Εντονη διπλωματική κινητικότητα παρατηρήθηκε την Δευτέρα στην πρωτεύουσα της Λιβύης. Ο Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας πραγματοποίησε έκτακτη επίσκεψη στην Τρίπολη, όπου συναντήθηκε με τους εκπροσώπους της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Λιβύης. Στο επίκεντρο της επίσκεψηςήτανη στρατιωτική κατάσταση στην Λιβύη και κυρίως η γραμμή αντιπαράθεσης Σίρτης-Τζούφρα, όπου έχουν έρθει αντιμέτωπες η Τουρκία με την Αίγυπτο. Σχεδόν ταυτόχρονα με τις επαφές του Γερμανού ΥΠΕΞ στην Τρίπολη, οι Υπουργοί Άμυνας της Τουρκίας και του Κατάρ έφτασαν στην Λιβύη για να υπογράψουν μια σημαντική συμφωνία με την διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης.
Οι πρώτες πληροφορίες αναφέρουν ότι, με τη νέα συμφωνία, η Τουρκία προχωράει στην ανάπτυξη δικών της στρατιωτικών υποδομών στην Λιβύη. Το Κατάρ αναλαμβάνει το σκέλος της χρηματοδότησης του νέου εγχειρήματος. Στην Άγκυρα, καλά ενημερωμένες πηγές θεωρούν ότι οι νέες κινήσεις του Βερολίνου και της Άγκυρας στο μέτωπο της Λιβύης είναι συντονισμένες. Το Βερολίνο προτείνει την δημιουργία μιας αποστρατικοποιημένης ζώνης κατάπαυσης του πυρός στην γραμμή Σίρτη-Τζούφρα, την στιγμή που η Άγκυρα ενισχύει την θέση της στα παράλια της Βόρειας Αφρικής και «καλωσορίζει» προτάσεις της γερμανικής πλευράς και των διαμεσολαβητών για ενδεχόμενες, συμβιβαστικού τύπου λύσεις στην Λιβύη. Νέα έκθεση του γερμανικού κέντρου ερευνών «Konrad Adenauer Stiftung» έρχεται να επιβεβαιώσει την εκτίμηση αυτή.
Το Βερολίνο και το Ορούς Ρέις
Ο εκπρόσωπος της τουρκικής Προεδρίας, καθηγητής Ιμπραχίμ Καλίν, υπήρξε από τους πρώτους ξένους διπλωμάτες που χαιρέτισε την γερμανική πρόταση για την γραμμή Σίρτης-Τζούφρας. Ο κ. Καλίν, καλωσορίζοντας την νέα διαμεσολάβηση της Γερμανίας στην κρίση της Λιβύης, ξεκαθάρισε ότι η χώρα του προσεγγίζει θετικά κάθε είδους προσπάθεια για ειρηνική επίλυση της κρίσης στην Λιβύη. Η παρέμβαση του κ. Καλίν ήρθε τη στιγμή που η χώρα του, μαζί με το Κατάρ, υπέγραφαν τη νέα αμυντική συμφωνία με την Τρίπολη και σε Αθήνα και Λευκωσία διπλωμάτες και αναλυτές εξέφραζαν δυσφορία για την στάση που τηρούν τόσο το Βερολίνο όσο και ορισμένες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες στην κρίση του «Ορούτς Ρέις».
Ως γνωστόν, πριν από λίγα εικοσιτετράωρα, η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέφρασε την συμπαράστασή της στην ελληνική πλευρά στην κρίση που έχει ξεσπάσει στα ανοιχτά του Καστελόριζου με αφορμή τις έρευνες του τουρκικού σκάφους. Παρά το μήνυμα αλληλεγγύης, η Ένωση απέφυγε την καταδίκη των τουρκικών κινήσεων και την επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα. Η συγκεκριμένη στάση της Ε.Ε. προκάλεσε προβληματισμό στην ελληνική και κυπριακή πρωτεύουσα. «Επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα θα σηματοδοτούσε το τέλος του διαλόγου στην Α. Μεσόγειο, ένα ενδεχόμενο που προβληματίζει την γερμανική καγκελαρία», δήλωναν έγκυρες πηγές, οι οποίες προσθέτουν ότι τόσο το Βερολίνο όσο και η Άγκυρα επιθυμούν να κρατήσουν ανοιχτούς όλους τους δίαυλους επικοινωνίας.
Τονίζουν επίσης: «Στα τέλη του Αυγούστου και του Σεπτεμβρίου ακολουθούν σημαντικές διαβουλεύσεις στον άξονα Ευρώπης-Τουρκίας. Όλα τα σενάρια είναι πλέον επί τάπητος. Η Τουρκία στα τέλη Ιουλίου, αναβάλλοντας αρχικά τις εργασίες του Ορούτς Ρέις, έδειξε ότι είναι υπέρ τους διαλόγου. Ωστόσο, η Συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου άλλαξε τα δεδομένα. Όπως η Άγκυρα έτσι και το Βερολίνο, έχουνσοβαρές επιφυλάξεις για αυτή τη συμφωνία. Οι τελευταίες πληροφορίες που έρχονται από το Βερολίνο επιβεβαιώνουν αυτήν την υπόθεση».
«Στρατηγική υπομονή»
«Η μια κρίση μετά την άλλη, πώς να αντιμετωπίσει η Γερμανία την Τουρκία», αναρωτιέται η νέα έκθεση του γερμανικού κέντρου ερευνών «Konrad Adenauer Stiftung». Η γερμανική έκθεση, αναγνωρίζοντας τον πολλαπλασιασμό των προβλημάτων στον άξονα Τουρκίας-Δύσης κατά το τελευταίο διάστημα, εστιάζει στην γραμμή του Βερολίνου στις πολυδιάστατες σχέσεις της Γερμανίας και της Ε.Ε. με την Τουρκία. Απορρίπτοντας την σκληρή γραμμή και ρητορική του Παρισιού, το «Konrad Adenauer Stiftung» τάσσεται υπέρ «ψύχραιμων» κινήσεων στον άξονα Βερολίνου-Άγκυρας. Σύμφωνα με την γερμανική έκθεση το τελευταίο διάστημα σειρά προβλημάτων επισκιάζουν τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε. και συνεπώς τον γερμανοτουρκικό διάλογο. Η παραβίαση των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων, συνταγματικών ελευθεριών, αρχών πάνω στις οποίες ορθώθηκε η Ε.Ε. στο εσωτερικό της Τουρκίας αδιαμφισβήτητα δεν βοηθά στην ενίσχυση του τουρκοευρωπαϊκού διαλόγου.
Την ίδια ώρα, νέα προβλήματα παρατηρούνται στις σχέσεις με την Τουρκία. Η Άγκυρα πρόσφατα αγόρασε ρωσικό πυραυλικό σύστημα, γεγονός που προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ. Την ίδια ώρα, σε Συρία, Α. Μεσόγειο και Λιβύη η Τουρκία προχωρά σε μονομερείς ενέργειες που προκαλούν μεγάλο προβληματισμό στις δυτικές πρωτεύουσες. Και σαν να μη έφταναν όλα αυτά, το προσφυγικό ζήτημα και η επαναλειτουργία της Αγίας Σοφίας ως τέμενος περιπλέκουν τον διάλογο της Άγκυρας με την Δύση. Σύμφωνα με το «Konrad Adenauer Stiftung» τα προαναφερόμενα προβλήματα, στα οποία εστιάζουν το Παρίσι και ορισμένες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αποτελούν μονάχα την μια όψη του νομίσματος στις σχέσεις Τουρκίας-Δύσης. Υπάρχουν και άλλου είδους εξελίξεις που αναπτερώνουν το ηθικό του Βερολίνου και των κύκλων που επιμένουν στην σημασία του διαλόγου και της συνεργασίας με την Άγκυρα σε διάφορα πεδία. Πρώτα από όλα, το τελευταίο διάστημα, παρατηρούνται όλο και περισσότερα αγκάθια και προβλήματα στον άξονα Μόσχας-Άγκυρας. Οι δυο χώρες έχουν πλέον φτάσει στα πρόθυρα ανοιχτής αντιπαράθεσης στην Λιβύη.
Την ίδια ώρα, το Βερολίνο συμπεραίνει ότι ορισμένες από τις τελευταίες κινήσεις της Άγκυρας στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής σχετίζονται περισσότερο με την εσωτερική πολιτική σκηνή παρά με το πεδίο της διπλωματίας. Με άλλα λόγια, σύμφωνα πάντα με το Βερολίνο, ορισμένες κινήσεις της Τουρκίας στην Α. Μεσόγειο προορίζονται για «εσωτερική κατανάλωση». Τέλος, το Βερολίνο αναγνωρίζει το γεγονός ότι «η Τουρκία επιθυμεί να καταστεί μια υπολογίσιμη, ισχυρή δύναμη στην περιοχή της». Υπό την σκιά όλων των προαναφερόμενων λοιπόν, σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία το «Konrad Adenauer Stiftung» εξυμνεί την «στρατηγική υπομονή» των Βρυξελλών και του Βερολίνου στις σχέσεις της Ε.Ε. με την Τουρκία. Σύμφωνα με την γερμανική έκθεση, ο Ζοζέπ Μπορέλ υποστηρίζει αυτήν την γραμμή και τάσσεται υπέρ της ριζικής αναδόμησης των τουρκοευρωπαϊκώνσχέσεων.
Σημείο εκκίνησης αυτής της προσπάθειας αποτελεί η εκ νέου οικοδόμηση κλίματος εμπιστοσύνης στις σχέσεις Τουρκίας-Ε.Ε. Με λίγα λόγια, λοιπόν, την στιγμή που Παρίσι, Αθήνα και Λευκωσία ζητούν την τήρηση αποφασιστικής στάσης στις σχέσεις με την Τουρκία, το Βερολίνο, λαμβάνοντας υπόψη του τις πολυδιάστατες εξελίξεις σε μια μεγάλη περιοχή που απλώνεται από την Μεσοποταμία, την Ανατολία μέχρι τα παράλια της Λιβύης, επιμένει στο «γερμανικό μείγμα» του πραγματισμού και της προσκόλλησης στις θεμελιώδεις ευρωπαϊκές αρχές, έτσι όπως χαρακτηρίζει το «Konrad Adenauer Stiftung» την γραμμή της κυβέρνησης Μέρκελ στις σχέσεις ΔύσηςΤουρκίας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
