Κωστής Π. Παπαδιόχος
Μεταβολές στη «γεωμετρία» της εν εξελίξει προεκλογικής περιόδου, που μένει να αποδειχθεί εάν είναι πρόσκαιρες ή έχουν μονιμότερα χαρακτηριστικά, επιφέρει το Qatargate, λόγω της εμπλοκής της ευρωβουλευτού του ΠΑΣΟΚ Εύας Καϊλή.
Το Μαξίμου εκτιμά πως η «επανασύνδεση» του ΠΑΣΟΚ με φαινό-μενα διαφθοράς μπορεί να επηρεάσει ψηφοφόρους που είχαν στραφεί προς τη Χαρ. Τρικούπη μετά την εκλογή Ανδρουλάκη.
Τα κομματικά επιτελεία, εν μέσω της συνεχιζόμενης αντιπαράθεσης με φόντο τις παρακολουθήσεις, αναμένουν τα αποτελέσματα των ερευνών κοινής γνώμης προκειμένου να καταστεί σαφές το πρώτο αποτύπωμα της υπόθεσης στη συμπεριφορά των ψηφοφόρων. Ήδη εκφράζονται φόβοι για το ενδεχόμενο τα φαινόμενα διαφθοράς με επίκεντρο τις Βρυξέλλες, σε συνδυασμό με την πίεση που ασκούν στα ευάλωτα κοινωνικά στρώματα η ενεργειακή κρίση και η ακρίβεια, να οδηγήσουν στην «αναβίωση» της λεγόμενης αντισυστημικής ψήφου. Όπως λέγεται, μετά την τραυματική τριετία 2012-2015 η χώρα εμφανιζόταν να έχει επιστρέψει στην πολιτική κανονικότητα. Όμως, η εικόνα αυτή υπάρχει κίνδυνος να ανατραπεί και να καταγραφεί εκλογική άνοδος των άκρων εάν κυριαρχήσει στην εγχώρια σκηνή η συνολική απαξίωση των κομμάτων, του πολιτικού προσωπικού και της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ένα ούτως ή άλλως ιδιαίτερα πολωμένο περιβάλλον.
Σε κάθε περίπτωση, η υπόθεση Καϊλή μεταβάλλει ήδη σε σημαντικό βαθμό τα δεδομένα της προεκλογικής περιόδου, καθώς η επιλογή του Νίκου Ανδρουλάκη να επιχειρήσει να «χρεώσει» την «πράσινη» ευρωβουλευτή στη Ν.Δ. έχει οδηγήσει σε ανοικτό πόλεμο το Μέγαρο Μαξίμου και τη Χαριλάου Τρικούπη, ειδικά μετά την αποστροφή του προέδρου του ΠΑΣΟΚ ότι το κυβερνών κόμμα πρέπει να περάσει στην αντιπολίτευση.
Κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν πως το Qatargate εγκυμονεί για τη Ν.Δ. κινδύνους, αλλά προσφέρει και σημαντικές ευκαιρίες. Ως κίνδυνος καταγράφεται ότι η κυβέρνηση εμφανίζεται απομονωμένη στην τελική ευθεία προς τις επερχόμενες διπλές κάλπες, αλλά και χωρίς ορατό κυβερνητικό εταίρο, εάν δεν επιτευχθεί ο στόχος της αυτοδυναμίας. Στον αντίποδα, όμως, η εικόνα πολιτικής «μοναξιάς» του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη μπορεί να αναδειχθεί σε πολιτικό πλεονέκτημα. Ειδικότερα, όπως λέγεται, η προοπτική μιας κυβερνητικής συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της συσπείρωσης της Ν.Δ., καθώς και σε ροή νέων ψηφοφόρων, ειδικά στην πρώτη κάλπη της απλής αναλογικής, όπου υπάρχει ο φόβος εκδήλωσης της λεγόμενης χαλαρής ψήφου. Τούτο θεωρείται κρίσιμο, γιατί το Μέγαρο Μαξίμου χρειάζεται ένα καλό «σκορ» στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση ώστε στις δεύτερες εκλογές να ξεπεράσει το 37,5%-38% που απαιτείται προκειμένου να υπερβεί τον πήχυ της αυτοδυναμίας. Παράλληλα, η «επανασύνδεση» του ΠΑΣΟΚ με φαινόμενα διαφθοράς και σκανδάλων εκτιμάται πως μπορεί να απελευθερώσει ψηφοφόρους που είχαν στραφεί προς τη Χαριλάου Τρικούπη μετά την ανάδειξη του Νίκου Ανδρουλάκη στην ηγεσία, δημιουργώντας μια πρόσθετη εκλογική δεξαμενή για τη Ν.Δ.
Σαφώς πιο σύνθετη είναι βεβαίως η κατάσταση για τον Νίκο Ανδρουλάκη και τη Χαριλάου Τρικούπη, που καλούνται, πέραν της διαχείρισης του ηθικού βάρους της υπόθεσης Καϊλή, να αντιμετωπίσουν ένα διπλό πρόβλημα:
• Πρώτον, την «αναζωπύρωση» του άτυπου διχασμού στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ σε όλα τα επίπεδα –περιλαμβανομένων των ιδίων των ψηφοφόρων του–, μεταξύ εκείνων που βλέπουν θετικά την προοπτική συμπόρευσης με τη Ν.Δ. και όσων προκρίνουν εκείνη με τον ΣΥΡΙΖΑ.
• Δεύτερον, την αναμενόμενη αύξηση της πίεσης ο κ. Ανδρουλάκης να καταστήσει σαφές τι θα πράξει στις επόμενες εκλογές σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας και ειδικότερα εάν έχει αποφασίσει να συνεργαστεί με τον Αλέξη Τσίπρα.
Θα πρέπει να επισημανθεί πως υπάρχουν εκτιμήσεις σύμφωνα με τις οποίες ήταν λάθος η επιλογή του προέδρου του ΠΑΣΟΚ να ανοίξει «μέτωπο» με τον πρωθυπουργό χαρακτηρίζοντας την Εύα Καϊλή «δούρειο ίππο» της Ν.Δ. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη προσέγγιση, ο κ. Ανδρουλάκης θα έπρεπε μετά την άμεση διαγραφή της να αφήσει το θέμα να ατονήσει και να φύγει από την πρώτη γραμμή της επικαιρότητας, αντί να το συντηρεί καθιστώντας το κεντρικό ζήτημα πολιτικής αντιπαράθεσης με το Μέγαρο Μαξίμου. Πάντως, ο κ. Ανδρουλάκης φέρεται να πιστεύει πως η αντίδρασή του ήταν επιβεβλημένη και θα δικαιωθεί μεσοπρόθεσμα, καθώς θεωρεί πως η συρρίκνωση του ΠΑΣΟΚ αποτελεί πλέον στρατηγική επιλογή του κυβερνητικού στρατοπέδου.
Σε κάθε περίπτωση, κέρδη –το εύρος των οποίων πάντως μένει να αποδειχθεί– από την υπόθεση Καϊλή μπορεί να έχει ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο Αλέξης Τσίπρας βλέπει το αφήγημα της λεγόμενης προοδευτικής διακυβέρνησης να λαμβάνει εκ νέου πνοή. Παράλληλα, η Κουμουνδούρου μπορεί να επαναφέρει στο προσκήνιο το αφήγημα του «ηθικού πλεονεκτήματος» έναντι του ΠΑΣΟΚ, αλλά και της Ν.Δ. με όχημα την υπόθεση των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων.
Στον αντίποδα, εκφράζονται σοβαρές επιφυλάξεις για το κατά πόσον η σχεδόν «μονοθεματική» αντιπολίτευση που ασκεί ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να του δώσει στρατηγικό πλεονέκτημα στο σώμα των αναποφάσιστων ψηφοφόρων, που θα κρίνουν την έκβαση της επερχόμενης εκλογικής μάχης. Πόσο μάλλον που είναι σαφές πως οι πολίτες αξιολογούν ως σημαντικότερα προβλήματα την οικονομία και την ακρίβεια.
Θα πρέπει να επισημανθεί, τέλος, πως στο Μέγαρο Μαξίμου προεξοφλούν ότι τα δημοσιεύματα περί υποκλοπών είτε από την ΕΥΠ είτε μέσω του παράνομου λογισμικού Predator θα συνεχιστούν και το επόμενο διάστημα. Επίσης, πρόσθετο πρόβλημα συνιστά η επιβεβαίωση ότι υπό παρακολούθηση από την ΕΥΠ τελούσαν ο ευρωβουλευτής Γ. Κύρτσος και ο δημοσιογράφος Τ. Τέλλογλου. Όμως, κυβερνητικά στελέχη υποστηρίζουν, με βάση και τις έρευνες της κοινής γνώμης, πως το πολιτικό κόστος είναι για τη Ν.Δ. ελεγχόμενο, παρότι οι παρακολουθήσεις έχουν θολώσει την εικόνα της, κυρίως στον λεγόμενο κεντρώο χώρο. Όπως λέγεται, «ανατροπή» μπορεί να υπάρξει εάν από τα όσα βλέπουν ή θα δουν το φως της δημοσιότητας εγείρεται κάποιο ζήτημα ηθικής τάξεως, όπως συνέβη με την υπόθεση Πάτση, που εκτιμάται πως έχει «πληγώσει» τη Ν.Δ. περισσότερο από ό,τι οι υποκλοπές.
