία με προεδρικό διάταγμα το 2022. Κατά του σχεδίου έχουν κατατεθεί προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας, οι οποίες εκκρεμούν, για ζητήματα που σχετίζονται με την αναδιάταξη των παραλιακών ιδιοκτησιών και επιμέρους ενοτήτων. Στη συνέχεια ξεκίνησε η μακρά διαδικασία εξειδίκευσης του ΕΠΣ με το ρυμοτομικό σχέδιο εφαρμογής, το οποίο δόθηκε σε διαβούλευση. Η διαδικασία χαρακτηρίστηκε από έλλειψη διαφάνειας, καθώς το υπουργείο έδωσε σε διαβούλευση μόνο τον χάρτη της περιοχής, ενώ αρνήθηκε στους κατοίκους να τους παράσχει τις υποστηρικτικές μελέτες (υποστηρίζοντας ότι είναι πνευματική ιδιοκτησία του μελετητή). Συνολικά υπολογίζεται ότι κατατέθηκαν περισσότερες από 1.500 αντιρρήσεις. Να σημειωθεί ότι δύο περιοχές αυθαιρέτων, ο Προβάλινθος και η Αμπελούπολη, εξαιρέθηκαν από το σχέδιο και η τύχη τους παραπέμπεται στο τοπικό πολεοδομικό σχέδιο της ευρύτερης περιοχής.
Σε κάθε περίπτωση, η ολοκλήρωση του ρυμοτομικού σχεδίου είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη. Με το σχέδιο δημιουργείται οικοδομήσιμη έκταση 1.831 στρεμμάτων, με 152 στρέμματα για κοινόχρηστους χώρους. Το οδικό δίκτυο αυξάνεται κατά 64% και αναδιαρθρώνεται, ενώ στην παραλιακή ζώνη δημιουργείται ένας περίπατος 3,8 χλμ. Σχεδόν όλη η περιοχή ορίζεται ως αμιγούς κατοικίας – με αρκετά μεγάλους συντελεστές δόμησης (έως 0,5) και μικρές αρτιότητες, κατά κανόνα 750 τετραγωνικά μέτρα (κατ’ εξαίρεση τα 225 τ.μ. όπου προκύπτουν νέα οικόπεδα μετά τις ανακατατάξεις), στοιχεία ενδεικτικά της μετατροπής της περιοχής από παραθεριστική σε αστική.
Οπως είχε εξαρχής διαφανεί, η τραγωδία δεν έγινε αφορμή για την επιβολή της πολεοδομικής νομιμότητας στην περιοχή: χαρακτηριστική είναι η περίπτωση παράνομα νομιμοποιημένων αυθαιρέτων μέσα σε ρέματα, που διατηρούνται όλα και μάλιστα προβλέπονται ακριβά αντιπλημμυρικά έργα για τη διάσωσή τους. Τέλος, το νέο σχέδιο ορίζει και τα απαραίτητα λιμενικά έργα, τα οποία περιλαμβάνουν και τον εμπλουτισμό τεσσάρων ακτών (Κόκκινο Λιμανάκι, Ακτή Ειρήνης, Αργυρά Ακτή και ΝΑΟΜ) που έχουν με τα χρόνια διαβρωθεί.
