Kathimerini.gr
Πόση διαφορά θα έκανε στις σχέσεις ΗΠΑ-Ευρώπης μία νίκη του υποψηφίου των Δημοκρατικών, Τζο Μπάιντεν, στις σημερινές προεδρικές εκλογές; Κάποιοι στην Ευρώπη ελπίζουν ότι η αλλαγή φρουράς στο Λευκό Οίκο θα επιτρέψει στην Ουάσιγκτον να υιοθετήσει μία πολύ πιο ήρεμη εξωτερική και εμπορική πολιτική, που θα ευνοήσει τα συμφέροντα της Γηραιάς Ηπείρου. Άλλοι προειδοποιούν ότι πέραν του διαφορετικού στυλ, η ουσία της πολιτικής δεν θα αλλάξει: Αυτά που χωρίζουν τις ΗΠΑ από την Ευρώπη –και κυρίως τις ΗΠΑ από τη Γερμανία- σε βασικά ζητήματα πολιτικής θα παραμείνουν ίδια.
«Φυσικά, μία πιθανή αλλαγή από τον Ντόναλντ Τραμπ στον Τζο Μπάιντεν δεν θα σηματοδοτήσει την επιστροφή αυτών που πολλοί βλέπουν σαν τις ‘παλιές καλές ημέρες’ των αμερικανο-ευρωπαϊκών σχέσεων της δεκαετίας του 1990», ξεκαθαρίζει σε ανάλυσή του ο οικονομολόγος της Berenberg Bank, Χόλγκερ Σμίντινγκ. Με δεδομένη την όλο και εντεινόμενη κινεζική πρόκληση, η στροφή των ΗΠΑ προς την Ασία αναμένεται να συνεχιστεί. Και την ίδια στιγμή, η γενική μετατόπιση του κλίματος στις ΗΠΑ και αλλού σημαίνει ότι και ο Μπάιντεν θα επιδιώξει εμπορικές πολιτικές που εστιάζουν περισσότερο στην προστασία των αμερικανικών θέσεων εργασίας παρά στη δημιουργία ευκαιριών για το ελεύθερο εμπόριο. Τα ακανθώδη ζητήματα που επισκιάζουν τις σχέσεις ΗΠΑ-Ευρώπης, όπως για παράδειγμα η προστασία των data, η φορολόγηση των κολοσσών της Silicon Valley και η διαμάχη για τις επιδοτήσεις των Airbus και Boeing, δεν πρόκειται να εξαφανιστούν. Και την ίδια στιγμή, το Βερολίνο περιμένει ότι μία κυβέρνηση Μπάιντεν θα ασκήσει πιέσεις στη Γερμανία να εγκαταλείψει τον αμφιλεγόμενο αγωγό North Stream 2, να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες και να μειώσει το πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών, υιοθετώντας μία πιο επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, εξηγεί ο Σμίντινγκ.
Παρόλα αυτά, ο οικονομολόγος της Berenberg Bank, αισιοδοξεί ότι οι αλλαγές που θα φέρει μία πιθανή προεδρία Μπάιντεν στις σχέσεις ΗΠΑ-Ευρώπης δεν θα περιοριστούν σε θέματα στυλ.
Ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας του κόσμου, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να ωφεληθεί από μία πιο ήρεμη εμπορική πολιτική στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. «Αντί να απειλεί φίλους και εχθρούς, ο Μπάιντεν ενδεχομένως να προσεγγίσει την Ευρώπη για να βρει μία κοινή γραμμή απέναντι στην Κίνα», προβλέπει ο Σμίντινγκ, εκτιμώντας ότι ο μειωμένος κίνδυνος ενός εμπορικού πολέμου με τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου θα αποτελέσει μια σημαντική ανακούφιση για την Ευρώπη.
Άλλωστε, ο Μπάιντεν θεωρείται υποστηρικτής των διεθνών θεσμών και μίας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων που να στηρίζεται σε κανόνες, και αυτό έχει μεγάλη σημασία για την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Η Ευρώπη θα περίμενε ότι με τον Μπάιντεν, ΗΠΑ και ΕΕ θα επιδιώξουν –σε κάποιο βαθμό- να λύσουν τις διαμάχες τους εντός του πλαισίου των υφιστάμενων οργανισμών, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου», σημειώνει ο Σμίντινγκ.
Έτσι, η Berenberg εκτιμά ότι ο Μπάιντεν θα έδινε τέλος στον αμερικανικό αποκλεισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και θα διερευνούσε τις πιθανότητες μιας διατλαντικής συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου, πιθανότατα με τη μορφή μιας πιο περιορισμένης εκδοχής της Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP), την οποία είχαν συζητήσει οι δύο πλευρές πριν ο Τραμπ εγκαταλείψει τις σχετικές διαπραγματεύσεις.
Η Berenberg Bank εκτιμά ότι μία κυβέρνηση Μπάιντεν θα αποτελούνταν από μια πιο σταθερή, συνεκτική και έμπειρη ομάδα, ενώ θα έφερνε στο Λευκό Οίκο άτομα με μεγάλη εμπειρία στην εξωτερική πολιτική. Η Ευρώπη θα περίμενε ότι ο Μπάιντεν θα υιοθετήσει μία ισχυρή στάση υπέρ της αποτροπής της περαιτέρω ρωσικής επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας και άλλων χωρών.
«Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το αλλοπρόσαλλο και συγκρουσιακό στυλ του Τραμπ, η αποστροφή του για τους κανόνες και τους διεθνείς οργανισμούς και η στήριξή του στο Brexit αποτέλεσαν μεγάλα προβλήματα τα τελευταία χρόνια», διαπιστώνει ο Σμίντινγ. «Όμως κατά έναν περίεργο τρόπο, ο Τραμπ έκανε τη ζωή πιο απλή για τους Ευρωπαίους πολιτικούς. Όπως το Brexit, ο Τραμπ ήταν μία δύναμη που ένωσε την ΕΕ», παραδέχεται ο οικονομολόγος.
Από την άλλη πλευρά, ΕΕ και Γερμανία θα διαπιστώσουν ότι είναι ευκολότερο να βρουν συμβιβαστικές λύσεις σε πολλά ζητήματα εάν έχουν απέναντί τους μία πιο φιλική αμερικανική κυβέρνηση, η οποία συμμερίζεται, για παράδειγμα τις ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή. «Μία Αμερική που φαίνεται λιγότερο αλλοπρόσαλλη και πιο έμπιστη και πάλι, ίσως να είναι σε θέση να επηρεάσει τη δημόσια συζήτηση στην ΕΕ και τη Γερμανία με πιο εποικοδομητικό τρόπο, παρότι συνέβαινε τα τελευταία τέσσερα χρόνια», καταλήγει ο Σμίντινγκ. Και δίνοντας τη δική του πρόβλεψη για το αποτέλεσμα των εκλογών, τοποθετεί τις πιθανότητες μιας νίκης του Μπάιντεν στο 60%.
