Γιάννης Παλαιολόγος
«Γιατί τον έχετε ακόμη εδώ;». Σε επίσκεψη στελεχών της προσωρινής διοίκησης της «Κιβωτού του Κόσμου» σε δομή της οργάνωσης, ένα από τα παιδιά κατήγγειλε συγκεκριμένο υπάλληλο για κακοποιητική συμπεριφορά και διερωτήθηκε γιατί δεν έχει απομακρυνθεί. «Δεν ήταν η μόνη τέτοια περίπτωση», τονίζει ο Γιάννης Ματαλιωτάκης, υπεύθυνος της κοινωνικής υπηρεσίας.
Οπως εξηγούν στην «Κ» στελέχη της προσωρινής διοίκησης, «όταν αναλάβαμε δεν είχαμε καθόλου εικόνα για τα ονόματα των μελών του προσωπικού που συνδέονταν με την υπόθεση. Σήμερα έχει ανανεωθεί το 40% του οργανισμού».
Αυτά τα περιστατικά είναι ενδεικτικά των προκλήσεων που έχει αντιμετωπίσει η προσωρινή διοίκηση της «Κιβωτού», η οποία διορίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο από τον ίδιο τον πρωθυπουργό για θητεία ενός έτους. Η νέα διοίκηση, με επικεφαλής την Αλεξάνδρα Μαρτίνου, ανέλαβε στον απόηχο του σκανδάλου που έχει οδηγήσει έως σήμερα στην απαγγελία κατηγοριών κατά επτά ατόμων –μεταξύ των οποίων και του ιδρυτή της «Κιβωτού», πατρός Αντωνίου– και έχει προκαλέσει έντονους κλυδωνισμούς στον ευαίσθητο τομέα της παιδικής προστασίας γενικότερα. Αλλά η πολιτεία συνεχίζει να είναι με ουσιώδεις τρόπους απούσα.
«Το κράτος θα έπρεπε, έπειτα από όλα όσα συνέβησαν, να αναβαθμίσει τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, να παράσχει χρηματοδότηση και να σχεδιάσει με όραμα, συνέπεια και κατανόηση της ελληνικής πραγματικότητας την επόμενη ημέρα για την παιδική προστασία», λέει στην «Κ» η γενική διευθύντρια της «Κιβωτού», Μαρία Χατζηνικολάκη. «Με αφορμή την “Κιβωτό” θα έπρεπε να αλλάξει εκ βάθρων το σύστημα παιδικής προστασίας στην Ελλάδα. Αντ’ αυτού, η κυβέρνηση πετάει ξανά το μπαλάκι στην ιδιωτική πρωτοβουλία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται».
«Δεν μας αναλαμβάνουν»
Παρότι το αποθεματικό της οργάνωσης εξακολουθεί να διαθέτει 13 εκατ. ευρώ, τα στελέχη της διοίκησης σημειώνουν ότι οι ετήσιες δαπάνες κυμαίνονται στα 5-6 εκατ. ευρώ, δημιουργώντας μεσοπρόθεσμα πρόβλημα οικονομικής βιωσιμότητας. «Δεν είναι μόνο ότι έχουν στερέψει οι δωρεές», λέει η κ. Χατζηνικολάκη. «Μεγάλες εταιρείες αποφεύγουν να μας αναλάβουν ακόμη και ως πελάτες – π.χ. για τον διαχειριστικό έλεγχο ή για την ιατροφαρμακευτική ασφάλιση του προσωπικού». Σε αυτό το κλίμα είναι πολύ δύσκολη η εξεύρεση εξειδικευμένου προσωπικού, ειδικά στην περιφέρεια. Η γενική διευθύντρια της οργάνωσης απευθύνει έκκληση ειδικά για ψυχολόγους και παιδοψυχιάτρους, καθώς και κατηρτισμένο παιδαγωγικό προσωπικό. Παράλληλα, η νέα διοίκηση αντιμετωπίζεται από τους κύκλους που πρόσκεινται στον πατέρα Αντώνιο ως μη νόμιμη, με σημεία και τέρατα να διαδίδονται σχετικά με τις πρακτικές της.
Η «Κιβωτός του Κόσμου» φιλοξενεί σήμερα 110 παιδιά. Η νέα διοίκηση, για να θωρακίσει την οργάνωση, σύστησε επιστημονική επιτροπή για την παιδική προστασία και θεσμοθέτησε την υποχρεωτική κλινική εποπτεία του προσωπικού. Στελέχωσε, επίσης, όλα τα σπίτια της οργάνωσης με τη σωστή αναλογία παιδαγωγών, κοινωνικών λειτουργών, διοικητικών υπευθύνων και βοηθητικού προσωπικού, ενώ υιοθέτησε διπλογραφικό λογιστικό σύστημα κατηγορίας Γ΄ (αντί για Β΄), που απεικονίζει πλήρως την κινητή και την ακίνητη περιουσία του οργανισμού.
Τερμάτισε, επιπλέον, την πρακτική αποξένωσης των παιδιών που φιλοξενούσε από τις βιολογικές τους οικογένειες, προσπαθώντας να αποκαταστήσει αυτές τις σχέσεις– όπου αυτό ήταν εφικτό– αλλά και να επανενώσει αδέλφια που μέχρι πρότινος φιλοξενούνταν σε δομές με μεγάλη γεωγραφική απόσταση μεταξύ τους. «Oταν άλλαξε η διοίκηση, δεχθήκαμε καταιγισμό τηλεφωνημάτων από οικογένειες με παιδιά στην “Κιβωτό”. Αυτό που μας έλεγαν ήταν ότι τα είχαν χάσει, καθώς η επικοινωνία με αυτά ήταν σπάνια. Πολύ εύκολα, με διάφορες προφάσεις, τους αρνούνταν επισκεπτήρια ώστε να μην τα δουν», λέει ο κ. Ματαλιωτάκης.
Επιπλέον, σύμφωνα με τη νέα διοίκηση, κατά το τελευταίο εξάμηνο εξετάστηκαν από την αρχή οι ιατρικοί φάκελοι και οι φάκελοι ψυχικής υγείας των παιδιών και διεξήχθησαν όλες οι αναγκαίες ιατρικές εξετάσεις. «Σε κάποιες περιπτώσεις δεν είχαν γίνει οι απαραίτητες διαδικασίες ώστε να διαγνωστούν οι δυσκολίες. Σε άλλες είχαν διαγνωστεί, αλλά δεν λάμβαναν την ενδεδειγμένη θεραπεία», αναφέρει ο Ματαλιωτάκης.
Τέλος, όπως λέει η κ. Χατζηνικολάκη, γίνεται μια συντονισμένη προσπάθεια να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με τον έξω κόσμο. «Πολλά δεν είχαν πάρει ποτέ λεωφορείο, δεν είχαν μπει στο μετρό. Ηταν εντελώς ιδρυματοποιημένα».
