Ελβίρα Κρίθαρη
«Σας πήραν τα χρυσά δόντια, σας πήραν τη χρυσή την αλυσίδα». Σε κάθε 45λεπτο ή 10λεπτο τηλεοπτικής μετάδοσης πολιτικού μηνύματος, ο χρόνος μέχρι τις εκλογές μοιάζει να διαστέλλεται. «Σας παίρνουν τα σπίτια, σας παίρνουν τη ζωή. Για ποιον λόγο; Μπορώ να μάθω τον λόγο;».
Ο κανονισμός προβλέπει ισότιμη μεταχείριση ως προς τη διάρκεια προβολής των προεκλογικών σποτ των κομμάτων που βρίσκονται στα ψηφοδέλτια της ερχόμενης Κυριακής και, εάν κανείς ξεχάσει την τηλεόραση ανοιχτή για ώρα, το πιθανότερο είναι να ακούσει τον επικεφαλής ενός μικρού συνδυασμού να αναρωτιέται για τη χαμένη οδοντοστοιχία των εν δυνάμει ψηφοφόρων του.
«Δεν υπάρχει μηχανισμός προληπτικού ελέγχου»
Αυτό είναι το καλό σενάριο. Ανάμεσα στα 36 κόμματα και συνασπισμούς κομμάτων της επερχόμενης εκλογικής αναμέτρησης βρίσκονται ορισμένοι που αψηφούν από βασικές συμβάσεις πολιτικής ορθότητας μέχρι την επιστήμη, φλερτάροντας με τη διασπορά ψευδών ειδήσεων και τη ρητορική μίσους – και όλα αυτά σε πλαίσιο υποχρεωτικής προβολής.
Η δημοκρατία, βέβαια, έχει αντοχές μεγαλύτερες των μεμονωμένων ληπτών μιας αμφιλεγόμενης πολιτικής τοποθέτησης. Οπως, για παράδειγμα, αυτής κόμματος που βάλλει κατά του εμβολιασμού για τον κορωνοϊό, όχι πια με το πολυπαιγμένο επιχείρημα ότι τα εμβόλια είναι ο «δούρειος ίππος» για την εγκατάσταση μικροτσίπ, αλλά πως όλη η διαδικασία είναι προπύργιο ελέγχου του πληθυσμού, που εξοικειώνεται με τη διαδικασία εκχώρησης προσωπικών δεδομένων στις Αρχές. Κάπου εδώ μπερδεύεται η σύλληψη της «πόλης των 15 λεπτών», μίας πρότασης αστικού σχεδιασμού όπου κυριαρχεί η προσβασιμότητα και η ισότητα στην κάλυψη των βασικών αναγκών των πολιτών, με την έκδοση πιστοποιητικού εμβολιασμού, που οδηγεί, έτσι, στη δημιουργία αστικών φυλακών όπου όλα είναι κοντά και επομένως κανείς δεν χρειάζεται να απομακρύνεται πολύ από το σπίτι ή το κάνει μόνο έχοντας εκδώσει κάποιο πιστοποιητικό μετακίνησης. Αν μπερδευτήκατε, καλώς. Αυτός ήταν μάλλον και ο στόχος του πολιτικού μηνύματος.
Μια πρώτη χαρτογράφηση των μικρών κομμάτων αυτών των εκλογών καταδεικνύει συσχέτιση με τα αντιεμβολιαστικά κινήματα που γεννήθηκαν μέσα στην πανδημία. Αρκετοί συνδυασμοί καλούν το εκλογικό σώμα να συσπειρωθεί γύρω από τη δυσπιστία για την επικινδυνότητα του κορωνοϊού και τα μέτρα που πάρθηκαν για την αντιμετώπισή του.
Σε ερώτημα της «Κ» για τους μηχανισμούς αποτροπής διάδοσης αντιεπιστημονικών μηνυμάτων, ο πρόεδρος του ΕΣΡ κ. Αθανάσιος Κουτρουμάνος διευκρίνισε ότι δεν υπάρχει μηχανισμός προληπτικού ελέγχου των προεκλογικών σποτ. «Απαντάμε σε νομικά ερωτήματα που καταθέτουν τα Μέσα Ενημέρωσης σχετικά με το περιεχόμενο μετάδοσης των μηνυμάτων ή την παρουσία υποψηφίων». Ενα από αυτά τα ερωτήματα καναλιού ήταν εάν μπορούν οι υποψήφιοι κάποιου πολιτικού κόμματος να εμφανιστούν σε τηλεοπτική εκπομπή με μάσκες. Οχι προστατευτικές μάσκες για τον κορονοϊό, αλλά μάλλον αποκριάτικες. Το ΕΣΡ γνωμοδότησε αρνητικά, με το σκεπτικό ότι δεν συνάδει με τη σοβαρότητα της διαδικασίας.
Θέσεις υπέρ της θανατικής ποινής, της οπλοκατοχής για την «υπεράσπιση της οικογένειας και της οικίας», κατά των εκτρώσεων και υπέρ της κατάργησης του δικαιώματος υιοθέτησης παιδιών από ομοφυλόφιλους βρίσκονται επίσης μέσα στα διαφημιζόμενα πολιτικά προγράμματα των κομμάτων. Μόνο που η υιοθεσία από ομοφυλόφιλα ζευγάρια δεν προβλέπεται νομικά στην Ελλάδα. Αλλά αυτή δεν είναι η μόνη περίπτωση εσκεμμένης παραπληροφόρησης του κοινού για τη δημιουργία εντυπώσεων. Αντίστοιχα, τα προεκλογικά σποτ βρίθουν ψευδών ειδήσεων για τα δικαιώματα των μεταναστών, που υποτίθεται υπερισχύουν αυτών των Ελλήνων πολιτών. Κάπου εδώ έρχεται η σειρά της παροχολογίας: «100.000 ευρώ δάνειο σε κάθε ζευγάρι που θα παντρευτεί αύριο με τετραετή περίοδο χάριτος και άτοκο», λέει κάποιος επικεφαλής ενός γαλαντόμου συνδυασμού. «Αν αυτό το ζευγάρι στα τέσσερα χρόνια κάνει δύο παιδιά, του χαρίζεται το δάνειο». Τα χρήματα, συμπληρώνει, θα βρεθούν «εκεί που τα έχουνε αυτοί (;) και τα δίνουνε κατά δισεκατομμύρια κάθε χρόνο στους λαθραίους».
Αλλοτε με γαλήνια μουσική υπόκρουση και άλλοτε διακόπτοντας την πολιτική τοποθέτηση για ένα «κολλητικό» μουσικό προπαγανδιστικό διάλειμμα που (σχεδόν) θέλεις να ξανακούσεις, τα σποτ των μικρών κομμάτων που ρίχνονται στην εκλογική αρένα είναι αντίστοιχης αισθητικής με τις πολιτικές τους αντιλήψεις. Κάποιος επικεφαλής καθισμένος σε ένα μοναχικό γραφείο με θρησκευτικές εικόνες στο background δηλώνει «κάθετα κατά της ψηφιακής ηλεκτρονικής αριθμοποίησης» (sic) των πολιτών, ένας άλλος παρουσιάζεται σε δημόσια ομιλία όπου ακούγονται χειροκροτήματα από ένα μάλλον ανύπαρκτο ακροατήριο. Θυμίζει προκάτ γέλια από αμερικανικό sitcom. «Οσο και αν μπλοκάρατε τα δικά μας Μέσα, εμείς θα μπαίνουμε στα σπίτια σας από παντού», λέει προφητικά κάποιος άλλος υποψήφιος. «Εχετε να κάνετε με ανθρώπους που βρίσκονται σε όλη τη χώρα και σας ενοχλούν. Ενοχλούν τα site σας, ενοχλούν τα facebook σας, ενοχλούν τις σελίδες σας, ενοχλούν εσάς και φυσικά προσπαθείτε να τους εξαφανίσετε», καταλήγει ο ίδιος.
Με πρόδηλες αναφορές στον εθνικιστικό χώρο, σε κανένα από τα κόμματα αυτά δεν λείπουν οι προγραμματικές δηλώσεις για τα ελληνοτουρκικά. «Πόντιος ο Ερντογάν; Πόντιος και γω! Να γελάσω ή να κλάψω», αναρωτιέται ένας υποψήφιος. Ορισμένοι πάντως που παρακολουθήσαμε υποχρεωτικά όλα τα πολιτικά σποτ κάναμε περίπου και τα δύο.
